Η επιστροφή των επικεφαλής του κουαρτέτου των δανειστών για τον τελικό γύρο διαπραγματεύσεων της τέταρτης αξιολόγησης έχει προγραμματιστεί για το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Αθήνα.

Ήδη, άρχισαν να δείχνουν στην κυβέρνηση τις πρώτες κίτρινες κάρτες καθυστερήσεων. Καθυστερήσεις καταγράφονται τόσο στο ρυθμό υλοποίησης των 88 προαπαιτουμένων όσο και στην κατάρτιση του λεγόμενου «ολιστικού» σχεδίου ανάπτυξης.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε υποσχεθεί ότι το σχέδιο μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης στην μεταμνημονιακή εποχή θα είχε παρουσιαστεί πριν από το Πάσχα. Πληροφορίες αναφέρουν πως οι δανειστές δεν το έχουν λάβει ακόμα ενώ όπως μεταφέρουν αρμόδιες πηγές «θα χρειαστεί διαπραγμάτευση».

Ορισμένα από τα μέτρα τα οποία θέλει να εντάξει η κυβέρνηση σε αυτό βρίσκονται στο μικροσκόπιο των δανειστών και αναμένεται να αποτελέσουν πεδίο έντονης συζήτησης όπως οι αλλαγές σε εργασιακά, μισθολογικά και συντάξεις.

Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση έχει μπροστά της ένα κολασμένο δίμηνο για να κλείσει τα ανοιχτά μέτωπα και να περάσει τα εμπόδια που ξεφυτρώνουν στο δρόμο για την έξοδο από τα Μνημόνια.  Η Αθήνα, τώρα ξεκινά να ανεβαίνει το Γολγοθά της και στο τέλος αυτής της διαδρομής η Ανάσταση δεν είναι δεδομένη…

Τα δύσκολα ξεκινούν μεθαύριο Πέμπτη. Συνεδριάζει το Euro Working Group και τη χώρα μας αναμένεται να εκπροσωπήσει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης. Δεν αναμένεται να έχει ένα ήρεμο απόγευμα αφού οι εκκρεμότητες που έχει η ελληνική πλευρά είναι και πολλές και σημαντικές.

Για να κλείσει η τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματο απαιτείται η ολοκλήρωση 88 προαπαιτούμενων. Έχουν κλείσει μόλις 12. Και μπορεί πολλά από αυτά να αποτελούν… περίπατο, αφού δεν έχουν κανένα πολιτικό κόστος, ορισμένα όμως και δεν είναι λίγα, και πολιτικό κόστος έχουν και δύσκολα είναι, όπως για παράδειγμα το θέμα της ΔΕΗ, των αποκρατικοποιήσεων, η κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Αιγαίου,  η οριστική κατάργηση του  ΕΚΑΣ κλπ.

Η επόμενη καθοριστική χρονική στιγμή είναι η Εαρινή Σύνοδος του ΔΝΤ που θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 20-22 Απριλίου στην Ουάσιγκτον. Εκεί θα τεθεί στο τραπέζι το θέμα του χρέους και εκεί θα αποκαλυφθούν οι προθέσεις του Ταμείου προκειμένου να μπει στο πρόγραμμα.

Την επομένη της λήξη της Εαρινής Συνόδου του Ταμείου, στις 23 Απριλίου θα ανακοινωθεί η πορεία του ελληνικού ΑΕΠ για το 2017, από την Eurostat  με βάση το οποίο θα κριθεί το κατά πόσο το αφορολόγητο θα έρθει μπροστά ή θα μείνει για την 1η Ιανουαρίου του 2020. Να σημειωθεί ότι προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι το Σώμα Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων έσπευσε να ανακοινώσει την Μεγάλη Παρασκευή την εκτίμησή του, ανεβάζοντας τον πήχη του πλεονάσματος στο 3,4% πριν προλάβει να τοποθετηθεί η αρμόδια ΕΛΣΤΑΤ) ενώ στις 27 Απριλίου, στο Eurogroup της Σόφιας θα συζητηθεί το ελληνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα αλλά και το θέμα του χρέους.

