Ούτε ένα ευρώ φόρο δεν θα πληρώσουν οι γονείς που δίνουν «προίκα» έως 150.000 ευρώ στα παιδιά τους είτε για να αποκτήσουν πρώτη κατοικία είτε για να εξοφλήσουν στεγαστικό δάνειο που έχουν λάβει για την αγορά πρώτης κατοικίας. Αντίθετα με φόρο 10% από το πρώτο ευρώ επιβαρύνονται οι γονικές παροχές χρηματικών ποσών για ανέγερση οικοδομής σε οικόπεδο το οποίο απέκτησε το παιδί με απαλλαγή πρώτης κατοικίας καθώς και η απόκτηση ακινήτου στο εξωτερικό.

Ένα νέο τοπίο ισχύει πλέον στις γονικές παροχές χρηματικών ποσών καθώς μια δωρεά χρηματικών ποσών έως 150.000 ευρώ από γονείς σε παιδιά για αγορά πρώτης κατοικίας είναι αφορολόγητη ενώ για υψηλότερα ποσά προβλέπονται κλιμακωτοί συντελεστές από 1% έως 10%. Ωστόσο υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις και οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
  1. Προγενέστερες γονικές παροχές: Για τις δωρεές/γονικές παροχές, στις οποίες ο φόρος υπολογίζεται με βάση τη φορολογική κλίμακα, δηλαδή εφαρμόζεται αφορολόγητο όριο έως 150.000 ευρώ, ισχύει ο θεσμός του συνυπολογισμού των προγενέστερων δωρεών/γονικών παροχών. Λαμβάνονται δηλαδή προγενέστερες δωρεές/γονικές παροχές του ιδίου γονέα προς το ίδιο τέκνο, εφόσον γι’ αυτές η φορολογική υποχρέωση έχει γεννηθεί από την 1.1.2004, αλλά και αυτές συνυπολογίζονται σε τυχόν μεταγενέστερες. Συνεπώς, εάν πρόκειται για την πρώτη δωρεά/γονική παροχή του ιδίου γονέα προς το αυτό τέκνο, γι’ αυτήν προκύπτει μηδενική φορολογική επιβάρυνση μέχρι του ύψους των 150.000 ευρώ (αφορολόγητο ποσό της κλίμακας της Α’ κατηγορίας).
  2. Γονικές παροχές που υπερβαίνουν το τίμημα: Σε φορολόγηση με βάση τη φορολογική κλίμακα υπόκειται το συνολικό χρηματικό ποσό που παρέχεται για την αγορά πρώτης κατοικίας, όχι μόνο το απαλλασσόμενο από τον φόρο μεταβίβασης ποσό, και είναι δυνατό να καλύπτει και τη δαπάνη αμοιβών δικηγόρου, συμβολαιογράφου, τέλη μεταγραφής καθώς και τον τυχόν προκύπτοντα φόρο μεταβίβασης. Εφόσον το ποσό της χρηματικής δωρεάς/γονικής παροχής υπερβαίνει το τίμημα και τα προαναφερόμενα έξοδα της αγοράς, κατά το υπερβάλλον θα υπαχθεί σε αυτοτελή φορολόγηση.
  3. Ανέγερση οικοπέδου: Χρηματικά ποσά που παρέχονται από τους γονείς στα τέκνα για ανέγερση οικοδομής σε οικόπεδο (είτε έχει τύχει απαλλαγής πρώτης κατοικίας ο δωρεοδόχος/τέκνο για την απόκτηση του οικοπέδου είτε όχι) υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση.
  4. Δόσεις δανείου: Η υπαγωγή στη φορολόγηση με βάση τη φορολογική κλίμακα (αφορολόγητο 150.000 ευρώ) αφορά τα χρηματικά ποσά που παρέχονται μετά την έναρξη ισχύος της ρύθμισης, ανεξάρτητα αν η αγορά και η απαλλαγή της πρώτης κατοικίας έλαβε χώρα σε προγενέστερο της ισχύος του νόμου χρόνο, υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτει τίμημα που καταβάλλεται (εφάπαξ ή τμηματικά) σε χρόνο μεταγενέστερο της 31.7.2020. Το αυτό ισχύει και στην περίπτωση που τα χρηματικά ποσά αποδεδειγμένα παρέχονται για την εξόφληση δόσεων δανείου που χορηγήθηκε για τη συγκεκριμένη αγορά πρώτης κατοικίας που έτυχε της απαλλαγής.
  5. Προσύμφωνο αγοράς ακινήτου: Η δωρεά/γονική παροχή χρηματικών ποσών για τη σύνταξη προσυμφώνου αγοράς δεν εντάσσεται στις περιπτώσεις της ρύθμισης για την υπαγωγή αυτών σε φόρο με βάση την κλίμακα, αλλά αυτές υπάγονται στην αυτοτελή φορολόγηση, αφού δεν συντρέχει κατά το χρονικό αυτό σημείο η προϋπόθεση της απαλλαγής της πρώτης κατοικίας. Το αυτό (αυτοτελής φορολόγηση) ισχύει και στην περίπτωση δωρεάς/γονικής παροχής χρηματικών ποσών για την αγορά από τα τέκνα κατοικίας στο εξωτερικό, αφού στην περίπτωση αυτή δεν συντρέχει η προϋπόθεση απαλλαγής κατά τις διατάξεις του ν.1078/1980, όπως ρητά απαιτείται κατά το νόμο.