1964, λίγο μετά τη δολοφονία του Τζων Κένεντυ, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κλονίζονται από την αμφισβήτηση για την πίστη των θεσμών και των αξιών που διέπουν την κοινωνία.

Της Χαράς Κιούση

Το μικρόβιο της αμφιβολίας έχει εισχωρήσει για τα καλά στη σκέψη και στη θρησκευτική πίστη των πολιτών. Το θεατρικό έργο του John Patrick Shanley που ανέβηκε το 2004 στο Μπρόντγουέϊ και τιμήθηκε με τα βραβεία Pullitjer, Tony και Drama Desk Award, προτρέπει στον «αγχιβασίην» του Ηράκλειτου. Καθώς ζούμε στην αβεβαιότητα, η αμφισβήτηση γίνεται μια αναγκαιότητα που οφείλουμε να αντέχουμε χωρίς να μας αφανίζει.

Η ελεγχόμενη αμφιβολία όσων ακούμε, των σκέψεων και των πιστεύω μας που κρύβει κατανόηση, γονιμοποιεί θετικά την όποια αμφισβήτηση. Σε αντίθεση μ’ εκείνη που ελέγχεται από τον φόβο και καταλήγει σε άρνηση της αλήθειας. Στην παράσταση που σκηνοθέτησε με αναμφίβολη ικανότητα ο Απόλλων Παπαθεοχάρης, ο θεατής γίνεται άμεσα μέρος του εκκλησιάσματος και αφήνεται σ’ έναν εσωτερικό διάλογο με το κήρυγμα του ιερέα Φλυν περί αμφιβολίας.

Στο Μπρονξ η Αδελφή Αλούσιους Μπωβιέ διευθύνει ένα καθολικό σχολείο ακολουθώντας τα αναχρονιστικά πρότυπα βασισμένα στο φόβο, στην πειθαρχία και στην αυστηρότητα.

Εμπόδιο στην εκπαιδευτική της τακτική μπαίνει ο προοδευτικός ιερέας Φλυν. Στο σχολείο φοιτά ο μοναδικός μαύρος μαθητής, για τον οποίο ο δάσκαλος δείχνει κάποιο παράξενο ενδιαφέρον, που κεντρίζει την παρατηρητικότητα της ανυποψίαστης αδελφής Τζέιμς. Η νεαρή θεωρεί σωστό να το εμπιστευτεί στην Αδελφή Αλούσιους, που αποφασίζει να ρίξει φως στο γεγονός.

Εκείνη δίχως καμία απόδειξη για την ενοχή του εμποτισμένη αδιαλλαξία, στενότητα αντίληψης και αδιαπραγμάτευτη βεβαιότητα, τον πιέζει να παραδεχθεί την κατηγορία. Η αδελφή Τζέημς αρχίζει να αμφιβάλει και τελικά ανακαλεί κάθε αβάσιμη υποψία της, πειθόμενη από την κατάθεση του ιερέα.

Η διευθύντρια όμως εξακολουθεί να τον υποπτεύεται μένοντας αδιάλλακτη ως προς την αρχική σκληρή της θέση. Όταν εμφανίζεται στο σχολείο η μητέρα του μικρού μαθητή, οι καταστάσεις περιπλέκονται καθώς αποδεικνύεται πως «η αμφιβολία είναι περισσότερο σκληρή από την χειρότερη αλήθεια».

Ο Νίκος Κουρής – πατήρ Μπρένταν Φλυν με την επιβλητική του είσοδο στο γεωμετρικά πολυεπίπεδο σκούρο σκηνικό, συναρπάζει με τη βαθιά στέρεη φωνή του, την αταλάντευτη στητή του εμφάνιση, τον ατάραχο και γαλήνιο τρόπο του, που λίγο αργότερα θα γίνει αμυντικός σε μια βαριά κατηγορία.

Ο χαρισματικός, γεμάτος συμπόνοια και έλεος προοδευτικός αυτός δάσκαλος που επιθυμεί να εκσυγχρονισθεί το αυστηρό εκπαιδευτικό σύστημα, κατηγορείται και εκβιάζεται από την Διευθύντρια για σεξουαλική παρενόχληση του δωδεκάχρονου Αφρο-αμερικανού. Υπολογίζοντας τις συνέπειες μιας καταγγελίας που θα έβαζε σε κίνδυνο την υπόληψή του, το μέλλον του φτωχού παιδιού που κινδύνευε να στιγματισθεί και τη συνοχή του σχολείου, αναγκάζεται να παραιτηθεί.

Αδελφή Αλούσιους η Ρούλα Πατεράκη. Το υποκριτικό της δαιμόνιο ξέρει να την μεταμορφώνει , το έχει μέσα της, πως να το κάνουμε. Μια χήρα που καλογήρεψε στερημένη τη χαρά, κλειστός τύπος, μονολιθική, δογματική, δεσποτική και εξουσιαστική, ψυχρή κι’ απόμακρη.