Ο στόχος συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο Staff Level Agreement για την τέταρτη αξιολόγηση από τον Μάιο έχει ήδη μεταφερθεί στον Ιούνιο. Η ολοκλήρωση του παζλ σε όλες του τις διαστάσεις – χρέος, εποπτεία, μεταρρυθμίσεις – έχει μεταφερθεί από τον Ιούνιο στον Ιούλιο.

Στον δρόμο αυτό, η Αθήνα έχει μπροστά της πολλά αγκάθια:

  • Μείωση συντάξεων: Οι δανειστές αντιμετωπίζουν το θέμα ως μεταρρύθμιση και δεν δείχνουν να βάζουν νερό στο κρασί τους, παρά τις επιδιώξεις της Αθήνας, να ματαιώσει ή να μεταθέσει την ημερομηνία μείωσης των συντάξεων, επικαλούμενη τα υψηλά – πάνω από τον στόχο – πλεονάσματα. Έτσι πολύ δύσκολα θα υπάρξει κάποια αλλαγή στον σχεδιασμό και από την 1η Ιανουαρίου 2018, η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων θα δουν «κουρεμένες» τις συντάξεις τους κατά 18%.
  • Χρέος: Στο μέτωπο του χρέους οι προτάσεις οι οποίες διέρρευσαν μέσω του γερμανικού τύπου ήρθαν να υπενθυμίσουν την απροθυμία των θεσμών να δώσουν βαθιά ανάσα στην Ελλάδα. Ο ESM, ο οποίος κρατάει τα κλειδιά του ελληνικού χρέους φέρεται να προτείνει την επιβολή πλαφόν 1,5% του ΑΕΠ στις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους εάν ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια είναι χαμηλότερος από το 3,25% (σε ονομαστικούς όρους). Η Γαλλία από την πλευρά της κατέβασε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μια πρόταση η οποία ισοδυναμεί με ελάφρυνση χρέους 18 δισ. ευρώ. Με ανάπτυξη κάτω από το 2,8% η Ελλάδα θα σταματά να αποπληρώνει δάνεια, με ανάπτυξη μεταξύ 3,4% και 2,8% θα πληρώνει λιγότερα, με ανάπτυξη πάνω από 3,5% (πάντα σε ονομαστικούς όρους) θα πληρώνει κανονικά ενώ παράλληλα θα τρέχουν μέτρα επέκτασης των ωριμάσεων και της περιόδου χάριτος. Το πρόβλημα του χρέους έχει πολλές όψεις. Δεν αρκεί να τα βρουν οι Ευρωπαίοι μεταξύ τους. Θα πρέπει να συμφωνήσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ότι η συνταγή θα λύνει το πρόβλημα, θα καθιστά δηλαδή το χρέος βιώσιμο ακόμα και αν χρειάζεται η Ελλάδα να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα πάνω από 2% έως και το 2060.
  • Αφορολόγητο: Η μείωση του αφορολογήτου από την 1η Ιανουαρίου 2019 είναι επίσης πάνω στο τραπέζι ενώ ακόμη και αν καταστεί εφικτό να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο και να γίνει η περικοπή από την 1η Ιανουαρίου 2020, οι φορολογούμενοι θα πρέπει ενδεχομένως να συμβιβαστούν με το ότι δεν θα ενεργοποιηθεί κανένα θετικό μέτρο – αντίμετρο πριν από το 2023 όπως ζητά το ΔΝΤ.
  • Κατώτατος μισθός: Η αύξηση του κατώτατου μισθού την οποία θέλει να περιγράφει η κυβέρνηση στο αναπτυξιακό της σχέδιο, δεν θα γίνεται με αποκλειστικό κριτήριο τις αποφάσεις των κοινωνικών εταίρων αλλά με γνώμονα την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και την πορεία μείωσης της ανεργίας που θα είναι βασικός στόχος και για την επόμενη 5ετία εντός της οποίας θα πρέπει να δημιουργηθούν τουλάχιστον 300.000 νέες θέσεις εργασία