Η άμμος στην κλεψύδρα τελειώνει για όσους δεν έχουν ακόμη δηλώσει στο Κτηματολόγιο τις περιουσίες τους και, αν δεν το πράξουν έως και τις 30 Νοεμβρίου, μπαίνουν σε αχαρτογράφητα νερά. Οι περιοχές εκείνες που υπάρχει σοβαρό πρόβλημα είναι η Κρήτη και η Κέρκυρα, ενώ και αθροιστικά υπάρχουν χιλιάδες αδήλωτες ιδιοκτησίες.
Από την πλευρά της Πολιτείας ετοιμάζονται να κινητοποιηθούν οι μηχανισμοί, με την ενίσχυση από κινητές μονάδες, για τη διευκόλυνση της διαδικασίας, ώστε να μην βρεθούν σε αδιέξοδο.
Να σημειωθεί ότι το αρμόδιο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει επισημάνει ότι στόχος είναι η ολοκλήρωση της Κτηματογράφησης έως το 2025 και ότι δεν θα δοθεί νέα παράταση. Όσα ακίνητα δεν δηλωθούν δεν θα μπορούν να αποκτήσουν οικοδομική άδεια, ούτε θα είναι δυνατές οι πράξεις, όπως οι αγοραπωλησίες και οι μεταβιβάσεις. Επιπλέον, σε περίπτωση σφαλμάτων στις πρώτες εγγραφές, οι υπόχρεοι θα πρέπει να διορθώσουν τα λάθη, κάτι που συνεπάγεται πρόσθετο κόστος, χρονοβόρες διαδικασίες και ενδεχόμενη εμπλοκή σε δικαστικές διαμάχες.
Κτηματολόγιο: Πώς υποβάλλεται η δήλωση
Η δήλωση μπορεί να υποβληθεί είτε αυτοπροσώπως στα Γραφεία Κτηματογράφησης είτε ηλεκτρονικά, αφού σκαναριστούν τα απαραίτητα έγγραφα. Ωστόσο, η ταχυδρομική υποβολή της δήλωσης δεν είναι πλέον δυνατή. Όλα τα έντυπα και τα δικαιολογητικά είναι διαθέσιμα στα Γραφεία Κτηματογράφησης, καθώς και στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Κτηματολογίου, www.ktimatologio.gr.
Σημαντικά έγγραφα που απαιτούνται περιλαμβάνουν τα έντυπα δήλωσης Δ1/Δ2, καθώς και άλλα συνοδευτικά έγγραφα ανά περίπτωση, όπως:
Για τα φυσικά πρόσωπα:
- Συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη Δήλωση του Ν. 2308/1995.
- Τίτλοι ιδιοκτησίας και έγγραφα που αποδεικνύουν τα δικαιώματα σε ακίνητα (π.χ. συμβόλαια, δικαστικές αποφάσεις, διοικητικές πράξεις) και τα πιστοποιητικά μεταγραφής τους.
- Απλό φωτοαντίγραφο της αστυνομικής ταυτότητας ή του διαβατηρίου του δικαιούχου, καθώς και αποδεικτικό έγγραφο (σε απλό φωτοαντίγραφο) που να επιβεβαιώνει τον ΑΦΜ (π.χ. εκκαθαριστικό σημείωμα εφορίας, αποδεικτικό απόδοσης ΑΦΜ ή λογαριασμό ΔΕΗ, ΟΤΕ).
Κτηματολόγιο: Ποια είδη κτισμάτων δηλώνονται
Στο Κτηματολόγιο δηλώνονται διάφορα είδη κτισμάτων, όπως κτίρια, αποθήκες, θέσεις στάθμευσης, κλειστά γκαράζ, δεξαμενές, δώματα, αρχαία μνημεία, ειδικά ιδιοκτησιακά αντικείμενα, προκήπια/αύλειοι χώροι, υπόγειοι χώροι και πατάρια. Οι αποθήκες και οι θέσεις στάθμευσης θεωρούνται βοηθητικοί χώροι και δηλώνονται μόνο εφόσον είναι αυτοτελείς, δηλαδή αν έχουν ποσοστά στο οικόπεδο.
Εάν κάποιος καλλιεργεί κοινόχρηστες εκτάσεις ή έχει ανεγείρει κτίσμα σε κοινόχρηστο ή όμορο τεμάχιο, δεν απαιτείται δήλωση. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση έκτακτης χρησικτησίας εναντίον του Δήμου, όπου προκύπτει 20ετής νομή και κατοχή καλή τη πίστει που θεμελιώνει δικαίωμα κυριότητας έως τις 2.12.1968.
Κτηματολόγιο: Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες
Οι πολίτες που διαθέτουν πολλά ακίνητα να δηλώσουν είναι προτιμότερο να κλείσουν ραντεβού στο Γραφείο Κτηματογράφησης. Εάν ένα ακίνητο ανήκει σε δύο ή περισσότερα άτομα, κάθε συγκύριος οφείλει να δηλώσει το ποσοστό της συγκυριότητάς του. Στην περίπτωση κληρονομικής διαδοχής, κάθε κληρονόμος είναι υπεύθυνος για το μερίδιό του στην κληρονομιά.
