«Το νέο πακέτο λιτότητας που θα συνοδεύσει την ευρωπαϊκή βοήθεια προς την Πορτογαλία θα είναι πολύ πιο σκληρό από εκείνο που καταψήφισε η Βουλή», είπε ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών Γιέρκι Κατάινεν στο περιθώριο της συνόδου των υπουργών στο Γκόντολο της Ουγγαρίας. Ανάλογη ήταν και η παρατήρηση του Σουηδού ομολόγου του, που υποστήριξε ότι το αίτημα της Πορτογαλίας υποβλήθηκε «πολύ καθυστερημένα. Η απόφαση έπρεπε να έχει ληφθεί τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο». Ο Άντερς Μπόργκ πρόσθεσε πως η κατάσταση στη χώρα «δεν εξελίσσεται καλά και δεν είμαι βέβαιος αν μπορούμε να εμπιστευτούμε την πολιτική ικανότητα της ηγεσίας της, για την εφαρμογή ενός προγράμματος στο οποίο θα έχει δεσμευτεί».
Το αίτημα διάσωσης της Πορτογαλίας, ύψους 80 δισ. ευρω, προσκρούει σε δυσκολίες, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Στο εσωτερικό, η κυβέρνηση Σόκρατες παραιτήθηκε στις 23 Μαρτίου μετά την καταψήφιση του σχεδίου λιτότητας που είχε υποβάλει στη Βουλή. Οι εκλογές έχουν προκηρυχτεί για τις 5 Ιουνίου, όμως η αδυναμία της χώρας να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της την οδήγησαν την περασμένη Πέμπτη στην υποβολή του αιτήματος χορήγησης της ευρωπαϊκής βοήθειας. Η Ε.Ε. απαντώντας στο αίτημα την Παρασκευή, ζήτησε την εφαρμογή ενός προγράμματος λιτότητας που θα πρέπει να ψηφιστεί στα μέσα Μαΐου στη βάση διακομματικής συναίνεσης.
Η ηγεσία της Λισαβόνας αντιπρότεινε να δοθεί η βοήθεια, στη βάση ενός «προσωρινού σχεδίου» ενόψει των εκλογών, όμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε ότι η πρόταση ήταν εκτός του πλαισίου των αποφάσεων της ευρωζώνης.
Την ιδέα επανέφερε ο πρόεδρος της χώρας Άνιμπαλ Καβάκο Σίλβα σε σύνοδο Ευρωπαίων ηγετών (από την Ουγγαρία, τη Γερμανία, την Αυστρία, τη Φινλανδία, την Ιταλία, τη Λεττονία, την Πολωνία και τη Σλοβακία) που έλαβε χώρα στη Βουδαπέστη το Σάββατο.
Εκεί, ο Πορτογάλος ηγέτης κάλεσε την Ευρώπη να αντιμετωπίσει το αίτημα της Πορτογαλίας με «φαντασία», για την αποδοχή ενός «προσωρινού σχεδίου» βοήθειας. «Χρειαζόμαστε μια προσωρινή λύση ως τις εκλογές του Ιουνίου (5/6), διότι το σχέδιο διάσωσης θα το διαπραγματευθεί και θα εφαρμόσει η κυβέρνηση που θα εκλεγεί σε δυό μήνες», ανέφερε ο Καβάκο Σίλβα.
Ο αρμόδιος επίτροπος Όλι Ρεν, αντέδρασε στην πρόταση της Λισαβόνας σημειώνοντας πως «για το καλό της Πορτογαλίας και για το καλό της Ευρώπης, θα προτιμούσα να μην κάνουμε δημόσιο διάλογο κάθε μέρα με την ηγεσία της χώρας».
Ο κ. Ρεν υποστήριξε ότι η ΕΕ «μαζί με τις αρχές της χώρας – που είναι η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση και οι άλλοι κομβικοί παράγοντες, όπως είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας – θα πρέπει να καθορίσουμε μια στρατηγική, που θα εγγυάται άμεσα μια συμφωνία με τα κόμματα για την εφαρμογή ενός προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής».
Ανάλογη ήταν και η αντίδραση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλόντ Τρισέ: «χρειάζεται σοβαρή δουλειά που δεν θά’ ναι στη δημόσια θέα» τόνισε και συμπλήρωσε πως «βεβαίως, θα πρέπει να συνυπολογιστούν και όλες οι πολιτικές ευαισθησίες της χώρας».
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παρατήρησε πως «οι κανόνες είναι σαφείς. Όποιος ζητά τη βοήθεια των εταίρων της ευρωζώνης, θα πρέπει να λάβει εκείνα τα μέτρα που είναι απαραίτητα για τη μείωση του ελλείμματος, γιατί το έλλειμμα είναι αυτό που τους έφερε στο σημείο να ζητήσουν βοήθεια».
