«Ο Τσέχωφ βωβός;» του Ηλία Μαρούτση στο Από Μηχανής Θέατρο

Παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων στο newsbeast.gr

05·03·2018 15:11

Οι χρεοκοπίες (πολιτικές, οικονομικές και προσωπικών αισθημάτων) συνέβαιναν και συμβαίνουν όπως το ξέρουμε από πρώτο χέρι πάντοτε. Όταν στη Μεγάλη Ρωσία επικρατούσε μια γενική αναταραχή και τα πρώτα κινήματα έκαναν την εμφάνισή τους, οι γαιοκτήμονες χρεοκοπούσαν και τους διέσωσε λογοτεχνικά ο Άντον Τσέχωφ, η χήρα του Όλγα Κνίπερ -την γνώρισε στις πρόβες του Γλάρου- πήρε των οματιών της και ταξίδεψε για την Αμερική, να συναντήσει το Αμερικανικό όνειρο για να κατακτήσει το «χρεοκoπημένο Χόλλυγουντ».

Γράφει η Χαρά Κιούση

Όταν οι προσδοκίες της διαψεύδονται η καταξιωμένη καλλιτέχνης, η κορυφαία του Στανισλάβσκι, αποφασίζει να αναλάβει ίδια την παραγωγή μιας ταινίας που θα βασίζεται στα έργα του Τσέχωφ. Ενώ οι συνεργάτες της προσπαθούν να βάλουν στο χέρι τα χρήματά της, εκείνη έχει να αντιμετωπίσει ακόμα ένα μεγαλύτερο πρόβλημα. Τον βωβό κινηματογράφο, του οποίου αγνοεί τις τεχνικές δηλαδή τη δομή, την μεθοδολογία και λειτουργικότητα. Της είναι αδύνατον να μην ακούγονται τα λόγια. Σαστίζει, απορεί, αλλά δεν συμβιβάζεται, ξέρει να μάχεται δημιουργικά, έχοντας βέβαια στο πλευρό της κι’ ένα μοιραίο έρωτα.

Το πρωτότυπο ευρηματικό κείμενο του Ηλία Μαρούτση μιλά για το παράλογο της εποχής μας μετατρέποντας το προσωπικό σε παγκόσμιο. Είναι ένα έργο αισιόδοξο γιατί ενώ όλα καταρρέουν, το δαιμόνιο της τέχνης γεννά ιδέες εμψυχώνοντας τους άνεργους και ξεπεσμένους καλλιτέχνες, που παρασύρονται δημιουργικά από το ορμητικό πνεύμα της Κνίπερ. Έτσι το θέατρο Τέχνης της Μόσχας μπολιάζει τον κινηματογράφο, κι «ο Τσέχωφ θα σώσει την Αμερική».

Η σκηνοθεσία της Esther Andre Gonzalez μετατρέπει πειστικά με πολύ ενέργεια (τη γλώσσα των σιωπών και των σκιών) σε θεατρική ταινία. Κώδικες θεατρικοί ενώνονται με κινηματογραφικούς με τρόπο ρεαλιστικό.

Οι ήρωες με κωμικότητα έρχονται σε αντιπαράθεση με την δραματική αίσθηση της απώλειας, της απογοήτευσης και του ανικανοποίητου. Προσφεύγουν στις συνήθεις γκαγκστερικές μεθόδους, σουφρώνουν χρήματα, μα έχουν και καρδιά με αισθήματα. Όλη η σκηνή μετατρέπεται σε studio κινηματογραφικό όπου βρίσκουν κατάλυμα οι άνεργοι καλλιτέχνες. Ένα πιάνο, σκόρπια έπιπλα, πίνακες, μπομπίνες και μεγάφωνα, σκούπες, σφουγκαρίστρες, υφάσματα και διάφορα κοστούμια που έζησαν παλιότερες δόξες αποτελούν το σκηνικό υλικό της παράστασης.

Η Αιμιλία Βασιλάκη – Όλγα Κνίπερ παίζει με την ανησυχία , την αδημονία, τη δυσκολία της γλώσσας της νεοαφιχθείσης στην Αμερική, που ονειρεύεται να ανακηρυχθεί σε star. Μεταπηδά από την ψευδαίσθηση στην πραγματικότητα και παίρνει πάλι τα πάνω της παίρνοντας την παραγωγή στα χέρια της. Η διάσημη χήρα του Τσέχωφ θα γράψει το σενάριο – συρραφή των τεσσάρων έργων του (θείος Βάνιας, Βυσινόκηπος, Γλάρος, Τρεις αδελφές) και θα υποδυθεί τους κυριότερους γυναικείους ρόλους. Δίπλα της ο Μίλτος Σαμαράς και ο Κώστας Χατζηδημητρίου με πολύ κέφι και χιούμορ ερμηνεύουν κάποιους από τους αντρικούς ρόλους -και όχι μόνον- που πλαισιώνουν την πρωταγωνίστρια. Επί σκηνής ο μουσικός Κώστας Κακούρης, γραφικός γκάγκστερ, ντύνει μουσικά στο πιάνο τον βωβό Τσέχωφ.

Φωνή του γίνονται τα χαρούμενα αισθήματα και το γέλιο των θεατών που δείχνουν να απολαμβάνουν τα γυρίσματα και την επανάληψη των πλάνων με όλα τους τα ευτράπελα. Οι σκηνικές συμβάσεις διευρύνονται προς τέρψιν των θεατών και των ηθοποιών που το διασκεδάζουν. Εκφραστικές δεξιοτεχνίες προσώπων και σωμάτων , οξυμένες αισθήσεις, απαιτητική συγκέντρωση και η βωβή παράσταση αποκτά φωνή «λαλέουσα».

Η εύθυμη παράσταση, όπου η Όλγα Κνίπερ ίδια με γλάρο που αγαπά τη σιγουριά της γνωστής ακτής αλλά ονειρεύεται και το άγνωστο πέλαγος, είναι απόδειξη πως «η πενία τέχνας κατεργάζεται» καθώς και η τέχνη.

Συντελεστές:

Κείμενο: Ηλίας Μαρούτσης
Σκηνοθεσία: Esther Andre Gonzalez
Σκηνικά / Κοστούμια: Χρήστος Κωνσταντέλλος
Φωτισμοί: Άννα Σμπώκου
Βίντεο: Μαρία Αθανασοπούλου
Μακιγιάζ: Κυριακή Μελίδου
Κομμώσεις: Ιουλία Συγριμή
Γραφιστικά: Θεοδοσία Μαρούτση
Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου
Παραγωγή: Αστική Εταιρεία Μη Κερδοσκοπική, Αντιγόνη
Βοηθός Παραγωγής: Βασίλης Παππάς
Βοηθός Σκηνοθέτη: Λήδα Καπνά