Ένας νυσταγμένος οδηγός είναι εξίσου επικίνδυνος με έναν μεθυσμένο στο τιμόνι. Συνδυάζοντας τη σχεδίαση με την τεχνολογία, η Volvo Trucks συμβάλλει στην οδική ασφάλεια βοηθώντας τους οδηγούς να μείνουν ξύπνιοι, σε εγρήγορση και σε κατάσταση απόλυτου ελέγχου.

Περασμένα μεσάνυχτα, διπλή βάρδια στη δουλειά, ξενύχτι λόγω μωρού που δεν κοιμάται ή ακόμα και η μονοτονία του «ανοιχτού» δρόμου… πολλοί είναι οι λόγοι που ευθύνονται για την υπνηλία των οδηγών στο τιμόνι. Ανεξάρτητα από την αιτία όμως, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές.

Τα ποσοστά των ατυχημάτων που προκαλούνται από κουρασμένους οδηγούς διαφέρουν από έρευνα σε έρευνα και γενικά κυμαίνονται μεταξύ 15 και 60%. Επίσης έχει διαπιστωθεί ότι αυτό το είδος ατυχημάτων είναι συχνά και το σοβαρότερο συγκριτικά με τις συγκρούσεις που οφείλονται σε άλλους παράγοντες, και αυτό συμβαίνει λόγω καθυστερημένης αντίδρασης και αδυναμίας ελιγμών αποφυγής εμποδίων.

Εξουθενωμένοι οδηγοί

«Έχει αποδειχτεί ότι όταν οδηγείτε κουρασμένοι διατρέχετε τον ίδιο κίνδυνο με κάποιον που οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ» σχολιάζει ο Torbjörn Åkerstedt, ερευνητής σε θέματα ύπνου και καθηγητής στο Karolinska Institutet και το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης.

Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του ο Καθηγητής Åkerstedt χρησιμοποιεί κουρασμένα άτομα σε έναν προσομοιωτή οδήγησης θέλοντας να μελετήσει τις αντιδράσεις τους πίσω από το τιμόνι. Πολλοί από τους συμμετέχοντες στη δοκιμή, αφού παρουσιάσουν πρώτα τα κλασικά συμπτώματα της κούρασης όπως βαριά βλέφαρα και χασμουρητό, στη συνέχεια πέφτουν σε φάση ‘μικρο-ύπνου’ (microsleep), καθώς τους παίρνει ο ύπνος για μερικά δευτερόλεπτα – συχνά χωρίς να το καταλαβαίνουν.

Η Volvo Trucks έχει εξελίξει το Driver Alert Support (DAS), ένα σύστημα βασισμένο σε αισθητήρες που ανιχνεύει πότε ο οδηγός είναι αφηρημένος. Αν παρουσιάσει συμπτώματα κόπωσης όπως ακανόνιστη ή σπασμωδική οδήγηση, το σύστημα εκδίδει ένα ηχητικό και ένα οπτικό σήμα.

«Το σύστημα είναι «αόρατο αν οδηγείτε καλά» σχολιάζει ο Peter Kronberg, υπεύθυνος τεχνικής εξέλιξης του DAS για τη Volvo Trucks. «Δεν είναι κάτι που θα απαιτήσει την προσοχή σας ή θα σας αποσπάσει χωρίς λόγο ενώ οδηγείτε. Αν εμφανιστεί, σημαίνει ότι έχει κάθε λόγο – για να σας προειδοποιήσει ότι αποτελείτε δημόσιο κίνδυνο και ότι πρέπει να λάβετε μέτρα».

Ωστόσο, η οδηγική ικανότητα επηρεάζεται με διάφορους τρόπους πέραν των επιπτώσεων της υπνηλίας.

«Το μυαλό δουλεύει πιο αργά, καθυστερείς να θυμηθείς κάτι, δυσκολεύεσαι να μάθεις νέα πράγματα και αντιδράς αργοπορημένα σε απλά ερεθίσματα» λέει σχετικά ο Καθηγητής Åkerstedt. «Μελέτες έδειξαν επίσης ότι χάνεις τον έλεγχο των συναισθημάτων σου. Και ασφαλώς η συναισθηματική αστάθεια δεν λειτουργεί θετικά όταν είσαι στο τιμόνι αφού ενδέχεται να επηρεάσει την κρίση σου».

