Η Ευρωπαϊκή Ένωση για πρώτη φορά ενεργοποίησε τη «ρήτρα γενικής διαφυγής» (general escape clause).

Είναι μια απόφαση που δίνει και στην Ελλάδα αλλά και σε όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ τα δημοσιονομικά περιθώρια να κάνουν ότι χρειαστεί για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα η ζημιά στην οικονομία θα είναι σημαντική αλλά θα γίνει ότι είναι αναγκαίο για να αποδειχθεί και αναστρέψιμη. Το μήνυμα που στέλνει ο υπουργός είναι πως η Ελλάδα θα λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο για την αντιμετώπιση της κρίσης  «αποκλίνοντας από τον μεσοπρόθεσμο στόχο». Σήμερα στην  συνεδρίαση του Eurogroup η οποία θα διεξαχθεί με τηλεδιάσκεψη αναμένονται περαιτέρω εξειδικεύσεις μέτρων καθώς και ανακοινώσεις σχετικά με την πιθανή έκδοση ευρωομολόγου ή την αξιοποίηση των κεφαλαίων μαμούθ που διαθέτει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας.

Πιο συγκεκριμένα οι  υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα βάλουν σήμερα στο τραπέζι του Eurogroup τις επιλογές που υπάρχουν ώστε να ενισχύσουν την «άμυνά» τους απέναντι στην κρίση που προκαλεί ο κορονοϊός.  Στα σενάρια που μελετώνται αναφορικά με τη δυνατότητα «εμπλοκής» του ESM με τα 410 δισ. ευρώ που διαθέτει είναι να υιοθετηθούν νέοι κανόνες δυνατότητας παρέμβασης σε περιόδους κρίσης, παρέχοντας πιστωτικές γραμμές σε χώρες, ακόμα κι αν αυτές έχουν πρόσβαση στις αγορές και χωρίς να συνοδεύονται από αυστηρά προγράμματα (μνημόνια).

Βέβαια, θα υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις οι οποίες πιθανόν να σχετίζονται με μια γενικότερη επιτήρηση της διαχείρισης από την Κομισιόν και τον ESM. Εφόσον κάτι τέτοιο προχωρήσει, καθώς απαιτείται ομόφωνη απόφαση από τους υπουργούς Οικονομικών, η ΕΚΤ θα έχει πλέον τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει τον μηχανισμό «Outright Monetary Transaction». Μηχανισμός ο οποίος είχε δημιουργηθεί από τον πρώην πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, τον Σεπτέμβριο του 2012 και επιτρέπει στην ΕΚΤ να υποστηρίζει μια χώρα αγοράζοντας ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε χώρες οι οποίες έχουν ενταχθεί σε  πρόγραμμα του ΕSM. Aν λοιπόν ο ESM δίνει τις απαιτούμενες εγγυήσεις στην ΕΚΤ, εκτιμάται ότι η ΕΚΤ θα μπορεί να ξεκινήσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα από την πρωτογενή αγορά.

Υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγου τάσσεται και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών, Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος σε δηλώσεις του στην ιταλική εφημερίδα «Il Sole 24 Ore» δήλωσε ότι μεταξύ των επιλογών που υπάρχουν για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες του κορoνοϊού στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι:

  • έκδοση ομολόγων για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού (COVID bonds)
  • παροχή νέων δανείων από τον ΕSM και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αλλά και
  • η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου για την ανεργία.