Ποιοι θα πληρώσουν τα νέα μέτρα των 5,5 δισ. ευρώ

Στα 5,5 δισ. ευρώ φτάνει σωρευτικά το πακέτο των νέων μέτρων τα οποία θα επιβληθούν το 2018 και τη διετία 2019-20 με το μαχαίρι σε κύριες και επικουρικές συντάξεις να φτάνει τα 2,5 δισ. ευρώ το 2019 ενώ η μείωση του αφορολογήτου έρχεται να προσθέσει για το 2020 επιπλέον 1,9 δισ. ευρώ στον τελικό λογαριασμό. Τα νέα μέτρα των 5,5 δισ. ευρώ έρχονται να προστεθούν στα 9,2 δισ. ευρώ μέτρα του μνημονίου που τρέχει ανεβάζοντας έτσι τον λογαριασμό των τελευταίων ετών σε 14,1 δισ. ευρώ.

Το πολυνομοσχέδιο των 242 σελίδων το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή το βράδυ του Σαββάτου αποκαλύπτει ότι ο λογαριασμός για τα μέτρα είναι βαρύς και μεγαλύτερος από αυτόν που αναμενόταν, ενσωματώνει το νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής με στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ κάθε χρονιά από το 2018 έως και το 2021 και υπόσχεται νέο πακέτο φοροεαλαφρύνσεων την περίοδο 2020-21 εφόσον επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Ποιοι θα πληρώσουν τα νέα μέτρα

Συνταξιούχοι: Καταργείται από 1.1.2019 η προσωπική διαφορά στις συντάξεις.

Εργαζόμενοι, συνταξιούχοι και αγρότες: Μειώνεται από 1.1.2020 κατά 650 ευρώ η έκπτωση που δικαιούνται από τον ετήσιο φόρο εισοδήματος.

Νοικοκυριά: Καταργούνται αναδορμικά από 1.1.2017 οι εκπτώσεις φόρου για ιατρικές δαπάνες Μειώνεται 58 εκατ. ευρώ το κονδύλι για επίδομα πετρελαίου.

Αυταπασχολούμενοι: Αυξάνονται από 1.1.2018 οι ασφαλιστικές κρατήσεις ΕΦΚΑ

Δανειολήπτες: Επιταχύνονται οι κατασχέσεις και καθιερώνονται ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί.

Ιδιωτικοί υπάλληλοι: Γίνονται πιο εύκολες οι ομαδικές απολύσεις

Ειδικά μισθολόγια: Ανατρέπονται τα κλιμάκια, παγώνουν ωριμάνσεις.

Η πρώτη μεγάλη δημοσιονομική παρέμβαση αφορά στις συντάξεις με μείωση έως 18% στις κύριες και έως 18% στις επικουρικές (αφού συνυπολογιστεί η περικοπή του 2016) με παράλληλη πρόβλεψη «παγώματος» των συντάξεων, μετά τις περικοπές έως το 2021.

Το μαχαίρι αφαιρεί από τις τσέπες των συνταξιούχων το 2019, 1,328 δισ. ευρώ από τις κύριες συντάξεις στον ιδιωτικό τομέα, 232 εκατ. ευρώ από τις επικουρικές και 115 εκατ. ευρώ εξαιτίας της μη εφαρμογής της πρόβλεψης αναπροσαρμογής των συντάξεων με βάση τον πληθωρισμό από το 2019, αλλά την αντ΄ αυτού επιβολή παγώματος. Οι αντίστοιχες παρεμβάσεις στις συντάξεις του δημοσίου οδηγούν σε πρόσθετες εξοικονομήσεις 819 εκατ. ευρώ ανεβάζοντας τον συνολικό λογαριασμό των συνταξιοδοτικών παρεμβάσεων σε 2,493 δισ. ευρώ.

Το 2020, εφόσον το ΔΝΤ κρίνει ότι τα νούμερα βγαίνουν και δεν ζητήσει εφαρμογή των μειώσεων στο αφορολόγητο από το 2019, προβλέπεται η αύξηση των δημοσίων εσόδων κατά 1,920 δισ. ευρώ εξαιτίας του περιορισμού της έκπτωσης φόρου κατά 650 ευρώ και της συνακόλουθης έμμεσης μείωσης του αφορολογήτου.

Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η έκπτωση φόρου ψαλιδίζεται ως εξής:

• Σε 1.250 ευρώ από 1.900 ευρώ που ισχύει σήμερα για φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, εφόσον το εισόδημά του δεν υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ
• Σε 1.300 ευρώ από 1.950 ευρώ για φορολογούμενο με ένα εξαρτώμενο τέκνο
• Σε 1.350 ευρώ από 2.000 ευρώ σήμερα για φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα και
• Σε 1.450 ευρώ από 2.100 ευρώ για φορολογούμενο με τρία ή περισσότερα παιδιά

Ο περιορισμός της έκπτωσης φόρου διαμορφώνει πλέον το αφορολόγητο (από το 2020) σε 5.700 -6.600 ευρώ, με τη φορολογική επιβάρυνση να αυξάνεται έως και κατά 650 ευρώ, βάζοντας στο κάδρο του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων ακόμα και όσους έχουν μηνιαίο εισόδημα της τάξεως των 500 ευρώ.

Εάν εφαρμοστούν τα αντίμετρα, το 2020 ο φορολογικός συντελεστής θα μειωθεί σε 20% (αυξάνοντας έτσι το έμμεσο αφορολόγητο στα 6.250 ευρώ για φορολογούμενο χωρίς παιδιά), ο ΕΝΦΙΑ θα περικοπεί κατά 200 εκατ. ευρώ, ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων θα μειωθεί από το 29% στο 26% και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης με νέα κλίμακα θα επιβάλλεται σε φορολογούμενος με εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ (από 12.000 ευρώ σήμερα).

Στο πολυνομοσχέδιο ποσοτικοποιούνται και οι «εισπράξεις» από μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ από το 2018.

Έτσι προβλέπεται ετήσια αύξηση εσόδων από το έτος 2018 και μετά συνολικού ποσού 233 εκατ. ευρώ η οποία αναλύεται σε:

• 189 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της μείωση του φόρου εισοδήματος για ιατρικές δαπάνες, καθώς και της μείωσης κατά 1,5% του φόρου εισοδήματος που παρακρατείται στα εισοδήματα από μισθωτή εργασία, συντάξεις και λοιπά,
• 44 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της έκπτωσης από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης των δαπανών άσκησης του λειτουργήματος του βουλευτή.

Στο άρθρο 58 του πολυνομοσχεδίου περιλαμβάνονται οι διατάξεις που μεταβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζονται οι εισφορές των αυτοαπασχολούμενων, ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών.

Παρατίθεται ακολούθως οι διατάξεις και η αιτιολογική τους έκθεση:

1. Μετά το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016 προστίθενται εδάφια δεύτερο και τρίτο, ως εξής:

«Από 1-1-2018 και εντεύθεν, τα ως άνω ποσοστά υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το φορολογητέο αποτέλεσμα από την άσκηση της δράστηριότητάς τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως εκάστοτε ισχύει, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές. Ειδικά, για το έτος 2018, η ασφαλιστική εισφορά υπολογίζεται επί του 85% του ως άνω φορολογητέου αποτελέσματος.».

Αιτιολογική έκθεση: Στην παρ. 1 της προτεινόμενης ρύθμισης προβλέπεται ότι από 1.1.2018 και εντεύθεν, τα ποσοστά των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται από την άσκηση της δράστηριότητάς τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές. Για το έτος 2018, το ως άνω φορολογητέο αποτέλεσμα, επί του οποίου θα υπολογιστεί η ασφαλιστική εισφορά, θα είναι μειωμένο κατά 15%.

2. Μετά το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 40 του ν. 4387/2016 προστίθενται εδάφια δεύτερο και τρίτο, ως εξής:

«Από 1-1-2018 και εντεύθεν, η ασφαλιστική εισφορά υπολογίζεται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το φορολογητέο αποτέλεσμα από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα και κάθε άλλη δραστηριότητα που υπάγεται στην ασφάλιση του ΟΓΑ κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως εκάστοτε ισχύει, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές. Ειδικά, για το έτος 2018, η ασφαλιστική εισφορά υπολογίζεται επί του 85% του ως άνω φορολογητέου αποτελέσματος».

Αιτιολογική έκθεση: Με την παρ. 2 της προτεινόμενης ρύθμισης ορίζεται από 1.1.2018 ο υπολογισμός των μηνιαίων εισφορών για τους αγρότες επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται από την άσκηση δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, κατά τα αντίστοιχα προβλεπόμενα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους.

