Στη διάρκεια του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου (1946-1949) οι δύο αντιμαχόμενοι στρατοί συγκέντρωσαν και μετακίνησαν παιδιά από τις εστίες τους. Οι κυβερνητικές δυνάμεις τα μετέφεραν στις Παιδοπόλεις, οι οποίες είχαν ιδρυθεί από τον «Έρανο της Πρόνοιας Βορείων Επαρχιών της Ελλάδος υπό την υψηλή προστασία της Α.Μ. της Βασιλίσσης». Ο Δημοκρατικός Στρατός, από την άλλη, μετέφερε παιδιά έξω από τα σύνορα της χώρας, σε αντίστοιχα ιδρύματα των ανατολικών χωρών.
Τα παιδιά που μετακινήθηκαν στην ουσία και «σώθηκαν» και «απήχθησαν». Σώθηκαν γιατί προφυλάχθηκαν από τους βομβαρδισμούς, σιτίστηκαν καλύτερα απ’ όσα έμειναν στα χωριά τους, και πολλά από αυτά μορφώθηκαν. Απήχθησαν όμως µε την έννοια ότι και τα δύο στρατόπεδα ήθελαν να τα εκπαιδεύσουν σύμφωνα µε τα δικά τους πιστεύω, να τα εγκλωβίσουν στον δικό τους κόσμο… Να προπαγανδίσουν την πολιτική τους.
Η νέα ταινία της Ελένης Αλεξανδράκη «Θολός Βυθός», έρχεται να ρίξει φως σε αυτό το μεγάλο κεφάλαιο της Εμφυλίου, και πολλοί έχουν χαρακτηρίσει και ως «κοινωνικό πόλεμο». Η ταινία είναι η αληθινή ιστορία του συγγραφέα Γιάννη Ατζακά και βασίζεται στα βιβλία του «Διπλωμένα Φτερά» & «Θολός Βυθός», ενώ θα πραγματοποιήσει την παγκόσμια πρεμιέρα της στο 65ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Λίγα λόγια για την υπόθεση
1949, ο Γιάννης, γιος αντάρτη, ξεριζώνεται από τη θαλπωρή του σπιτιού του στο χωριό, γιατί η γιαγιά του πείθεται να τον παραδώσει στις Παιδοπόλεις της Βασίλισσας Φρειδερίκης µε την ελπίδα ότι το εγγόνι της θα μάθει γράμματα. Σε αυτά τα ιδρύματα, όπου χειραγωγούνται οι ιδέες και οι επιθυμίες, το παιδί περνάει έξι από τα πιο τρυφερά χρόνια της ζωής του. Εφιάλτες και σκοτεινά αισθήματα για τον πατέρα του στοιχειώνουν την καρδιά του…
Η Ελένη Αλεξανδράκη σημειώνει μεταξύ άλλων: «Η ταινία μου Θολός Βυθόςεπικεντρώνεται στην ζωή του Γιάννη, στην σκέψη του, στην ψυχή του και στη διαδρομή του από τη μέρα που ξεριζώνεται από το φυσικό του περιβάλλον και εκτοπίζεται σε έναν κόσμο επιβεβλημένο, μέχρι την στιγμή που καταφέρνει να εξομολογηθεί τα όσα έζησε στον άνθρωπο που τον στοίχειωσε για χρόνια με την απουσία του.
Παρόλο που η ιστορία διαδραματίζεται σε μια παλαιότερη εποχή, δεν επιδιώκεται στην εικόνα της ταινίας ακριβής ιστορική αναπαράσταση. Ο ακαθόριστος χώρος, οι γωνίες λήψης, η ακινησία της μηχανής και οι φακοί που χρησιμοποιήσαμε επιχειρούν να δημιουργήσουν το σύμπαν του μυαλού του ήρωα. Πραγματικότητα, όνειρα, εφιάλτες και φαντασιώσεις αναδύονται μέσα από το άπατο πηγάδι της μνήμης του…».
