«Ελλάδα έναντι Ευρώπης, ο πόλεμος των θεωριών»

Για τακτική «spinning», δηλαδή «κλωθογύρισμα», με αλλεπάλληλες δηλώσεις που στοχεύουν στη διαστρέβλωση της αλήθειας, επικρίνει την Ευρώπη, ο ιστότοπος «Μεντιαπάρτ» του Εντουί Πλενέλ, πρώην διευθυντή της εφημερίδας «Λε Μοντ».

Υπό τον τίτλο «Ελλάδα έναντι Ευρώπης: Ο πόλεμος των θεωριών» άρθρο του Κριστιάν Σαλμόν επισημαίνει ότι «μετά τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου ανάμεσα σε Eurogroupe και Ελλάδα, οι σελίδες των εφημερίδων καθώς και τα κοινωνικά δίκτυα κατακλύζονται από κείμενα που αποσκοπούν στη μετατροπή ενός οικονομικού συμβιβασμού σε πολιτική ήττα».

Ο αρθρογράφος αναφέρει πως πρόκειται ακριβώς για τη μέθοδο «spinning», που έγινε γνωστή το 1984 κατά την προεκλογική εκστρατεία του Ρόναλντ Ρήγκαν, μέθοδο που οι σύμβουλοί του τού υπέδειξαν -ύστερα από ένα αποτυχημένο «ντιμπέϊτ» με τον αντίπαλό του- και η οποία τελικά του επέτρεψε να ανατρέψει τις εντυπώσεις και να νικήσει.

«Σήμερα, ανάμεσα σε Ελλάδα και Ευρώπη έχουμε να κάνουμε με μια μάχη ερμηνειών το διακύβευμα των οποίων δεν είναι τόσο το θέμα του ελληνικού χρέους με τους πιστωτές, όσο η πολιτική αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ ενώπιον των Ευρωπαίων ψηφοφόρων. Αυτός ο πόλεμος αξιοπιστίας παίρνει τη μορφή μιας σειράς παραστάσεων με διηγήσεις, ρητορικές μορφές πειθούς, σκηνοθεσίες αλλά και μορφές τελετουργίας γύρω από τους θεσμούς» αναφέρει ο συντάκτης και εξηγεί:

«Αυτός ο συμβολικός λογο-οικονομικός αγώνας μοιάζει περισσότερο με βιντεοπαιχνίδι που εκτυλίσσεται συγχρόνως σε πέντε μάχες: αριθμών, λέξεων, εικόνων, αξιών και θεωριών.

• Στη μάχη των αριθμών: πρωταγωνιστούν Βαρουφάκης και Σόιμπλε. Η Αθήνα ήθελε να μειώσει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,5%, το Βερολίνο να το κρατήσει στο 3% το 2015. Τελικά, το κοινό ανακοινωθέν του Eurogroupe μιλά για “κατάλληλα” πρωτογενή πλεονάσματα και δεν αναφέρει αριθμούς ή συγκεκριμένα ποσοστά. Αυτό είναι μια ξεκάθαρη ήττα του Σόιμπλε, που όμως δεν εμπόδισε τους σχολιαστές να μιλήσουν για “παράδοση” διαβεβαιώνοντας ότι η Ελλάδα υπέκυψε μπρος στη Γερμανία.

• Στη μάχη των λέξεων: πολλοί ειρωνεύτηκαν (ανάμεσά τους και ο Μανώλης Γλέζος) την αλλαγή των λέξεων -της τρόικας σε “θεσμούς”, του μνημόνιου σε “συμφωνία” ή ακόμη τους πιστωτές σε “εταίρους” […] κι όμως «οι πόλεμοι γίνονται για τις λέξεις σε σημασιολογικό πεδίο» και οι διπλωμάτες γνωρίζουν τη σημασία των λέξεων στις διεθνείς διαπραγματεύσεις.

Η απόρριψη του όρου “τρόικα” ήταν μια προϋπόθεση για να σπάσει η συμβολική κυριαρχία που θεσπίσθηκε με την αυθαίρετη και χωρίς νομιμότητα συγχώνευση τριών φορέων. Εδώ και 30 χρόνια η Ελλάδα είναι πιασμένη στα δίχτυα που έχει πλέξει η νεοφιλελεύθερη επανάσταση, οι δε ελίτ της χώρας έμαθαν να χρησιμοποιούν τη γλώσσα του νεοφιλελεύθερου αποικιοκράτη. Σε αυτό θέλησε να δώσει ένα τέλος η ελληνική κυβέρνηση με τη σημασιολογική μάχη κατά των ονομασιών και αυτός ο αγώνας δεν είναι διόλου αμελητέος.

• Στη μάχη των εικόνων: το δημοσίευμα εξηγεί ότι έως πρότινος στην ευρωπαϊκή σκηνή υπήρχαν δύο τύποι πρωταγωνιστών. Από τη μια η πραγματική ηγεσία, ανώνυμη, αόρατη, των Βρυξελλών, της τρόικας, των πολυεθνικών, του ΔΝΤ και από την άλλη… οι φανεροί, αλλά δίχως δύναμη, ηγέτες.

Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και η εμφάνιση στη διεθνή σκηνή πολιτικών όπως ο Αλέξης Τσίπρας και ο Γιάννης Βαρουφάκης, αναστατώσαν τη διανομή των ρόλων. Αυτό υποχρέωσε τους Ευρωπαίους να βγουν από τη σκιά και να ρίξουν σκληρό φως στις συνήθως αδιαφανείς διαπραγματεύσεις».

Σε άλλο σημείο ο αρθρογράφος αναφέρεται στο «αντικομφορμιστικό ντύσιμο του Γιάνη Βαρουφάκη που ανέτρεψε τους ενδυματολογικούς κώδικες και που στην αρχή κάλυψε θετικά πολλά πρωτοσέλιδα, αφού ακόμα και το περιοδικό Stern τον ανακήρυξε ως “sex icon”.

Αντιμετώπιση, που ανατράπηκε όταν άρχισαν οι σκληρές διαπραγματεύσεις. Το άνετο και κομψό στιλ Βαρουφάκη που είχε γίνει δημοφιλές στα μίντια μετατράπηκε σε “σοκ Βαρουφάκη” και “κακογουστιά” για την «καθωσπρέπει» σκηνή των μεγάλων Ευρωπαίων τραπεζιτών».

• Στη μάχη των αξιών, ο υπογράφων αναφέρει: μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, οι ηγέτες Δεξιάς ή Αριστεράς άρχισαν να αντιμετωπίζουν την πολιτική ως “θέατρο ηθικής”, όπου συγκρούονται οι “αξίες”.

Τον Οκτώβριο του 2008, όταν πήρε την εξουσία ο Γιώργος Παπανδρέου ανακάλυψε την πραγματικότητα: ότι η Ελλάδα ήταν σε χρεοκοπία. Ποιου ήταν το φταίξιμο; Των ανέντιμων τραπεζιτών που μοίραζαν στην Ελλάδα μετρητά προς όφελος των γερμανικών και των γαλλικών εξαγωγών; Αυτών που επωφελήθηκαν στο εσωτερικό και οργάνωναν τη φοροδιαφυγή τους; Της Goldman Sachs που συνέβαλε για την ένταξη στο ευρώ; Ή του ελληνικού λαού που κατηγορήθηκε για όλα τα κακά και διατάχθηκε να μεταρρυθμισθεί για να εξιλεωθεί;

Είναι ο μύθος για το ελληνικό τζιτζίκι και το γερμανικό μυρμήγκι που για χρόνια προβάλλει η γερμανική κυβέρνηση στους πιστούς της. Η Γερμανία κατόρθωσε να μετατρέψει σε “ηθική βλάβη”, ένα “ελάττωμα κατασκευής” της ευρωζώνης. Πέτυχε να παρουσιάσει μια ανισόρροπη σχέση ανάμεσα στις χώρες του Βορρά και αυτές του Νότου, που με περιφρόνηση ονομάζει “κλαμπ Μεντιτερανέ”, ως ένα θέατρο με τους “ενάρετους Γερμανούς” απέναντι στους “Έλληνες απατεώνες”.

• Στη μάχη των θεωριών, ο συντάκτης παραθέτει τις θέσεις του οικονομολόγου Πωλ Κρούγκμαν (βραβείο Νόμπελ 2008) σχετικά με την αλληλοεξάρτηση των οικονομιών σε εθνικό επίπεδο, αφού η μείωση των δαπανών των μεν μειώνει και τα έσοδα των δε και η καλύτερη περίοδος για εφαρμογή λιτότητας είναι όταν υπάρχει ανάπτυξη και όχι κρίση. Όμως, το πεδίο της οικονομικής πολιτικής στην Ευρώπη έχει αφεθεί στον αγγλοσαξονικό νεοφιλελευθερισμό (απορρύθμιση, χρηματιστικοποίηση) και στον γερμανικό φιλελευθερισμό “ordo- liberalisme” που επιτάσσει την τάξη από το χάος (υπερίσχυση των κανόνων, το σφάλμα του χρέους, δημοσιονομική πειθαρχία)».

Ο αρθρογράφος υπογραμμίζει πως «οι αντιφάσεις που έχουν προκύψει ανάμεσα στο ΔΝΤ και την ΕΕ που λειτουργεί κάτω από τη γερμανική επιρροή, εξηγείται από την αντιπαράθεση των δύο αυτών μεγάλων νεοφιλελεύθερων θεωριών» παραθέτοντας σχετική δήλωση του Γιάνη Βαρουφάκης, λίγο μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων: «Μια από τις μεγαλύτερες ειρωνείες αυτής της διαπραγμάτευσης ήταν ότι δεν γίνεται καμία μακροοικονομική συζήτηση στο εσωτερικό του Γιούρογκρουπ. Όλα βασίζονται πάνω σε κανόνες ως να είναι εκ θεού εκπορευόμενοι και μπορούν να επιβληθούν στους κανόνες της μακροοικονομίας».

«Επέμεινα να μιλήσουμε για μακροοικονομία» δήλωσε ο Έλληνας υπουργός, χωρίς να τα καταφέρει, αφού «η Ευρώπη λειτουργεί ως κορσές κανόνων ηθικής» υπογραμμίζει ο συντάκτης του «Μεντιαπάρτ».