Σύμφωνα με τον Ίψεν, που με «την αντικειμενική πραγματικότητα» των χαρακτήρων του ερέθιζε τους «καθώς πρέπει Νορβηγούς» ο θεατής βλέποντας την παράσταση «Η κυρά της θάλασσας» παρακολουθούσε ένα κομμάτι ζωής.
Γράφει η Χαρά Κιούση
Ομολογούμενες βασανιστικές καθημερινές αμαρτίες, ηθικές αμφιβολίες κι’ απογοητεύσεις, η πάλη με τον εαυτό, διλήμματα και συνεχείς αντιφάσεις είναι οι ξέρες όπου προσκρούει η ηρωίδα του έργου η Ελίντα. «Κυρά της θάλασσας» την προσφωνούν τα μέλη της οικογένειάς της, ο γιατρός Βάνγκελ και οι δυο του κόρες, για την υπερβολική αγάπη της για το νερό.
«Τον έρωτά της για τη θάλασσα» υποκινεί ο Ξένος, ένας ναυτικός που ασκεί πάνω της μια έλξη ακατανίκητη, μια δύναμη που την σπρώχνει να περάσει τα σαράντα κύματα και να ξεφύγει από την πλήξη και τη μονοτονία.
Εγκλωβισμένη σ’ ένα συμβατικό γάμο σε μια αδιάφορη επαρχιακή πόλη, το μόνο που την κρατά ζωντανή είναι η ποθητή της διαφυγή. Αδυνατώντας όμως να ξεφύγει, «η ταξιδεμένη» μοναχά με όνειρα Ελίντα, αποφασίζει τελικά να παραμείνει στο σπίτι της και να αφοσιωθεί στα καθιερωμένα της καθήκοντα. Το έργο, ένα λυτρωτικό δράμα με στίγμα την ψυχολογική ερμηνεία και όχι ένα κοινωνικό ζητούμενο, έχει για τίτλο τη λαϊκή μα πολλών αποχρώσεων λέξη «η κυρά».
Η αφέντρα, η μούσα, η μικρή γοργόνα, η νεράιδα της εστίας κατά την παράδοση που κεντρίζει τη σκέψη του θεατή αρμενίζοντάς την σε φουσκοθαλασσιές συναισθημάτων και στη γαληνεμένη συνείδηση της ηρωίδας.
Η σκηνοθετική πλεύση των Δημήτρη Αγαρτζίδη – Δέσποινας Αναστασόγλου, υπεύθυνοι και για την ελεύθερη δραματουργική επεξεργασία του έργου, πιστεύω πως είχε αργούς ρυθμούς. Γεγονός που κούρασε το κοινό το οποίο δεν ένιωσε να συνομιλεί με το υγρό στοιχείο μήτρα της ζωής όπως η Ελίντα. Την υποδύεται με χάρη εμβαθύνοντας στην προσωπικότητα της ηρωίδας η Βίκυ Κατσίκα.
Μέσα από μια αλληλουχία διαθέσεων στο παλιρροϊκό κύμα συνειδητού και ασυνείδητου επαναπροσδιορίζεται και τολμά υποκριτικά το πέρασμα σ’ ένα ελπιδοφόρο μέλλον.
Κόρη φαροφύλακα γοητεύτηκε από μικρή από τη μαγεία του άγνωστου που απλωνόταν εμπρός της. Φανταστικές αποδράσεις σε ορίζοντες θαλασσινούς, αγναντέματα, συναισθήματα, σκαμπανεβάσματα, η ευχαρίστηση της επαφής με το νερό και ό,τι ακόμα της προξενούσε η αναταραχή, η βοή, η γαλήνη και η ηρεμία του, ταυτίστηκαν με την ύπαρξή της.
«Ο άνθρωπος μοιάζει τόσο πολύ με τη θάλασσα» ομολογεί η Ελίντα που νιώθει να βουλιάζει σε φουρτουνιασμένες σκέψεις και επιθυμίες, αγκιστρωμένη στην ανάμνηση ενός ναυτικού. Με το ένα πόδι στη θάλασσα και το άλλο στη στεριά φοβισμένη κι’ αναποφάσιστη μάλλον συνειδητά καταφεύγει σ’ αυτήν την ψευδαίσθηση, σ ‘ αυτήν την επιλογή που σαν σωσίβιο σωτηρίας θα την κρατήσει στην επιφάνεια, στη θέση που της αρμόζει έως ότου κοπάσει κάθε ποθητή απόδραση.
Έτσι το νοσταλγικό παρελθόν ενώ την συντηρεί στο τώρα συχνά βουλιάζοντάς την, ξεσέρνοντάς την, προσκρούοντάς την στους υφάλους του ασυνείδητου, την ταρακουνά και αδυνατώντας να διαπλεύσει την πληγωμένη και ανικανοποίητη ύπαρξή της στη φυγή και στην επίπλαστη ελευθερία, ρίχνει άγκυρα στη σιγουριά του σπιτιού της.
Ως Ξένος, «σωτήρας και εκδικητής», ο Άρης Μπαλής παίζει με την βεβαιότητα του αποφασισμένου για κάτι και την φευγαλέα διάθεση του ασυμβίβαστου.
Ο Δημήτρης Αγαρτζίδης ερμηνεύει το ρόλο του γιατρού Βάνγκελ με υποτονικό και άνευρο ύφος. Μαρία Μοσχούρη και Τατιάνα Άννα Πίττα ως κόρες έχουν ιδιαίτερα όμορφη κίνηση.
Εκφραστικές μουσικές, κομψά κοστούμια, αφαιρετικό σκηνικό που ακουμπά στο μπλε της θάλασσας, φωτισμοί που αντανακλούν τη λάμψη και τη σκοτεινιά του ορίζοντα τύλιξαν την παράσταση, που επιβεβαιώνει πως εκείνο που μας πλευρίζει σε ασφαλές λιμάνι είναι το ιδανικό και η «προσωπική ευθύνη στην ελευθερία».
Συντελεστές
Δραματουργική επεξεργασία, Σκηνοθεσία: Δημήτρης Αγαρτζίδης, Δέσποινα Αναστάσογλου
Σκηνικός χώρος, Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού
Ενορχήστρωση, Μουσική διδασκαλία: Mislav Režić
Φωνητική διδασκαλία: Γιώργος Πατεράκης
Κίνηση: Μπέτυ Δραμισιώτη
Φωτισμοί: Βασίλης Κλωτσοτήρας
Φωτογραφίες: Δομνίκη Μητροπούλου
Παίζουν: Βίκυ Κατσίκα, Άρης Μπαλής, Δημήτρης Αγαρτζίδης, Τατιάνα Άννα Πίττα, Μαρία Μοσχούρη
Το κείμενο βασίζεται στη μετάφραση της Μαργαρίτας Μέλμπεργκ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη.
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Info: Κεντρική Σκηνή Θεάτρου Νέου Κόσμου. Από 20.04.2018.
Μέρες/Ώρες: Τετάρτη 18:30. Παρασκευή 21:15. Σάββατο 21:15. Κυριακή 19:00. Τιμές Εισιτηρίων: Τετάρτη, Παρασκευή. Κανονικό 14 ευρώ. Φοιτητικό 12 ευρώ. Ανέργων 10 ευρώ. Σάββατο-Κυριακή: Κανονικό 17 ευρώ. Φοιτητικό/Ανέργων 15 ευρώ.
Διάρκεια Παράστασης: 90 λεπτά
