Μπορεί σήμερα η Σαχάρα να είναι μια από τις πιο γνωστές ερήμους του κόσμου, όμως πριν από 100.000 χρόνια η περιοχή ήταν τελείως διαφορετική, φιλοξενώντας μεγάλα ποτάμια και λίμνες! Το περιβάλλον αυτό ήταν που επέτρεψε στους προγόνους μας να μεταναστεύσουν από νότια τμήματα της Αφρικής προς τις ακτές της Μεσογείου και από εκεί στην Ευρώπη, όπως υποστηρίζει νέα έρευνα.
Οι επιστήμονες με επικεφαλής τον υδρολόγο Τόμας Κούλτχαρντ, μπόρεσαν να δημιουργήσουν προσομοιώσεις του υδάτινου συστήματος της περιοχής, σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Από τις προσομοιώσεις αυτές φαίνεται πως εκτός από 3 μεγάλα ποτάμια, στην σημερινή βορειοανατολική Λιβύη υπήρχαν επίσης μεγάλες λιμνοθάλασσες και υγροβιότοποι, μερικοί από τους οποίους είχαν έκταση πάνω από 70.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα!
«Είναι συναρπαστικό να σκέφτεται κανείς πως πριν από 100.000 χρόνια τρεις τεράστιοι ποταμοί διέσχιζαν μία απόσταση 1.000 χιλιομέτρων μέσω της ερήμου Σαχάρας έως την Μεσόγειο και ότι οι πρόγονοί μας περπατούσαν κατά μήκος τους» δήλωσε ο Κούλτχαρντ.
Τα τρία μεγάλα ποτάμια έχουν ονομαστεί Σαχάμπι, Κούφρα και Ιρχαρχάρ με το τελευταίο να έχει πλάτος 100 χιλιομέτρων!
Προηγούμενες μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι Αφρικανοί ταξίδεψαν κατά μήκος των οροσειρών της Σαχάρας σε αναζήτηση πιο εύφορων εδαφών στη Μεσόγειο, όμως παραμένει αντικείμενο επιστημονικής διαμάχης πότε, πού και πώς ακριβώς έγιναν αυτές οι μετακινήσεις ανθρώπων προς το βορρά. Οι διαδοχικές ομάδες των Homo sapiens μπορεί να ακολούθησαν μία μόνο διαδρομή ή πολλές εναλλακτικές. Η νέα μελέτη εκτιμά ότι η ύπαρξη πράσινων διαδρόμων με άφθονο νερό και τροφή έπαιξε ζωτικό ρόλο στις μεταναστεύσεις.
Αν και σήμερα η Σαχάρα δέχεται ελάχιστες βροχοπτώσεις, οι αρχαιολόγοι έχουν βρει ενδείξεις ότι κάποτε η έρημος κατοικείτο. Μεταξύ άλλων, έχουν βρεθεί λίθινα εργαλεία στην περιοχή του αρχαίου ποταμού Ιρχαρχάρ, που σήμερα αποτελεί μια θάλασσα άμμου.
Άλλοι πάντως επιστήμονες, όπως ο Κρις Σίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, θεωρούν μάλλον απίθανη μια μετακίνηση των προγόνων μας μέσω της καρδιάς της Αφρικής και της Σαχάρας, ακόμα κι αν υπήρχαν όντως τα αρχαία ποτάμια. Αντίθετα, πιστεύουν ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι κινήθηκαν κυρίως από τα δύο άκρα της Αφρικής, το δυτικό και το ανατολικό.
