Με απόφαση του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της Χώρας (ΣτΕ), για το ενδεκάμηνο που μεσολάβησε από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016 δικαιούνται να λάβουν αναδρομικά για τις «κούρεμα» στις συντάξεις τους οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα, ανεξάρτητα εάν είχαν προσφύγει στα δικαστήρια ή όχι. Ωστόσο μπαίνει «ταφόπλακα» στις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και των δώρων (Χριστουγέννων-Πάσχα–θερινής άδειας) καθώς αναδρομικά ποσά θα λάβουν μόνο οι συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι 31/7/2020.

Πιο συγκεκριμένα, με πέντε αποφάσεις το Συμβούλιο της Επικρατείας, έκρινε ότι είναι συνταγματική η επιστροφή ποσών για περικοπές 11 μηνών σε κύριες συντάξεις και όχι στις επικουρικές, και η απόσβεση των λοιπών αξιώσεων των συνταξιούχων για όσους δεν άσκησαν αγωγή έως 31.7.2020

Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου απέρριψε το αίτημα επιστροφής αναδρομικών για επικούρηση και δώρα, αναδρομικά που αφορούσαν τουλάχιστον 1,3 εκατ. συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα (το ΣτΕ δεν έχει αρμοδιότητα στους συνταξιούχους του Δημοσίου) και δυνητικά όλους τους συνταξιούχους της χώρας, που ήταν συνταξιούχοι το 2015 – 2016, δηλαδή περί τα 2 εκατομμύρια. Η απόφαση του ΣτΕ έκλεισε μάλιστα οποιαδήποτε οδό διεκδικήσεων στο μέλλον. 

Ωστόσο, η απόφαση αφήνει «παράθυρο» σε δυο κατηγορίες συνταξιούχων: 

  • Σε όσους είχαν εκκρεμείς δίκες κατά τη δημοσίευση του νόμου Βρούτση (που πλήρωσε τα αναδρομικά από τις κύριες, αποσβένοντας τις αξιώσεις για επικουρικές και δώρα). Αφορά όσους είχαν ήδη προσφύγει στα δικαστήρια έως την 31η Ιουλίου 2020, οι οποίοι μπορούν να συνεχίσουν να ελπίζουν για να λάβουν εντόκως αναδρομικά 11μήνου τα ποσά των κομμένων επικουρικών και τα κομμένα δώρα και
  • Δίνει τη δυνατότητα σε χαμηλοσυνταξιούχους που είχαν άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων κάτω από 1.000 ευρώ το 2012 και έτσι εξαιρέθηκαν από την πληρωμή των αναδρομικών των κύριων συντάξεων τον Οκτώβριο του 2020 να διατηρήσουν τις αξιώσεις τους.

Αντίθετα για όλους τους συνταξιούχους που δεν είχαν ασκήσει αγωγές πριν από τις 31/07/2020, οι αξιώσεις τους για επιστροφή αναδρομικών επικούρησης και δώρων αποσβέννυνται διά νόμου. Πρόκειται για περίπου ένα εκατομμύριο συνταξιούχους που εισέπραξαν τα «ψαλιδισμένα» αναδρομικά από τις μειώσεις των κύριων συντάξεων τον Οκτώβριο του 2020.

Τα «ναι» του ΣτΕ

Σύμφωνα με εκτενή ανακοίνωση του ΣτΕ, «απορρίφθηκαν αιτήσεις ακυρώσεως σωματείων και συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα κατά της κοινής υπουργική απόφασης Φ.11321/35005/1528/13.10.2020 «επιστροφή ποσών μειώσεων συντάξεων ιδιωτικού τομέα» κατά το σκέλος:

α) προβλέπεται η επιστροφή σε όλους τους συνταξιούχους (ανεξαρτήτως αν είχαν ασκήσει ένδικα βοηθήματα ή όχι) ποσών που αντιστοιχούν σε μειώσεις μόνον των κύριων συντάξεων (μειώσεις των νόμων 4051/2012 και 4093/2012, που κρίθηκαν αντισυνταγματικές με τις 2287-2288/2015 αποφάσεις του ΣτΕ) για χρονικό διάστημα 11 μηνών, από 11.6.2015 έως τη δημοσίευση του ν. 4387/2016, ενώ δεν προβλέπεται η επιστροφή ποσών που αντιστοιχούν σε περικοπές των επικουρικών συντάξεων και των επιδομάτων αδείας και εορτών, και

β) προβλέπεται η καταβολή των ποσών που αντιστοιχούν σε περικοπές κύριων συντάξεων σύμφωνα με το άρθρο 114 παρ. 4 του ν. 4714/2020, όπως ισχύει, οι επιπλέον αξιώσεις των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις, δυνάμει του ν. 4051/2012 και του ν. 4093/2012, κύριων, επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών, κατά το χρονικό διάστημα από τις 11.6.2015 έως την δημοσίευση του ν. 4387/2016, εφόσον, ως προς τις αξιώσεις αυτές, δεν υπήρχε εκκρεμής δίκη κατά τη δημοσίευση του εν λόγω ν. 4714/2020 (31.7.2020)».

Ακόμη, το ΣτΕ έκρινε ότι «η ρύθμιση του άρθρου 114 του ν. 4714/2020, με την οποία προβλέφθηκε η καταβολή στους συνταξιούχους των ποσών που αντιστοιχούν μόνο σε περικοπές κύριων συντάξεων (και όχι σε περικοπές επικουρικών συντάξεων ή καταργηθέντα επιδόματα εορτών και αδείας) δεν αντίκειται στην υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις δικαστικές αποφάσεις, δεν συνιστά παράβαση του δεδικασμένου και δεν αντίκειται σε άλλες διατάξεις υπέρτερης τυπικής ισχύος τις οποίες επικαλούνται οι αιτούντες».