Οι επιστήμονες αποκωδικοποίησαν το γονιδίωμα του γίββωνα, του τελευταίου είδους πιθήκου στη Γη, που μέχρι σήμερα κρατούσε τα μυστικά του DNA του. Το επίτευγμα θα βοηθήσει να φωτιστούν περαιτέρω οι εξελικτικές ρίζες του ανθρώπου.

Ο γίββωνας είναι ένας παμφάγος μικρόσωμος μονογαμικός πίθηκος με μακριά χέρια, που μοιάζει κάπως με μαϊμού, αλλά χωρίς ουρά. Κρέμεται από τα δέντρα, ζει στα τροπικά δάση της νοτιοανατολικής Ασίας και θεωρείται απειλούμενο είδος. Υπάρχουν συνολικά 19 διαφορετικά είδη γιββώνων, με βάρος από πέντε έως 12 κιλά.

Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η εντυπωσιακή ικανότητά τους να πηδάνε από δέντρο σε δέντρο με ταχύτητα έως 56 χιλιομέτρων την ώρα. Όταν όμως κατεβαίνουν από τα δέντρα, οι γίββωνες λειτουργούν σαν δίποδα, όπως οι άλλοι πίθηκοι.

Ο γίββωνας, από γενετική άποψη, θεωρείται στενός «ξάδερφος» του ανθρώπου, αν και είναι ο πιο μακρινός συγγενής μας σε σχέση με τους άλλους πιθήκους. Το DNA του είναι κατά 96% κοινό με του ανθρώπου, έναντι 98% του χιμπατζή, που εξελικτικά θεωρείται ο πιο στενός συγγενής μας.

Είχε προηγηθεί η ανάγνωση του γονιδιώματος των μεγαλύτερων πιθήκων: του χιμπατζή το 2005, του ουρακοτάγκου το 2011, καθώς επίσης του γορίλα και του μπονόμπο το 2012. Η ανάγνωση του DNA του γίββωνα γεφυρώνει πλέον το γενετικό κενό ανάμεσα στις μαϊμούδες (όπως οι μακάκοι και οι μπαμπουίνοι) και στους μεγάλους πιθήκους. Οι γίββωνες εκτιμάται ότι είναι οι πρώτοι που διαχωρίστηκαν εξελικτικά από τους άλλους πιθήκους, πριν από περίπου 16,8 εκατ. χρόνια.

Οι ερευνητές από πολλές χώρες, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Λουτίσα Καρμπόνε της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστήμης του Όρεγκον, σύμφωνα με το Reuters και το New Scientist, δήλωσαν ότι «τώρα πια έχουμε πλήρεις γενετικές αλληλουχίες για όλους τους μεγάλους και μικρούς πιθήκους, πράγμα που μας δίνει νέες πληροφορίες και στοιχεία για την ιστορία του ανθρωπίνου γονιδιώματος από εξελικτική άποψη».

Η γενετική ανάλυση, μεταξύ άλλων, έδειξε ότι οι γίββωνες, αντίθετα με τους ανθρώπους και τους υπόλοιπους πιθήκους, έχουν περάσει μια σειρά από έντονες δομικές αλλαγές του DNA τους, γνωστές ως «χρωμοσωμικές ανακατατάξεις», οι οποίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν σε έναν άνθρωπο διάφορες παθήσεις, όπως καρκίνο από λευχαιμία.