Εκτενές άρθρο για την ενιαία κεφαλαιαγορά, μια ιδέα που συνεχώς κερδίζει πόντους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρουσιάζει ο ειδησεογραφικός οργανισμός «Politico».
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ιστοσελίδα, πρόκειται για μια ιδέα που πλέον έχει καταστεί «αναγκαιότητα». Το κείμενο αναφέρει συγκεκριμένα: «Από την Αθήνα έως το Βερολίνο, οι κυβερνήσεις συνασπίζονται γύρω από μια ιδέα υπερ-τροφοδότησης της οικονομίας. Αν πετύχει, θα μπορούσε να αλλάξει πολλά, όμως αυτό είναι ένα μεγάλο «αν».
Αν το έκαναν, τα 10 τρισ. ευρώ που λιμνάζουν σε τραπεζικούς λογαριασμούς – αυτό είναι περισσότερο από το 1/3 του μεγέθους της αμερικανικής οικονομίας – θα μπορούσαν να επενδυθούν στο Χρηματιστήριο. Αυτό θα έδινε στις εταιρείες πρόσβαση σε ρευστό. Αυτό με τη σειρά του θα έδινε τη δυνατότητα σε εταιρείες να ξοδέψουν σε έργα δημοσίου συμφέροντος.
Για τις κυβερνήσεις το «σπάσιμο» των συγκεκριμένων φραγμών, ώστε να συμβούν όλα αυτά, θα μπορούσε να είναι η τελευταία ευκαιρία της ηπείρου από το να γλιστρήσει στην οικονομική άβυσσο. Είναι μέρος αυτού που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκαλεί «ενιαία κεφαλαιαγορά», ένα βαρετό όνομα για ένα περίπλοκο εγχείρημα που περιλαμβάνει μερικές ακατανόητες ιδέες, αλλά θα μπορούσε να αλλάξει εντελώς τα δεδομένα.
«Η ενιαία κεφαλαιαγορά μετατρέπεται από κάτι που θα ήταν καλό να έχουμε σε μια αναγκαιότητα», αναφέρει ο Νιλς Μπραμπ, αξιωματούχος στον χρηματιστηριακό όμιλο Deutsche Börse.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπραγματεύεται εδώ και καιρό την ενιαία αγορά, την αντίληψη, δηλαδή, ότι οι πολίτες, τα αγαθά και τα χρήματα μπορούν να κυκλοφορούν ανεμπόδιστα σε όλο το μπλοκ, όπως δηλαδή συμβαίνει στις ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, όμως, έχει αποτύχει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες, ειδικά σε ό,τι αφορά τη διακίνηση του χρήματος και οι οικονομικές συνέπειες είναι πλέον φανερές. Η ένωση κεφαλαιαγορών είναι μια προσπάθεια, για να διορθωθεί αυτό.
Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο που το συγκεκριμένο σχέδιο έχει ισχυρούς υποστηρικτές. «Δεν μπορούμε να αναβάλλουμε αυτές τις επενδύσεις», δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, νωρίτερα φέτος. Και σύμφωνα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η νέα πενταετής θητεία της θα γίνει «η ώρα των επενδύσεων», η οποία θα ξεκινήσει με την «ολοκλήρωση της ενιαίας κεφαλαιαγοράς μας».
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί χρειάζεται ένα τόσο τολμηρό όραμα. Η ευρωπαϊκή οικονομία υστερεί όλο και περισσότερο σε σχέση με αυτή των ΗΠΑ και της Κίνας. Η βιομηχανία βρίσκεται σε ύφεση. Οι start up της είναι μικρότερες και λιγότερο επιτυχημένες από τους ανταγωνιστές τους στο εξωτερικό.
Ένας κουμπαράς για τις συντάξεις
Τα 10 τρισεκατομμύρια που κρατούν οι Ευρωπαίοι στις τράπεζες φαίνονται ιδιαίτερα ελκυστικά. Και ενώ πρόκειται μόνο για ένα μέρος της ιδέας της ενιαίας κεφαλαιαγοράς, πρόκειται σίγουρα για ένα μεγάλο μέρος.