Κυβέρνηση: Καταγεγραμμένα τα θετικά μέτρα που έχουν, μάλιστα, συνολικό ύψος 7,559 δισ. ευρώ το 2021

Για συνειδητά ψέματα εκ μέρους μέσων ενημέρωσης και της Νέας Δημοκρατίας που «προσπαθούν να πείσουν ότι το πολυνομοσχέδιο φέρνει μέτρα 4,9 δισ. ευρώ ως το 2021, χωρίς κανένα αντίμετρο», κάνουν λόγο πηγές της κυβέρνησης.

«Λένε συνειδητά ψέματα», αναφέρουν χαρακτηριστικά, για να σημειώσουν ότι «στο μεσοπρόθεσμο είναι σαφέστατα καταγεγραμμένα τα θετικά μέτρα που έχουν, μάλιστα, συνολικό ύψος 7,559 δισ. ευρώ το 2021!».

«Ουσιαστικά, δηλαδή», σημειώνουν οι ίδιες πηγές, «με την πολιτική της κυβέρνησης δημιουργείται ένας επιπλέον δημοσιονομικός χώρος ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ!».

Κυβερνητικές πηγές λένε ότι «ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος επιτυγχάνεται για τα επόμενα δύο χρόνια, και εμφανίζει σημαντική υπεραπόδοση από το 2019 και μετά, φτάνοντας το 5,50% του ΑΕΠ το 2021». Επισημαίνουν ότι αυτά τα υψηλά πλεονάσματα, στο βασικό σενάριο, δείχνουν τις προβλέψεις της κυβέρνησης στις οποίες έχει ενσωματώσει την απόδοση των μέτρων (όχι μέτρων-αντίμετρων) που έχουν ήδη ψηφιστεί. Υπενθυμίζουν δε ότι «οι θεσμοί πάντα υποεκτιμούν την απόδοση των μέτρων, όπως φάνηκε και το 2016, κάτι που η κυβέρνηση είχε προβλέψει και αποδείχθηκε ότι είχε δίκιο».

Αποτυπώνονται τα αντίμετρα των υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών (4 δισ. ευρώ) καθώς και πρόσθετες παρεμβάσεις, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, εξηγώντας ότι: «Με τις πρόσθετες παρεμβάσεις, πέραν των αντιμέτρων, μειώνονται τα πλεονάσματα σε σχέση με το βασικό σενάριο, γιατί ακριβώς επειδή η κυβέρνηση θεωρεί ότι δημιουργείται μεγάλος δημοσιονομικός χώρος, το μεσοπρόθεσμο προβλέπει και άλλα θετικά μέτρα:

– 660 εκατ. ευρώ σε πρόσθετες δαπάνες κοινωνικής προστασίας το 2019

– 1,5 δισ. ευρώ φοροελαφρύνσεις το 2020

– 3,5 δισ. ευρώ φοροελαφρύνσεις το 2021»

Σε σχέση δε «με την νέα… ανακάλυψη του αντιπολιτευόμενου τύπου περί επιπλέον περικοπών 500 εκατ. από τις συντάξεις το 2019», οι πηγές της κυβέρνησης διευκρινίζουν: «Στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αποτυπώνεται το μικτό και όχι το καθαρό ποσό που θα προκύψει ως εξοικονόμηση από τη συνταξιοδοτική δαπάνη το 2019. Το μικτό ποσό δεν ταυτίζεται με την πραγματική απώλεια που μπορεί να υποστεί ο συνταξιούχος, του οποίου η προσωπική διαφορά θα περικοπεί το 2019. Στο μικτό ποσό περιλαμβάνονται οι εισφορές για την υγεία και ο φόρος, που ούτως ή άλλως επιστρέφονται και αποδίδονται στο κράτος. Κατά συνέπεια, η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης το 2019, σε πραγματικούς όρους, θα είναι 1% ΑΕΠ, όπως έχει από καιρό ανακοινωθεί. Το πραγματικό δημοσιονομικό όφελος για το 2019 είναι 1% ΑΕΠ, όσο ακριβώς είναι και το ποσό που αντιστοιχεί στα μέτρα κοινωνικής στήριξης που θα εφαρμοστούν ταυτόχρονα».