Σε καλό δρόμο για ανάπτυξη 2% φέτος η ελληνική οικονομία

Θετική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι η οικονομική δραστηριότητα ενισχύεται για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο, τονίζει το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο και προβλέπει ότι η συνολική αύξηση του ΑΕΠ για το 2018 θα κυμανθεί περί το 2%.

Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο έδωσε στη δημοσιότητα την τριμηνιαία έκθεσή του (Σεπτέμβριος 2018) για τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές εξελίξεις. Σε αυτήν μεταξύ άλλων εκτιμά ότι:

– συνεχίζεται σταθερά η βελτίωση στην αγορά εργασίας καθώς το ποσοστό της ανεργίας περιορίστηκε στο 19%, το χαμηλότερο της τελευταίας επταετίας.

– είναι εφικτός ο δηµοσιονοµικός στόχος για το 2018 και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις υπέρβασής του λόγω σηµαντικής συρρίκνωσης των ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων της ΓΚ.

– σε υψηλά έτους βρίσκονται οι δείκτες οικονοµικού κλίµατος, καταναλωτικής εµπιστοσύνης, βιοµηχανικής παραγωγής και κύκλου εργασιών στη βιοµηχανία.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, το ΕΔΣ μεταξύ άλλων στην τριμηνιαία έκθεσή του διαπιστώνει ότι:

– Tο ΑΕΠ εκτιµάται ότι αυξήθηκε κατά 1,8% το β’ τρίµηνο του 2018 έναντι του αντιστοίχου τριµήνου του 2017, ενώ σε εξαµηνιαία βάση προσεγγίζει το 2,2%. Το γεγονός ότι η οικονοµική δραστηριότητα ενισχύεται για έκτο συνεχόµενο τρίµηνο αποτελεί θετική εξέλιξη για την οικονοµία και εδραιώνει την προσδοκία για συνολική αύξηση του ΑΕΠ κατά το 2018, περί το 2%, εκτίµηση η οποία ευθυγραµµίζεται πλήρως µε τις ανεξάρτητες προβλέψεις του Ε∆Σ. Η αύξηση οφείλεται κατά βάση στη βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου λόγω της ανόδου της αξίας των εξαγωγών σε σχέση µε το Β’ τρίµηνο του 2017, καθώς και στη συγκρατηµένη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία µετά από τρία διαδοχικά τρίµηνα επανήλθε σε θετικό πρόσηµο (σε σχέση µε το αντίστοιχο τρίµηνο του προηγούµενου έτους).

– Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 9,4% (+7,2% αγαθά και +12,2% υπηρεσίες), ενώ παράλληλα οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σηµείωσαν άνοδο της τάξης του 4,3% (+1,7% αγαθά και +16,2% υπηρεσίες). Το αποτέλεσµα των παραπάνω µεταβολών είναι αυτό που συνεισέφερε περισσότερο στη θετική µεταβολή του ΑΕΠ β’ τριµήνου, λόγω της συρρίκνωσης της καθαρής αρνητικής συµβολής του εξωτερικού τοµέα της οικονοµίας από 1,4 δισ. ευρώ το β’ τρίµηνο του 2017, σε 731 εκατ. ευρώ το β΄ τρίµηνο του 2018. Θετική συµβολή στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7 ποσοστιαίες µονάδες είχε επίσης η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1% που είναι το µεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγραφεί από το γ’ τρίµηνο του 2016. Στην εξέλιξη αυτή σηµαντικό ρόλο έχει η τόνωση της απασχόλησης, η ενίσχυση της καταναλωτικής εµπιστοσύνης αλλά και ενδεχοµένως η βελτίωση των προσδοκιών των νοικοκυριών για την εξέλιξη του διαθέσιµου εισοδήµατος στο µέλλον. Στον αντίποδα τώρα οι επενδύσεις (ακαθάριστος σχηµατισµός παγίου κεφαλαίου) σηµείωσαν κάµψη κατά 5,4% που οφείλεται εξ ολοκλήρου στην κατηγορία «µεταφορικός εξοπλισµός και οπλικά συστήµατα». Όλες σχεδόν οι υπόλοιπες κατηγορίες επενδύσεων (µηχανολογικός εξοπλισµός, εξοπλισµός πληροφορικής, οικοδοµή, κατασκευές) κατέγραψαν αύξηση.

