Το Φεστιβάλ Αθηνών και το Σπίτι της Κύπρου τιμούν τον Κύπριο λαϊκό ποιητή Παύλο Λιασίδη, που παρά τις περιορισμένες του γραμματικές γνώσεις ανέπτυξε ένα δικό του προσωπικό ύφος και αναδείχθηκε τεχνίτης του Λόγου.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Σημαντικός εκπρόσωπος της Κυπριακής ιδιωματικής ποίησης και λογοτεχνίας, γράφει μ’ ένα όραμα ελευθερίας και πίστης στο μέλλον. Οι κοινωνικές ανακατατάξεις στη Ρωσία με την σοσιαλιστική επανάσταση, ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος, η ταξική καταπίεση και η εξαθλιωμένη ζωή που επέβαλλαν οι ντόπιοι εκμεταλλευτές και ο ανώτατος κλήρος συνεργαζόμενοι με τους Άγγλους κατακτητές, τροφοδότησαν το πηγαίο ταλέντο του.

«Ο Αλαβροστοισειώτης» (αλαφροΐσκιωτος), γραμμένο το 1960 σε έμμετρο ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο, γοητεύει με την μουσικότητα του λόγου, την πλούσια λαϊκή παράδοση και τους ηθικούς κανόνες.

Σ’ ένα κόσμο σαν «ξεκούρδιστο βιολί», μια αγροτική οικογένεια σ’ ένα χωριό έχει τα δικά της ασήκωτα βάσανα. Ο ένας γιος, ο Αντώνης έπεσε στο κρεβάτι άρρωστος, κανένα «σακαλίκι» δεν βρήκαν πάνω του οι γιατροί.

Για όλα έφταιγαν «οι σκρόφες» νεράιδες που του πήραν τα μυαλά και μέρα τη μέρα τον έτρωγαν, τον έλιωναν με τα οράματα που κυρίευαν το νου του. Μια κόλαση – μια παράδεισος, ο Αλαβροστοισειώτης να συγχέει το πραγματικό με το ονειρικό, να επηρεάζεται με το φανταστικό, να γεμίζει τον παράδεισο της ζωής του με αγγελούδια και την κόλαση με στοιχειά που του παίρνουν το μυαλό.

Οι δικοί του που θέλανε να πιστεύουν πως «η καρδιά του αρπάχτηκε από έρωτα» βάλθηκαν να τον παντρέψουν με μια γειτονοπούλα. Ο Αντώνης τελικά αφήνεται στις επιθυμίες των γονιών του, κάνει τη χάρη στη μητέρα του και παντρεύεται. Οι χαρές όμως κράτησαν ελάχιστα γιατί την τρίτη μέρα του γάμου οι νεράιδες με τις μαγικές τους ικανότητες και την αιθέριά τους ομορφιά τον εκδικήθηκαν.

Ο Νίκος Χατζόπουλος γειώνει σκηνοθετικά το φευγάτο, το μεταφυσικό στο φυσικό και πραγματικό, δίχως να εξαπατά με οράματα της λαϊκής φαντασίας, που σήμερα έχουν περιοριστεί και διευθύνουν ελάχιστα την ανθρώπινη τύχη. Οι ρεαλιστικές όμορφες ερμηνείες των ηθοποιών – πλην του ονειροπαρμένου πρωταγωνιστή – απέδωσαν με χιούμορ, συγκίνηση, έκφραση προσώπων και κίνηση σώματος την ένταση, το απόκοσμο και το επιτακτικό της κάθαρσης.

Μια συλλογική δουλειά με τη συμβολή της μουσικής (πιάνο απαλό και ήχοι που δημιουργούν ένα απόκοσμο περιβάλλον) και το λειτουργικό τετραγωνισμένο σκηνικό – εστία, με το ξύλινο περιμετρικά τοιχείο όπου παίζουν οι ηθοποιοί. Στον κενό χώρο βρίσκεται ο Αλαβροστοισειώτης, εκεί όπου στο τέλος θα βρεθεί όλη η θεατρική Ομάδα ασπροντυμένη σαν χορός αρχαϊκός και πνεύματα δαιμονικά της φύσης.

Η παράσταση μ’ ένα ιδιαίτερο ύφος άγγιξε τους θεατές, στην πλειοψηφία τους Κύπριοι. Όπως αντιλαμβάνεσθε, υπήρχαν κάποιες δυσκολίες στην κατανόηση του γλωσσικού ιδιώματος και ως εκ τούτου στη βαθύτερη αντιληπτικότητα του κειμένου, με την ξεχωριστή μελωδικότητα. Παρ’ όλα αυτά η παράσταση ήταν υπέροχη.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Νίκος Χατζόπουλος
Διασκευή – Δραματουργική επεξεργασία: Ανδρέας Τσουρής
Μουσική: Σταύρος Λάντσιας
Διαμόρφωση σκηνικού χώρου – Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Επιμέλεια κίνησης: Βάλια Παπακωνσταντίνου
Παίζουν: Μαρίνα Αργυρίδου, Άντρη Θεοδότου, Κλείτος Κωμοδίκης, Γιωργής Τσουρής κ.ά.

Συμπαραγωγή: Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και Σπίτι της Κύπρου.

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2017.