Οι οδηγοί φορτηγών στο επίκεντρο της έρευνας

Σε έρευνα του Εθνικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας βρέθηκε ότι το 52% των ατυχημάτων με ένα όχημα και μάλιστα φορτηγό βαρέως τύπου, είχε σχέση με την κόπωση και στο 18% των περιπτώσεων ο οδηγός παραδέχτηκε ότι τον είχε πάρει ο ύπνος. Η Ευρωπαϊκή έρευνα κόπωσης European SafetyNet (2009) Fatigue αποκάλυψε ότι το 60% όλων των οδηγών βαρέων οχημάτων έχει βιώσει μία κατάσταση υπνηλίας πίσω από το τιμόνι.

Ένας μέσος οδηγός οχημάτων μεταφορών μεγάλων αποστάσεων κοιμάται 4,6 νύχτες την εβδομάδα στην καμπίνα σύμφωνα με έρευνες της Volvo Trucks. Και όταν η εταιρία ρώτησε 2.200 τέτοιους οδηγούς να κατατάξουν με σειρά προτεραιότητας δεκαπέντε διαφορετικές παραμέτρους στην καμπίνα, πρώτη στη λίστα ήταν η δυνατότητα ξεκούρασης και άνεσης ύπνου.

«Ένα καλό περιβάλλον για τον οδηγό αποτελεί σήμα κατατεθέν της Volvo, αλλά δεν πρέπει να παραβλέπουμε μία ακόμα βασική αξία μας – την ασφάλεια» εξηγεί ο Carl Johan Almqvist, Διευθυντής Κυκλοφοριακής & Προϊοντικής Ασφάλειας στη Volvo Trucks. «Ένα κακοσχεδιασμένο περιβάλλον οδηγού λειτουργεί αρνητικά για την οδική ασφάλεια, αλλά ένας κουρασμένος οδηγός επειδή δεν έχει κοιμηθεί καλά είναι ακόμα πιο επικίνδυνος».

Γι αυτό η Volvo έχει αναθεωρήσει τη σχεδίαση της κουκέτας ώστε να μπορούν οι οδηγοί να κοιμούνται καλύτερα και να οδηγούν ξεκούραστοι την επόμενη μέρα. Τα κρεβάτια είναι ρυθμιζόμενα, υπάρχουν στρώματα διαφορετικού επιπέδου σκληρότητας, ενώ διατίθεται μια γκάμα επιστρωμάτων που ικανοποιούν τις απαιτήσεις κάθε οδηγού.

Κάντε ένα διάλειμμα

Τι πρέπει να κάνετε λοιπόν αν αισθανθείτε κουρασμένοι ενώ οδηγείτε; «Η υπνηλία μπορεί να καταπολεμηθεί πίνοντας άφθονο καφέ και κάνοντας συχνά διαλείμματα» σύμφωνα με το Καθηγητή Åkerstedt. «Ωστόσο, μετά από ένα διάλειμμα ανακτάτε δυνάμεις μόνο για άλλα 15 έως 30 λεπτά, και όσο πιο κουρασμένοι είστε τόσο πιο γρήγορα θα ξανακουράζεστε μετά από κάθε διάλειμμα. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσετε ότι είστε κουρασμένοι για να μπορέσετε να λάβετε τα μέτρα σας πριν είναι πολύ αργά».

Η επιστήμη του ύπνου

• Το ανθρώπινο σώμα έχει φυσικό βιολογικό ρυθμό που χρειάζεται ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας. Γι’ αυτό, η ποιότητα του ύπνου δεν είναι η καλύτερη εάν κοιμάστε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Τη μεγαλύτερη κόπωση βιώνει ο ανθρώπινος οργανισμός μεταξύ 4 και 6 πρωί.
• Η υπερβολική κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να προέρχεται από την εργασιακή κόπωση ή ανεπάρκεια ύπνου.
• Απευθυνθείτε σε γιατρό αν υποψιάζεστε ότι υπάρχουν ιατρικοί λόγοι για την υπνηλία που νιώθετε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Μελέτες δείχνουν ότι μπορείτε να ‘αποθηκεύσετε’ ύπνο. Μία καλή ιδέα είναι να ξεκουραστείτε επαρκώς πριν από ένα μεγάλο ταξίδι.
• Ένας κουρασμένος οδηγός αντιδρά καθυστερημένα και αργεί να εντοπίσει κινδύνους όπως οδικά έργα και ισόπεδες διασταυρώσεις.
• Η κούραση επηρεάζει τόσο την ικανότητά σας να επεξεργαστείτε πληροφορίες όσο και τη λειτουργία της βραχυπρόθεσμης μνήμης σας.

Πηγή: auto24.gr