Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στην Ισπανία καθιστά δυσκολότερη για την Πορτογαλία την υπέρβαση της κρίσης χρέους, καθώς ο κυριότερος εμπορικός εταίρος της βυθίζεται στην ύφεση και η απειλή μετάδοσής της στην Ιβηρική χερσόνησο εντείνεται.
Τις τελευταίες εβδομάδες τα νέα για την Πορτογαλία ήταν σχετικά καλά: τα επιτόκια των ομολόγων έπεσαν και η χώρα πήρε καλό βαθμό από τους δανειστές της. Όμως καθώς μετά από αρκετούς μήνες ηρεμίας η κρίση χρέους της ευρωζώνης αναζωπυρώνεται, αυτή τη φορά με επίκεντρο την Ισπανία, οι προκλήσεις για την Πορτογαλία μπορεί να αυξηθούν, αφού η χειρότερη ύφεση εδώ και δεκαετίες γίνεται αφορμή για σαρωτική λιτότητα.
«Καθώς το 20% των πορτογαλικών εξαγωγών πηγαίνει στην Ισπανία, η επιβράδυνσή τους θα είναι ακόμη χειρότερη φέτος, λόγω των μέτρων λιτότητας στην Ισπανία», υποστήριξε ο Ρούι Μπάρμπαρα, στέλεχος της Banco Carregosa. «Αν τελικά χρειαστεί εξωτερική βοήθεια (η Ισπανία), τότε θα υπάρχει και μετάδοση» (της κρίσης), πρόσθεσε.
Τα στοιχεία που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα δείχνουν ότι η Ισπανία, η τέταρτη οικονομία της ευρωζώνης, βυθίστηκε σε ύφεση κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, γεγονός που αυξάνει την πίεση προς τη Μαδρίτη να εντείνει τις προσπάθειές για να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμά της. Την περασμένη εβδομάδα ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας κατά δύο μονάδες, στο BBB+.
Για την Πορτογαλία, μια επανάληψη της κρίσης και μάλιστα τόσο κοντά της δεν θα μπορούσε να συμβεί σε χειρότερη στιγμή, καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί σκληρά να κατευνάσει τις ανησυχίες πως η χώρα θα χρειαστεί και δεύτερο πακέτο διάσωσης.
«Τα νέα είναι άσχημα για την Ισπανία και την Πορτογαλία», δήλωσε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Λουίς Κάμπος ε Κούνια, αναφερόμενος στην υποβάθμιση του αξιόχρεου της Ισπανίας. «Στην πραγματικότητα, όλα δείχνουν ότι θα υπάρχει μια επέκταση της συμφωνίας διάσωσης της Πορτογαλίας», πρόσθεσε.
Η πορτογαλική κυβέρνηση έχει κατ’ επανάληψη διαψεύσει ότι χρειάζεται περισσότερα χρήματα ή περισσότερο χρόνο για να επιτύχει τους στόχους που της έχουν τεθεί και να επιστρέψει στις αγορές του χρόνου. Επιμένει ότι οι δύσκολοι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν, όπως έχει γίνει μέχρι τώρα.
Η οικονομία της Πορτογαλίας αναμένεται να υποχωρήσει κατά 3,3% φέτος -η μεγαλύτερη ύφεση από τη δεκαετία του 1970- και να παρουσιάσει πολύ μικρή ανάπτυξη, της τάξης του +0,3% το 2013. Αντίστοιχα, η ισπανική οικονομία θα παρουσιάσει κάμψη 1,7% φέτος και ανάπτυξη 0,2% του χρόνου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης.
Η Πορτογαλία εφαρμόζει από πέρσι ένα σκληρό πρόγραμμα λιτότητας, με αυξήσεις στους φόρους και περικοπές στις δαπάνες. Ως αποτέλεσμα, η ζήτηση στο εσωτερικό έπεσε κατά 5,7% το 2011. Ταυτόχρονα όμως οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 11% αφού οι εταιρείες στράφηκαν στις αγορές του εξωτερικού για να καλύψουν τις απώλειές τους. Αυτή η αύξηση θα μπορούσε να χαθεί λόγω της ύφεσης στην Ισπανία.
Ο άμεσος οικονομικός αντίκτυπος της Ισπανίας στην Πορτογαλία εκτείνεται και πέρα από τις εξαγωγές. Πριν χτυπήσει η κρίση, η Ισπανία ήταν ένας από τους πέντε μεγαλύτερους ξένους επενδυτές στην Πορτογαλία και οι Ισπανοί αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα ξένων τουριστών στη χώρα. Επιπλέον, η Santander, η μεγαλύτερη ισπανική τράπεζα, είναι η τρίτη σε μέγεθος ιδιωτική τράπεζα στην Πορτογαλία.
«Αν δείτε να βαθαίνουν τα προβλήματα της Ισπανίας, ιδίως στον τραπεζικό τομέα, αυτός ο φόβος θα επεκταθεί και στην Πορτογαλία και σε άλλες χώρες», υποστήριξε ο Μπάρμπαρα.