Αν υπάρξει σύσταση κάθετης ή οριζόντιας ιδιοκτησίας επί ακινήτου, τότε κάθε ιδιοκτήτης υποχρεούται να δηλώσει το δικαίωμά του για κάθε διηρημένη ιδιοκτησία. Αν έχει συσταθεί πραγματική δουλεία (π.χ. διόδου, θέασης) σε ακίνητο, ο δικαιούχος της δουλείας πρέπει να υποβάλει δήλωση για το δικαίωμά του επί του ξένου ακινήτου, ενώ ο κύριος του βεβαρυμένου ακινήτου υποβάλλει δήλωση για την κυριότητά του.
Το Εθνικό Κτηματολόγιο δεν απαιτεί οικοδομική άδεια για τα κτίσματα, καθώς αυτά δηλώνονται με βάση τη δήλωση του πολίτη. Εάν ο ιδιοκτήτης κατέχει ακίνητα σε διαφορετικές τοπικές κοινότητες του ίδιου Καλλικρατικού δήμου, η δήλωση υποβάλλεται κατά προκαποδιστριακό ΟΤΑ με ξεχωριστό αριθμό πρωτοκόλλου. Αν ο υπόχρεος έχει ακίνητο σε διαφορετικό δήμο ή νομό, θα υποβάλει ξεχωριστή δήλωση για κάθε ακίνητο.
Το κόστος για την υποβολή δήλωσης στο Κτηματολόγιο
Για κάθε εγγραπτέο δικαίωμα που δηλώνεται, καταβάλλεται από τον δηλούντα ένα πάγιο τέλος κτηματογράφησης. Το τέλος ορίζεται σε 35 ευρώ για κύριους χώρους (διαμέρισμα, κατάστημα, οικόπεδο με κτίσμα, αδόμητο οικόπεδο, αγροτεμάχιο) και 20 ευρώ για βοηθητικούς χώρους (χώρο στάθμευσης ή αποθήκη) που αποτελούν αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες. Στις αγροτικές περιοχές, φυσικά πρόσωπα με περισσότερα από δύο εγγραπτέα δικαιώματα εντός του ίδιου προ-Καποδιστριακού ΟΤΑ καταβάλλουν τέλη μόνο για δύο δικαιώματα, ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού.
Αν υπάρχουν περισσότεροι από ένας δικαιούχοι, οι συγκύριοι υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση κατά το ποσοστό τους και να καταβάλουν το πάγιο τέλος κτηματογράφησης.
Σημειώνεται ότι υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής του παγίου τέλους κτηματογράφησης σε έως 12 άτοκες δόσεις με τη χρήση πιστωτικής κάρτας σε συνεργαζόμενες τράπεζες.
Κτηματολόγιο: Τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας
Στις περιπτώσεις που αφορούν αγροτεμάχια που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας, μπορεί να προκύψει ανησυχία σχετικά με τυχόν επιπλέον διαδικασίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο υπόχρεος πρέπει να προσκομίσει αποδεικτικά 20ετούς νομής και κατοχής που να θεμελιώνουν δικαίωμα κυριότητας. Εάν πρόκειται για δημόσιες εκτάσεις, απαιτούνται αποδεικτικά εκτάκτου χρησικτησίας πριν από το 1915 με 30ετή νομή και κατοχή. Τέτοια αποδεικτικά περιλαμβάνουν αποδείξεις από ΔΕΗ, ΟΤΕ, εταιρείες ύδρευσης, βεβαιώσεις έναρξης ηλεκτροδοτήσεως ή ύδρευσης, παλαιά τοπογραφικά διαγράμματα που συντάχθηκαν με εντολή του δηλούντος και τον αναφέρουν ως δικαιούχο, καθώς και μισθωτήρια έγγραφα που δείχνουν τον δηλούντα ως εκμισθωτή, εφόσον φέρουν βέβαιη χρονολογία.
Εάν ο τίτλος δεν έχει μεταγραφεί, η δήλωση υποβάλλεται στο Γραφείο Κτηματογράφησης με την παρατήρηση «ΕΚΡΕΜΜΕΙ Η ΠΡΟΣΚΟΜΙΣΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ». Μόλις γίνει η μεταγραφή, θα πρέπει να προσκομιστεί το πιστοποιητικό με αίτηση για συμπληρωματικά στοιχεία.
Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει συμβόλαιο ή άλλος μεταγεγραμμένος τίτλος, ο δικαιούχος μπορεί να θεμελιώσει το δικαίωμα και να υποβάλει δήλωση λόγω εκτάκτου χρησικτησίας, προσκομίζοντας τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν 20ετή νομή και κατοχή.
Με την πληρότητα αυτής της διαδικασίας, οι πολίτες θα μπορέσουν να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους σχετικά με την ακίνητη περιουσία τους και να αποφύγουν ενδεχόμενες νομικές δυσκολίες στο μέλλον. Η συμμόρφωση με τις προθεσμίες και η σωστή υποβολή των δηλώσεων είναι κρίσιμης σημασίας για την αποφυγή οποιωνδήποτε προβλημάτων σχετικά με την ιδιοκτησία τους.
Αυτός ο σημαντικός θεσμός για την καταγραφή και προστασία της ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα προς τη διαφάνεια και την ασφάλεια στις συναλλαγές ακίνητης περιουσίας, διευκολύνοντας παράλληλα την ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων. Με τη σωστή ενημέρωση και υποβολή των δηλώσεων, οι πολίτες μπορούν να προστατέψουν τα συμφέροντά τους και να διασφαλίσουν την περιουσία τους στο μέλλον.
