Κάθε χρόνο, τουλάχιστον 4,8 και 12,7 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού καταλήγουν στους ωκεανούς. Τα μεγαλύτερα κομμάτια των πλαστικών απορριμμάτων διαβρώνονται και αποικοδομούνται, διασπώνται σε ολοένα και μικρότερα κομμάτια και τελικά μετατρέπονται σε μικροπλαστικά σωματίδια.
Αυτά τα μικροπλαστικά καταλήγουν στη συνέχεια στα τρόφιμά μας, στο πόσιμο νερό, ακόμη και στον αέρα που αναπνέουμε. Επιπλέον, εκτός από το ότι βλάπτουν τα ανθρώπινα κύτταρα, έχει αποδειχθεί ότι τα μικροπλαστικά χρησιμεύουν ως καταφύγιο για επικίνδυνους ιούς που μπορούν να προκαλέσουν εμετό και διάρροια.
Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Stirling στη Σκωτία, απέδειξε για πρώτη φορά ότι οι ιοί μπορούν να επιβιώσουν και να παραμείνουν μεταδοτικοί προσκολλώντας στα πλαστικά στο νερό, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Environmental Pollution».
Οι ιοί κάνουν «οτοστόπ» σε μικροπλαστικά
Η τελευταία μελέτη είναι η πρώτη του είδους της που εξετάζει το ζήτημα των μικροπλαστικών και των ιών που επιβιώνουν στο νερό. Προηγούμενες μελέτες επικεντρώνονταν αποκλειστικά στη μετάδοση τέτοιων ιών σε αποστειρωμένα νοσοκομειακά περιβάλλοντα.
Στη μελέτη, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Stirling χρησιμοποίησαν δύο είδη πρότυπων ιών, τον ροταϊό (RV) SA11 – έναν ανθρώπινο γαστρεντερικό ιό – και τον βακτηριοφάγο ιό Phi6 και εξέτασαν πώς προσκολλώνται σε μικροπλαστικά σφαιρίδια σε τρεις διαφορετικούς τύπους νερού: φιλτραρισμένο επιφανειακό νερό, μη φιλτραρισμένο επιφανειακό νερό και επιφανειακό νερό με προσθήκη θρεπτικών ουσιών.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ιοί που προσκολλώνται στα μικροπλαστικά σφαιρίδια ήταν πιο σταθεροί σε σύγκριση με εκείνους που διέμεναν στο νερό. Για παράδειγμα, ο ροταϊός, ο οποίος προκαλεί διάρροια και στομαχικές διαταραχές, βρέθηκε να επιβιώνει έως και τρεις ημέρες στο νερό της λίμνης. Με την προσκόλληση στην επιφάνεια των μικροπλαστικών, τα σωματίδια του ιού προστατεύονταν από στοιχεία όπως η υπεριώδης ακτινοβολία, η οποία συνήθως θα τα σκότωνε.
«Ακόμη και αν μια μονάδα επεξεργασίας λυμάτων κάνει ό,τι μπορεί για να καθαρίσει τα λύματα, το νερό που απορρίπτεται εξακολουθεί να περιέχει μικροπλαστικά, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρονται στο ποτάμι, στις εκβολές του ποταμού και καταλήγουν στην παραλία. Δεν ήμασταν σίγουροι για το πόσο καλά οι ιοί θα μπορούσαν να επιβιώσουν κάνοντας ‘οτοστόπ’ πάνω στα πλαστικά, αλλά επιβιώνουν και παραμένουν μολυσματικοί», αναφέρει σε δελτίο Τύπου ο Ρίτσαρντ Κουίλιαμ, επικεφαλής ερευνητής του προγράμματος στο Πανεπιστήμιο Stirling.
Τα μικροπλαστικά είναι τόσο μικροσκοπικά που οι κολυμβητές μπορεί να τα καταπιούν. Ορισμένες φορές, ξεβράζονται στην παραλία και υπάρχει κίνδυνος να τα μαζέψουν τα παιδιά και να τα βάλουν στο στόμα τους.
«Δεν χρειάζονται πολλά σωματίδια ιού για να αρρωστήσετε. Και αν στη συνέχεια οι ιοί απελευθερωθούν από το πλαστικό στο νερό ή την άμμο, η παραμονή τους στο περιβάλλον αυξάνεται», προειδοποιεί ο ερευνητής όπως αναφέρει το interestingengineering.com και αναμεταδίδει η ΕΡΤ.
Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις για την ανθρώπινη υγεία σε όλο τον πλανήτη, καθώς επικίνδυνοι ιοί και βακτήρια μπορεί να μεταναστεύουν στους ωκεανούς χωρίς να μεταφέρονται από τους ανθρώπους.
«Αυτή η έρευνα είναι σε μεγάλο βαθμό μια απόδειξη για τη διεξαγωγή περισσότερων ερευνών σχετικά με το πόσο καιρό μπορούν να επιβιώσουν οι παθογόνοι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στα μικροπλαστικά», τόνισε ο Κουίλιαμ.