– Η βελτίωση στην αγορά εργασίας συνεχίστηκε κατά το Β΄ τρίµηνο του 2018. Συγκεκριµένα, το ποσοστό της ανεργίας περιορίστηκε σε 19%, έναντι 21,2% του προηγούµενου τριµήνου και 21,1% του αντίστοιχου τριµήνου του προηγούµενου έτους. Το ποσοστό αυτό είναι το χαµηλότερο της τελευταίας επταετίας (από το Γ΄ τρίµηνο του 2011). Ο αριθµός των απασχολουµένων ανήλθε σε 3,86 εκατ., αυξηµένος κατά 1,8% σε σχέση µε το Β’ τρίµηνο του 2017 και ο αριθµός των ανέργων περιορίστηκε σε 906 χιλ., µειωµένος κατά 10,9% σε σχέση µε το αντίστοιχο τρίµηνο του 2017. Η αύξηση αυτή της απασχόλησης προήλθε από αύξηση των πλήρως απασχολούµενων κατά 2,4%, ενώ οι µερικώς απασχολούµενοι µειώθηκαν κατά 3,2% (βλέπε στοιχεία παραρτήµατος). Η µείωση της ανεργίας προήλθε κυρίως από τη µείωση των µακροχρόνια ανέργων κατά 13,1% σε σχέση µε αντίστοιχο περυσινό διάστηµα, µε τη µακροχρόνια ανεργία ωστόσο να παραµένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα (στο 72,1% επί του συνόλου της ανεργίας). Τέλος, σηµειώνεται ότι το εργατικό δυναµικό µειώθηκε σε σχέση µε πέρυσι κατά 0,9%, ενώ ο αριθµός των οικονοµικά µη ενεργών ατόµων αυξήθηκε κατά µόλις 0,1%, στοιχεία που συνδυαστικά υποδηλώνουν ότι η διαρροή ανθρώπινου δυναµικού στο εξωτερικό συνεχίζεται (brain drain).

– Ο δείκτης οικονοµικού κλίµατος τον Αύγουστο του 2018 βρέθηκε στα υψηλότερα επίπεδα του τελευταίου έτους (105,2 µονάδες). Θετική συµβολή στο οικονοµικό κλίµα έχουν οι προσδοκίες για την πορεία της Βιοµηχανίας, το ισοζύγιο των οποίων επανήλθε σε θετικό πεδίο τους µήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Θετική είναι επίσης η συµβολή των προσδοκιών για το λιανικό εµπόριο και τις κατασκευές, αν και το ισοζύγιο των τελευταίων παραµένει σε αρνητικό επίπεδο. Την καλύτερη «επίδοση» του έτους καταγράφει και η καταναλωτική εµπιστοσύνη η οποία πάντως παραµένει µε αρνητικό πρόσηµο. Από την άλλη, παρατηρείται υποχώρηση των θετικών προσδοκιών στις Υπηρεσίες για τρίτο συνεχόµενο µήνα.

– Ο Κρατικός Προυπολογισμός παρουσίασε θετική εικόνα το πρώτο επτάµηνο του 2018, µε τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισµού (ΤΠ) (προ επιστροφών και άνευ αποκρατικοποιήσεων) να υπερβαίνουν ελαφρά τους στόχους. Η αύξηση των φορολογικών εσόδων το 2018 προήλθε από βελτίωση των εισπράξεων από έµµεσους φόρους (κατά 630 εκατ. ευρώ). Αντίθετα οι εισπράξεις άµεσων φόρων κατέγραψαν µείωση κατά 329 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της µείωσης των εσόδων από το φόρο εισοδήµατος νοµικών προσώπων. Η µείωση αυτή ωστόσο αποδίδεται στην παράταση που δόθηκε στην προθεσµία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων ΝΠ και δεν προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία. Σηµειώνεται ότι σχεδόν όλες οι κατηγορίες εσόδων κινούνται εντός στόχων ΜΠ∆Σ 2019-2022. Από την πλευρά τους, οι πρωτογενείς δαπάνες του ΤΠ ευθυγραµµίστηκαν σχεδόν πλήρως µε τον στόχο, γεγονός που αποτελεί µια ένδειξη ότι η επιφυλακτικότητα που χαρακτήριζε τη δηµοσιονοµική διαχείριση το 2017 έχει περιοριστεί. Την ίδια περίοδο (Ιανουάριος-Ιούλιος 2018) ο προϋπολογισµός της Γενικής Κυβέρνησης ( ΓΚ), εµφάνισε ταµειακό πρωτογενές πλεόνασµα ύψους 2.810 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσµατος ύψους 4.140 εκατ. ευρώ, την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Η συγκράτηση αυτή οφείλεται στην αύξηση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ (+ 1,4 δισ. ευρώ) η οποία υπερσκέλισε την αντίστοιχη αύξηση των εσόδων της ΓΚ (+73 εκατ. ευρώ). Οι αυξηµένες πρωτογενείς δαπάνες (οι οποίες ωστόσο «κινούνται» εντός στόχων), εντοπίζονται κυρίως σε αυξηµένες καταβολές για το Κοινωνικό Εισόδηµα Αλληλεγγύης, για οικογενειακά επιδόµατα και για «αποδιδόµενους πόρους» (κατά βάση καταβολή ποσών στους δήµους, µέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων-ΚΑΠ).