Το ύφος της, ύφος μπαμπούλα ασυνήθιστο σε τρυφερότητα, μισαλλόδοξο που τρέφεται από αβάσιμες υποψίες, ανένδοτο σε αμφισβητήσεις, έχει την κακότητα του καχύποπτου που ζητά οι άλλοι «να έχουν το νου τους» στη συμπεριφορά του Ιερέα. Πιέζει, εκβιάζει, σχολιάζει με πικρία πως εκείνος πήρε τελικά καλύτερη θέση και απαγοητευμένη κατατρώγεται από τις αμφιβολίες. Ομολογεί πως όλες οι κατηγορίες που ξεστόμισε ήταν ψέμα και πως απομακρύνθηκε από το δρόμο του θεού. (η σκηνή που ξεσπά αναμαλιασμένη σε λυγμούς είναι λυτρωτική).

Στο ρόλο της Αδελφής Τζεημς η Λίλα Μπακλέση παίζει με αφοπλιστική αθωότητα και αφέλεια, με τις τύψεις και την ένοχη βασανιστική συνείδηση μιας πράξης καλοπροαίρετης που κατέληξε σε εφιάλτη. Ταλαντεύεται και αμφισβητεί τα πάντα, αφού δεν μπορεί να είναι σίγουρη και αποφασίζει τελικά το σωστό.

Τραγική μορφή η Μάνα, Κυρία Ούμερ. Την ερμηνεύει με στωικότητα η Πηνελόπη Μαρκοπούλου. Έχοντας ζήσει τον ρατσισμό στο πετσί της τρέμει για το γιο της και ακολουθεί αξιοπρεπώς μια διαλλακτική θέση. Νιώθει ευγνωμοσύνη για τον Ιερέα που προστατεύει και δίνει σημασία στο ασήμαντο παιδί της. Γνωρίζοντας όμως πως εκείνος έχει το πάνω χέρι στην υπόθεση λειτουργεί χωρίς συναισθηματισμό και δείχνει κατανόηση, αρνούμενη να τον καταγγείλει αποβλέποντας σ’ ένα μέλλον καλύτερο.

Υπέροχοι φωτισμοί (Μελίνα Μάσχα) αυστηρά και κομψά ανθρακί κοστούμια και εύστοχη μουσική συνέβαλαν στο κλίμα έντασης και αγωνίας.

Οι θεατές, με ένθερμη υποδοχή της εξαιρετικής παράστασης, είχαν τον χρόνο να αισθανθούν, να σκεφτούν και να αμφισβητήσουν την βεβαιότητα. Με τις σημερινές κοινωνικές συνθήκες που κρίνεσαι ακόμα κι’ αν δείχνεις μαύρος, η αμφιβολία μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε διάκριση, προκατάληψη και να γίνει αρχή της αλλαγής.

Γιατί ο δισταγμός, η δυσπιστία, ο ενδοιασμός, το δίλημμα και η αμφιβολία γεννά την γνώση, που οδηγεί στην αισθητική και ηθική βεβαιότητα.

Συντελεστές

«Αμφιβολία» του Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία-Σκηνικά-Κοστούμια: Απόλλων Παπαθεοχάρης
Βίντεο: Απόλλων Παπαθεοχάρης-Ραμόν Μαλαπέτσας
Σχεδιασμός Φωτισμών: Μελίνα Μάσχα
Μακιγιάζ: Παντελής Τουτουντζής
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δανάη Παπουτσή
Βοηθός Σκηνογράφου: Σωτήρης Μήτσουλας
Φωτογραφίες: Έφη Γούση
Διεύθυνση Παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα
Βοηθός Παραγωγής: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη
Παραγωγός: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος

Διανομή
ΑΔΕΛΦΗ ΑΛΟΥΣΙΟΥΣ ΜΠΩΒΙΕ Ρούλα Πατεράκη
ΠΑΤΗΡ ΜΠΡΕΝΤΑΝ ΦΛΥΝ Νίκος Κουρής
ΑΔΕΛΦΗ ΤΖΕΗΜΣ Λίλα Μπακλέση
ΚΥΡΙΑ ΟΥΜΕΡ Πηνελόπη Μαρκοπούλου

Πρεμιέρα 7 Φεβρουαρίου 2018

Παραστάσεις και τιμές εισιτηρίων

Τετάρτη 19.00 | Είσοδος 16 ευρώ & 12 ευρώ (μειωμένο)
Πέμπτη & Παρασκευή 21.00 | Είσοδος 16 ευρώ & 12 ευρώ (μειωμένο)
Σάββατο 18.30 & 21.00| Είσοδος 18 ευρώ & 12 ευρώ (μειωμένο)
Κυριακή 20.00 | Είσοδος 18 ευρώ & 12 ευρώ (μειωμένο)
Διάρκεια Παράστασης: 100 λεπτά

Θέατρο Ροές
Ιάκχου 16, Γκάζι
Στάση Μετρό Κεραμεικός – Τηλέφωνο 21 0347 4312