Την ετοιμότητα της Ελλάδας για διάλογο με την Τουρκία, δηλαδή για άμεση επανέναρξη των διερευνητικών επαφών με αντικείμενο την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, εφόσον συνεχιστεί έμπρακτα η αποκλιμάκωση, διαμηνύει η κυβέρνηση.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Το μήνυμα αυτό έστειλε εκ νέου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνάντηση του χθες με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου, όπου θα συζητηθεί το θέμα της Τουρκίας με την απειλή κυρώσεων στο τραπέζι.
Ο πρωθυπουργός συνομίλησε χθες τηλεφωνικά και με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Ενώ κατά τις συναντήσεις του με τον υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου Σάχεμ Σούκρι και τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα θέλησε αφενός να δώσει το σήμα εκκίνησης για συνέχιση της οριοθέτησης ΑΟΖ με Αίγυπτο και στην κρίσιμη περιοχή νοτίως του Καστελόριζου και αφετέρου να ζωντανέψει πάλι το διάλογο με τα Τίρανα για την ΑΟΖ και τα 12 ναυτικά μίλια.
Ο πρώτος από τους δύο αυτούς στόχους δρομολογείται, με τριμερή Ελλάδας- Αιγύπτου- Κύπρου να αναμένεται το επόμενο διάστημα. Ο δεύτερος αποδεικνύεται πιο δύσκολος, καθώς η Τουρκία επιχειρεί όπως είχε κάνει και το 2009 να ακυρώσει όποια προσέγγιση Ελλάδας- Αλβανίας. Όμως η ευρωπαϊκή προοπτική των Τιράνων περνά προφανώς και από τις σχέσεις με την Αθήνα.
Το ερώτημα είναι πόσο άμεσα θα μπορούσαν να ξεκινήσουν διερευνητικές επαφές με την Τουρκία; Η Σύνοδος Κορυφής πραγματοποιείται στα τέλη της επόμενης εβδομάδας και εφόσον η Άγκυρα αποδείξει πως η απόσυρση του Oruc Reis δεν ήταν μία κίνηση τακτικής, θα μπορούσε να αποτελέσει το χρονικό ορόσημο για την επανέναρξη των συζητήσεων. Το Βερολίνο είναι σαφές ότι επιθυμεί να ξεκινήσει διάλογος μεταξύ των δύο χωρών, ενώ δεν θέλει να φτάσει η ΕΕ στο σημείο να επιβάλλει κυρώσεις στην Άγκυρα. Αντίθετα το Παρίσι είναι υπέρ μίας πιο σκληρής στάσης.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις Γερμανίας- Γαλλίας ως προς την πολιτική της Ευρώπης απέναντι στην Τουρκία, έγιναν εμφανείς και στο πλαίσιο του συνεδρίου του Economist χθες όπου μίλησαν ο Φρανσουά Ολάντ και ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.
Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας υποστήριξε ότι η Τουρκία πρέπει να «πληρώσει το τίμημα» για τις βλέψεις επανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καθώς έχει ηγεμονικές βλέψεις σε τμήμα της ευρωπαϊκής ηπείρου. Κάρφωσε μάλιστα τη Γερμανία χωρίς να την κατονομάσει, κάνοντας λόγο για χώρες απρόθυμες να επιβάλλουν κυρώσεις λόγω οικονομικών σχέσεων με την Τουρκία.
Σε τελείως διαφορετικό μήκος κύματος, ο πρώην αντικαγκελάριος της Γερμανίας υποστήριξε ότι οι κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας δεν αποτελούν λύση και υποστήριξε ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει «στρατηγική υπομονή».
Ο Μισέλ πάντως εν τω μεταξύ συμφώνησε με τον κ.Μητσοτάκη ότι η η Μεσόγειος, ως mare nostrum, αποτελεί ζωτικό χώρο ασφάλειας για όλη την Ευρώπη και πως η Τουρκία αποτελεί απειλή για τη σταθερότητα στην περιοχή, με αποτέλεσμα να διακυβεύονται στρατηγικά γεωπολιτικά συμφέροντα όλης της ΕΕ.
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Τουρκία «έχει χρόνο πριν και μετά τη Σύνοδο Κορυφής να συνεχίσει το πρώτο ενθαρρυντικό βήμα απεμπλοκής» που έγινε με την αποχώρηση του Oruc Reis.
Τόνισε ότι η αποκλιμάκωση πρέπει να έχει συνέχεια και συνέπεια και δήλωσε ότι η Ελλάδα είναι πάντα ανοιχτή στο διάλογο. «Δε γίνεται να διακηρύττεις ότι διαβουλεύεσαι, ενώ επιβουλεύεσαι, και ότι συνομιλείς, ενώ απειλείς», ξεκαθάρισε.
«Για εμάς ισχύει αυτό που έχουμε πει: Τέλος των προκλήσεων, αρχή των συζητήσεων. Εφόσον δοθούν απτά δείγματα γραφής και αυτά συνεχιστούν, είμαστε έτοιμοι να εκκινήσουμε άμεσα διερευνητικές επαφές για τις θαλάσσιες ζώνες σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο», δήλωσε ο κ.Μητσοτάκης, υπενθυμίζοντας εκ νέου ότι μέχρι την οριστική οροθέτηση με συμφωνία των δύο μερών ή με απόφαση της Χάγης, το διεθνές δίκαιο της θάλασσας απαγορεύει μονομερείς ενέργειες.
Ο παράγων Κύπρος
Ο πρωθυπουργός όμως άφησε να διαφανεί ότι η στάση της Ελλάδας θα επηρεαστεί όπως είναι άλλωστε λογικό από τη θέση της Κύπρου, καθώς η Τουρκία απέσυρε μεν το Oruc Reis από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, εξέδωσε όμως νέα Navtex στην κυπριακή ΑΟΖ ενώ συνεχίζει τις απειλές για εποικισμό της Αμμοχώστου.
Η Λευκωσία αναμένεται στη Σύνοδο Κορυφής να επιμείνει για κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας και σε αυτό η Αθήνα δεν θα μπορεί παρά να στηρίξει. Ταυτόχρονα όμως και προκειμένου να μην δώσει στην Τουρκία τη λαβή να υποστηρίζει πως είναι η ελληνική πλευρά που σαμποτάρει το διάλογο, η Ελλάδα θα μπορούσε να δεχθεί την επανέναρξη διερευνητικών επαφών, κάτι που έχει θέσει ως εξάλλου ως στόχο για την επίλυση της μίας και μόνης διαφοράς που αναγνωρίζει.
Όσον αφορά στην πρόταση Μισέλ για πολυμερή διάλογο, πάγια θέση της Αθήνας είναι ότι προϋπόθεση για τη συμμετοχή της Ελλάδας αποτελεί το να λάβει μέρος και η Κύπρος, κάτι πάντως που δύσκολα θα δεχόταν η Άγκυρα.
Σημειωτέον ότι στα γερμανικά ΜΜΕ δημοσιεύθηκαν πληροφορίες για επανάληψη της τριμερούς του Βερολίνου (Ελλάδα, Τουρκία, Γερμανία), όμως μετά την εμπλοκή με την έγγραφη συμφωνία ή γραπτή καταγραφή των συμφωνηθέντων, θα ήταν σαφώς δύσκολο να συμβεί αυτό.