Στο σκέλος των εσόδων της ΓΚ, αύξηση παρουσίασαν οι δυο κυριότερες κατηγορίες, τα φορολογικά έσοδα (κατά 658 εκατ. ευρώ) και οι ασφαλιστικές εισφορές (κατά 312 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις, περιορίστηκαν στα 60 εκατ. ευρώ (το µεγαλύτερο µέρος από τα περσινά έσοδα αποκρατικοποιήσεων αφορούσε το αντίτιµο µέρους της σύµβασης παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδροµίων). Συνολικά τα δηµοσιονοµικά αποτελέσµατα επταµήνου προµηνύουν επίτευξη του δηµοσιονοµικού στόχου για το 2018. Ο µετριασµός των ταµειακών αποτελεσµάτων σε σχέση µε το αντίστοιχο επτάµηνο του 2017 οφείλεται στο σκέλος των δαπανών. Στο βαθµό που συνδέεται κυρίως µε την αύξηση των δαπανών λόγω επίσπευσης πληρωµών για τη µείωση του αποθέµατος των ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων δεν προκαλεί σοβαρή ανησυχία. Με βάση αυτό το σενάριο το ταµειακό πρωτογενές πλεόνασµα θα εµφανιστεί µειωµένο σε σχέση µε το 2017, ωστόσο το αποτέλεσµα κατά ESA 2010 (και κατ’επέκταση βάσει ΣΧ∆) µπορεί να προσεγγίσει τα περσινά επίπεδα, ώστε να επιτευχθεί, αλλά και να ξεπεραστεί ο στόχος του 3,5% για το 2018.

– Τον Ιούλιο του 2018, οι ληξιπρόθεσµες υποχρεώσεις της ΓΚ (συµπεριλαµβανοµένων των εκκρεµών επιστροφών φόρων) ανήλθαν σε 2.724 εκατ. ευρώ. Παρατηρείται µικρή αύξηση κατά 261 εκατ. ευρώ (περίπου 10%) σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα, η οποία αποδίδεται αποκλειστικά στο ύψος των εκκρεµών επιστροφών φόρων, καθότι τα ληξιπρόθεσµα υπόλοιπα των φορέων της ΓΚ παρουσιάζουν περαιτέρω µείωση (1.934 έναντι 2.018 εκατ. ευρώ τον µήνα Ιούνιο). Σε ετήσια βάση, το σύνολο των ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων καταγράφει σηµαντική µείωση κατά 50%, περίπου η οποία επικουρήθηκε σηµαντικά από την απορρόφηση των κεφαλαίων που εκταµιεύθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισµό Σταθερότητας (ESM), αποκλειστικά για την αποπληρωµή των ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων της ΓΚ.

– Η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς οµολόγου κατά τους τελευταίους µήνες και ειδικά µετά τις ιταλικές εκλογές διατηρούνται σε ένα εύρος τιµών µεταξύ 3,8%-4,6%. ∆ιατηρούν δηλαδή µια σχετικά υψηλή µεταβλητότητα, παρά την θετική απόφαση του Eurogroup της 21ης Ιουνίου για το ελληνικό δηµόσιο χρέος και τις διαδοχικές αναβαθµίσεις του αξιόχρεου της ελληνικής οικονοµίας από οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης (Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch) κατά τους τελευταίους µήνες. Οι εξαγγελίες-ανακοινώσεις του κυβερνητικού συνασπισµού στην Ιταλία, ο εικαζόµενος «εµπορικός πόλεµος» µετά την επιβολή δασµών από τις ΗΠΑ και η αστάθεια της τουρκικής οικονοµίας η οποία θα µπορούσε να πιέσει περαιτέρω τις χρηµατιστηριακές αγορές της Ευρώπης (contagion), επηρεάζουν αρνητικά τις αποδόσεις των οµολόγων της «ευρωπαϊκής περιφέρειας», συµπαρασύροντας τις αποδόσεις των ελληνικών οµολόγων.