Η νέα ταινία του Αλόνσο Ρουϊζπαλάσιος, «Κουζίνα», είναι ένας κωμικοτραγικός φόρος τιμής στα αόρατα άτομα που «τρέχουν» τα εστιατόρια, κυνηγώντας μια άπιαστη εκδοχή του αμερικάνικου ονείρου. Ένα εκρηκτικό αριστούργημα, με το κοινό και τους κριτικούς να το υποδέχονται θερμά.
Ο Πέδρο, ένας ονειροπόλος νεαρός μετανάστης χωρίς χαρτιά, εργάζεται ως μάγειρας σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα εστιατόρια του Μανχάταν. Όταν μάθει πως η Τζούλια (Ρούνεϊ Μάρα), η νεαρή σερβιτόρα με την οποία είναι ερωτευμένος έκανε έκτρωση, θα οδηγηθεί σε μια πράξη που θα προκαλέσει χάος στο εστιατόριο.
Όπως αναφέρει ο ταλαντούχος μεξικανός σκηνοθέτης, Αλόνσο Ρουϊζπαλάσιος, ξεκίνησε να σκέφτεται την ταινία, όταν ακόμα εργαζόταν ως λαντζέρης και σερβιτόρος στο Rainforest Café στο Λονδίνο στη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων. «Τότε ήταν που διάβασα για πρώτη φορά την Κουζίνα, το θεατρικό έργο του Άρνολντ Γουέσκερ, στο οποίο βασίζεται ελαφρώς και το σενάριο της ταινίας. Διαβάζοντας την ταινία την ίδια περίοδο που εργαζόμουν στο εστιατόριο έκανε την εμπειρία πιο ενδιαφέρουσα (και τις εργασιακές μέρες πιο ανεκτές). Εντυπωσιάστηκα από το σύστημα καστών που υπάρχει ακόμα στις κουζίνες, αποτελώντας σημαντικό στοιχείο της λειτουργίας τους. Όπως με το πλήρωμα ενός πλοίου, η ιεραρχία δεν είναι κάτι που παίρνουν ελαφρά τη καρδία πίσω από τις πόρτες μιας κουζίνας», σημειώνει.
Το Grill είναι μια παγίδα στο κέντρο της Νέας Υόρκης, όπου οι μετανάστες αναζητούν δουλειά, επειδή τους προσλαμβάνουν χωρίς χαρτιά και το πουρμπουάρ είναι καλό. Η δουλειά είναι σκληρή και το φαγητό απαίσιο. Οι μάγειρες σερβίρουν το ένα πιάτο μετά το άλλο, γνωρίζοντας πόσο κακό είναι.
«Ήθελα να δείξω τι πραγματικά συμβαίνει σε τέτοιου είδους μέρη που σερβίρουν 3000 άτομα στη διάρκεια μιας τυπικής Παρασκευής: δεν υπάρχει ποτέ αρκετός χρόνος για ποιότητα, τα πιάτα πασπαλίζονται με τον ιδρώτα τον σερβιτόρων, οι σούπες γεμίζουν με σόδα, ώστε να αντέξουν περισσότερες μέρες, και όλα αυτά εξαιτίας της πίεσης. Η πίεση οδηγεί τον Πέδρο στην καταστροφή της κουζίνας στην τελευταία πράξη της ταινίας. Η πίεση εμποδίζει τον Ρασίντ να αντιληφθεί τη λογική του Πέδρο», εξηγεί ο σκηνοθέτης.
Τα σύνορα -φυσικά, πνευματικά και κοινωνικά- παίζουν μεγάλο ρόλο στην ταινία. Η κάθετη δομή της κουζίνας είναι το τέλειο σκηνικό για να εξερευνήσεις τι κρύβεται κάτω από μία διαιρεμένη κοινωνία που είναι εγκλωβισμένη στον ίδιο ζωτικό χώρο. «Υπό αυτό το πλαίσιο, το εστιατόριο στο οποίο διαδραματίζεται η ταινία και το οποίο κρύβει τους δικούς του διαχωρισμούς -μπροστά και πίσω από την κουζίνα, η διεύθυνση και οι εργαζόμενοι, οι ντόπιοι και οι μετανάστες που εργάζονται εκεί- μετατρέπεται στην ιδανική μεταφορά για τον σύγχρονο κόσμο. Η «Γραμμή» στην οποία οι μάγειρες αφήνουν το φαγητό για να το πάρουν οι σερβιτόροι είναι μια υπενθύμιση όλων αυτών των διαχωρισμών. Είναι επίσης η γραμμή που χωρίζει τον Πέδρο από την Τζούλια», εξηγεί ο Αλόνσο Ρουιζπαλάσιος.
Και προσθέτει: «Η απίθανη σχέση των δύο πρωταγωνιστών μοιάζει με πειραγμένη ρομαντική κομεντί. Είμαστε με το μέρος αυτού του περίεργου ζευγαριού, όσο γελάνε, φλερτάρουν ή τσακώνονται. Κατά μία έννοια, η σχέση τους αντικατοπτρίζει τη σχέση των Η.Π.Α. με το Μεξικό. Όπως είπε κάποτε και ο Χούστο Σιέρα: “Κρίμα για το Μεξικό… Βρίσκεται τόσο μακριά από τον Θεό και τόσο κοντά στις Ηνωμένες Πολιτείες”».
Με διάφορους τρόπους, η ταινία μιλάει για την πνευματική αστεγία. Ενώ κάποιος μπορεί να μπει στον πειρασμό να την διαβάσει ως μια ιστορία για τη μετανάστευση, η πραγματική έμφαση είναι αλλού. Εδώ, η συνθήκη των παράνομων μεταναστών είναι μόνο αυτό: μια συνθήκη, ένα δεδομένο.
«Αυτό για το οποίο αγωνίζονται είναι η εύρεση του εαυτού, της κοινότητας και της αδελφοσύνης. Η ΕΡΓΑΣΙΑ είναι το άλλο κύριο θέμα: η πάλη για επιβίωση στο μέσο της ασταμάτητης μηχανής του παγκόσμιου καπιταλισμού. Είσαι μέσα στην κουζίνα. Μπορεί να βραχείς. Μπορεί να σου λείπουν όσοι άφησες πίσω. Ίσως δεν έχεις χρόνο για νέες γνωριμίες. Ίσως να μην προλάβεις να καταλάβεις τα πάντα. Ίσως να μην έχεις χρόνο να ονειρευτείς. Ίσως το μόνο που χρειάζεσαι είναι να αντέξεις μέχρι το τέλος της βάρδιας σου. Ίσως αντικρύζεις μόνο την μισή αλήθεια. Η κρίση σου είναι μεροληπτική. Ίσως τίποτα απ’ όλα αυτά να μην έχει σημασία. Ίσως, ίσως να βρεις έναν φίλο, συμπληρώνει ο σκηνοθέτης από το Μεξικό.
Σκηνοθεσία: Αλόνσο Ρουιζπαλάσιος
Σενάριο: Αλόνσο Ρουιζπαλάσιος
Ηθοποιοί: Ρούνι Μάρα, Ραούλ Μπριόνες, Οντέντ Φερ, Λάουρα Γκόμεζ, Άννα Ντίαζ
Διάρκεια: 139’
Διανομή: THE FILM GROUP