Η Γαλλία, ως πρώτο βήμα, ζήτησε τη δημιουργία ενός κοινού αποταμιευτικού προϊόντος σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο στόχος θα ήταν να φύγουν οι Ευρωπαίοι καταθέτες από τα χαμηλότοκα τραπεζικά προϊόντα και να αγοράσουν μετοχές, βοηθώντας εταιρείες να αναπτυχθούν. Οι συντάξεις είναι επίσης προφανής στόχος.
Υπάρχουν λίγες εξαιρέσεις όπως η Ολλανδία και η Σουηδία, αλλά σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης οι συντάξεις καταβάλλονται από την κυβέρνηση και χρηματοδοτούνται μέσω της φορολογίας. Αντίθετα, οι ΗΠΑ έχουν το 401(k), έναν ιδιωτικό λογαριασμό με φορολογικά κίνητρα για επένδυση χρημάτων, που πληρώνει τους εργαζόμενους που συνταξιοδοτούνται.
«Εάν θέλετε πραγματικά να τονώσετε την ευρωπαϊκή οικονομία και να παρέχετε σταθερή και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, η αναζήτηση συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεων είναι μια πολύ προφανής επιλογή», δήλωσε ο Michiel Horck, ανώτερος σύμβουλος στην PGGM Investments, ολλανδική εταιρεία διαχείρισης συντάξεων που διαχειρίζεται χαρτοφυλάκιο ύψους 243 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Οι διαφορές φαίνονται στα στατιστικά. Στις ΗΠΑ, σχεδόν το 60% των νοικοκυριών έχει μετοχές, άμεσα ή έμμεσα μέσω των συντάξεών τους. Στη Γαλλία ο αριθμός αυτός είναι περίπου 18%. Παρόμοια με της Γαλλίας είναι τα στοιχεία και στη Γερμανία. Η αξία όλων των εταιρειών στα χρηματιστήρια της Ευρώπης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι η μισή από αυτήν στις ΗΠΑ, σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής.
Και το επιχειρηματικό κεφάλαιο στην Ευρώπη είναι το 1/20 αυτού των ΗΠΑ. Τι είναι η κεφαλαιαγορά; Ένα εργοστάσιο πυρομαχικών, ένα αιολικό πάρκο και μια startup τεχνητής νοημοσύνης είναι πολύ διαφορετικά. Αλλά έχουν ένα κοινό: Χρειάζονται χρήματα, για να ξεκινήσουν και να λειτουργήσουν. Εκεί μπαίνουν οι κεφαλαιαγορές.
Ιδανικά η ένωση κεφαλαιαγορών θα συνέδεε τις 27 διαφορετικές αγορές σε ολόκληρη την ΕΕ, επιτρέποντας στις επενδύσεις να διαχυθούν πέρα από τα σύνορα και να βρεθούν μεγαλύτερα κεφάλαια, που θα βοηθήσουν στη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, για να γίνει πιο ανταγωνιστική.
Καθώς η οικονομική ύφεση της Ευρώπης αρχίζει να μοιάζει περισσότερο με μόνιμη κατάσταση, ορισμένα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν. Οι αρχηγοί κυβερνήσεων της ΕΕ συμφώνησαν τον Απρίλιο να «ξαναξεκινήσουν» τις τιτλοποιήσεις χρέους, οι οποίες για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν πολιτικά τοξικές στην Ευρώπη λόγω του ρόλου της στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008. Οι υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν τον Μάιο να εργαστούν για την «εμβάθυνση» των εθνικών κεφαλαιαγορών, αυξάνοντας τις ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες, κάτι που δεν θα απαιτούσε νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ.
Υπάρχει η αίσθηση ότι ήρθε η ώρα. Στο περιθώριο μιας συνάντησης των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ τον Ιούλιο, ο Γερμανός Κρίστιαν Λίντνερ τα άκουσε, όταν έθεσε ερωτήσεις για το τεράστιο χρέος της Γαλλίας, αλλά πραγματικά έλαμψε το πρόσωπό του όταν το POLITICO τον ρώτησε για την ενωποίηση των κεφαλαιαγορών.
Είναι «μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές μας», είπε. «Αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από το να εξετάζουμε το δημόσιο χρέος». Και εν μέσω μιας κατά καιρούς δύσκολης σχέσης μεταξύ των πιο ισχυρών κυβερνήσεων της ΕΕ, είναι ένα θέμα στο οποίο Παρίσι και Βερολίνο φαίνεται πως συμφωνούν.