«Η ιδέα του να κάνω μια ταινία από τα βιβλία του Γιάννη Ατζακά αμέσως γαντζώθηκε στο μυαλό μου, γιατί εκτός από τον θελκτικό τρόπο με τον οποίο μεταδίδει ο συγγραφέας την εμπειρία του και την τότε αφέλεια της παιδικής του σκέψης, συνειδητοποίησα πόσο συχνά η προστασία των παιδιών συνδυάζεται με την εκμετάλλευση της αθωότητας τους και πόσο αυτό είναι ένα θέμα που εξακολουθεί να είναι δυστυχώς επίκαιρο με χίλιους δυο τρόπους. Μάλιστα σοκαρίστηκα πραγματικά όταν, κάνοντας έρευνα για το σενάριο, ανακάλυψα πολλές αντίστοιχες ιστορίες ανθρώπων απ’ όλο τον κόσμο και σε διάφορες εποχές. Εξού και πριν γυρίσω τον «Θολό Βυθό» έκανα και το ντοκιμαντέρ «Ξεριζωμένοι» που αφορούσε στην ιστορία του Γιάννη αλλά και σε άλλες ιστορίες ξεριζωμένων παιδιών από διάφορα μέρη του κόσμου που ταλαιπωρήθηκαν εξ αιτίας της ανελέητης πολιτικής των τόπων τους».
Σκηνοθεσία: Ελένη Αλεξανδράκη
Σενάριο: Ελένη Αλεξανδράκη, Παναγιώτης Ευαγγελίδης
Παίζουν:
Στον Ρόλο του Γιάννη:
Φίλιππος Μηλίκας (6)
Μάριος Κωνσταντίνος Γαλετζάς (9)
Κωνσταντίνος Αθανασάκης (13)
Αινείας Τσαµάτης (ενήλικας)
Με σειρά εμφάνισης: Αγνή Στρουπούλη, Ευγενία Αποστόλου, Γιάννης Κριθαράς, Μίνα Χειµώνα, Μανώλης Μαυροµατάκης, Σίµος Κακάλας, Κωστής Σειραδάκης, Εύη Σαουλίδου, Γιώργος Τσιαπόγας, Ακύλλας Καραζήσης, Κατερίνα Αλεξανδράκη, Αγλαΐα Παππά, Προµηθέας Νεραττίνι, Βασιλική Σκορδαλή, Katia Leclerc O’Wallis, Κάτια Γκουλιώνη, Θέµης Πάνου, Γιάννης Κοκκιασµένος, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Κώστας Φιλίππογλου, Μαρία Καλλιµάνη, Ανδρέας Μαριανός, Ραφίκα Chawishe, Κλεοπάτρα Μάρκου, Στέλιος Μάινας.
Και τα παιδιά: Χριστίνα Βάσιου, Πάνος Θωµόπουλος, Ερµής Φιλίππογλου, Marco Gonzales Soto,Μαρία Καρσιώτη, Νικολέττα Σταθοπούλου, Γεωργία Αργυρού, Στέλλα Τριζώνη, Γιάννης Ταβουλάρης, Γιώργος Νάκος, Βασίλης Ταβουλάρης, Αλέξανδρος Μηλίκας, Ηλίας Αποστόλογλου, ∆ηµήτρης Κοναξής, Άννα Μαρία Ζωναρά, Παύλος Φιγκλ, Άρης Γεωργιόπουλος, Γιάννης Κριαράς, Αλέξανδρος Σκούτρτι, ∆ηµήτρης Μπογδανίδης, Λουκάς Αλκάν, Νικόλας Φαλούτσος, Κωνσταντίνος Σακέλιος, Κωνσταντίνος Κάσσιος,Ορφέας Κάσσιος, Κωνσταντίνος Πέττας, Λευτέρης Πέττας, Γιώργος Ζουκαγιέµ,Θωµάς Βάσιος, Γιώργος Θεοδωρόπουλος, Αλέξανδρος Νεράντζης, Πλάτωνας Σαµπράκος, Αιµιλία Τσορτέκη, ∆ήµητρα Γουβεδάρη, Νικολέττα Ρουσσοπούλου, Αναστασία Μασιάλα, Αγγελική Γεωργακοπούλου.
∆ιάρκεια: 90’
Γλώσσα: Ελληνική
Οι ιστορικές πληροφορίες του κειμένου αντλούνται από τα κείμενα της Τασούλας Βερβενιώτη στα βιβλία: «Αναπαραστάσεις της Ιστορίας μέσα από τα αρχεία του Ερυθρού Σταυρού», «Δεκαετία του 1940» (εκδόσεις Μέλισσα), «Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα. Ανασυγκρότηση – Εμφύλιος – Παλινόρθωση 1945-1952» (εκδόσεις Βιβλιόραµα)