Για ενδέκατη μέρα συνεχίζονται στον Ισημερινό οι κινητοποιήσεις των αυτοχθόνων σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αύξηση του κόστους ζωής, που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε έξι ανθρώπους. Η αστυνομία διέλυσε χθες Πέμπτη διαδηλωτές που αποπειράθηκαν να εισβάλουν στο κοινοβούλιο στο Κίτο ενώ κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, που επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές της πρωτεύουσας, σκοτώθηκαν τρεις άνθρωποι, σύμφωνα με τη Συμμαχία Οργανώσεων Υπεράσπισης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία έκανε λόγο για τρεις νεκρούς από τη Δευτέρα ως προχθές Τετάρτη.
Χθες, 39χρονος διαδηλωτής σκοτώθηκε από σφαίρα, όπως και ένας νεαρός που βρισκόταν κοντά του. Στο Κασπιγασί, ιθαγενής σκοτώθηκε σε σύγκρουση με στρατιωτικούς, ανέφερε η Συμμαχία.
Ο στρατός από την πλευρά του ανέφερε, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι άνδρες του που εγγυόνταν την ασφάλεια οχηματοπομπής με τρόφιμα «δέχθηκε επίθεση από ομάδα ταραχοποιών» στην Κασπιγασί και ότι 17 στρατιωτικοί τραυματίστηκαν σοβαρά.
Η Συμμαχία Οργανώσεων Υπεράσπισης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κάνει επίσης λόγο για 92 τραυματίες και 94 συλλήψεις από τη 13η Ιουνίου. Η αστυνομία, από τη δική της πλευρά, λέει πως έχουν τραυματιστεί 74 μέλη της.
Νωρίτερα χθες, βγάζοντας κραυγές χαράς, χιλιάδες ιθαγενείς μπήκαν στο Σπίτι του Πολιτισμού (Casa de la Cultura Ecuatoriana, CCE), που είχε επιταχθεί για αρκετές ημέρες από τις δυνάμεις ασφαλείας, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο. Παραδοσιακά, ο αχανής πολιτιστικός χώρος αυτός είναι σημείο συνάντησης και συγκέντρωσης αυτοχθόνων στην πρωτεύουσα. Η ελεύθερη πρόσβαση στο CCE αποτελούσε έναν από τους όρους του κινήματος διαμαρτυρίας για να αρχίσουν διαπραγματεύσεις.
Μια πρώτη «νίκη του αγώνα» φώναξε ο Λεωνίδας Ίσα, επικεφαλής της ισχυρής Συνομοσπονδίας Αυτοχθόνων Εθνοτήτων του Ισημερινού (CONAIE), της μεγαλύτερης οργάνωσης ιθαγενών.
Η κυβέρνηση, εντέλει, αποφάσισε να επιτρέψει στους διαδηλωτές να εγκατασταθούν εκεί για να προαγάγει τον «διάλογο» και «την ειρήνη» υποστήριξε ο υπουργός Προεδρίας, ο Φρανσίσκο Χιμένες.
Σκοπός είναι «να σταματήσουν οι αποκλεισμοί δρόμων, οι βίαιες διαδηλώσεις, οι επιθέσεις σε διάφορες τοποθεσίες» πρόσθεσε ο υπουργός, ενώ ο αρχηγός του κράτους Γκιγιέρμο Λάσο, που προχθές Τετάρτη διαγνώστηκε πως μολύνθηκε από κορονοϊό, βρίσκεται σε απομόνωση.
Στόχος που προφανώς δεν επιτεύχθηκε, καθώς λίγο αργότερα ογκώδες πλήθος διαδηλωτών, με γυναίκες επικεφαλής, προσπάθησε να μπει στο κοντινό κοινοβούλιο. Αστυνομικοί, ανεπτυγμένοι κατά μεγάλο αριθμό επιτόπου, απώθησαν τους διαδηλωτές κάνοντας χρήση δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου-λάμψης. Συμμετέχοντες στην πορεία ανταπέδωσαν πετώντας πέτρες, πυροτεχνήματα, κοκτέιλ μολότοφ. Το πλήθος κατόπιν αποσύρθηκε σε κοντινό πάρκο.
Ο Λεωνίδας Ίσα, επιτόπου, μίλησε για «άσχημο οιωνό», καθώς «είχαμε ζητήσει από τη βάση μας να κάνει ειρηνική πορεία».
Το αίτημα των αυτοχθόνων που αρνείται να ικανοποιήσει η κυβέρνηση
Κάπου 14.000 άνθρωποι έχουν ξεσηκωθεί σε όλη τη χώρα, διαδηλώνουν εναντίον της αύξησης του κόστους ζωής και απαιτούν κυρίως να μειωθεί η τιμή των καυσίμων. Η αστυνομία λογαριάζει ότι περίπου 10.000 εξ αυτών βρίσκονταν χθες στην πρωτεύουσα Κίτο.
Αν και αρκετές από τις πορείες εκτυλίσσονται σε ατμόσφαιρα ηρεμίας, αν όχι γιορτής, ξεσπούν συχνά επεισόδια αφού πέσει η νύχτα. Η πρωτεύουσα έχει εν μέρει παραλύσει.
Προχθές Τετάρτη, κάπου 300 διαδηλωτές κατέλαβαν ηλεκτροπαραγωγικό εργοστάσιο στην επαρχία Τουνγκουράουα, στις Άνδεις (νότια), χωρίς πάντως να αναφερθεί καμία σοβαρή φθορά ή διακοπή λειτουργίας.
Άλλος ένας όρος της CONAIE για να αρχίσουν συνομιλίες είναι η άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, που έχει επιβληθεί σε έξι από τις 24 επαρχίες του Ισημερινού, συμπεριλαμβανομένης αυτής όπου υπάγεται διοικητικά η πρωτεύουσα. Το μέτρο επέτρεψε την ανάπτυξη ισχυρών δυνάμεων της αστυνομίας και του στρατού και την επιβολή απαγόρευσης της νυχτερινής κυκλοφορίας.
Η κυβέρνηση απορρίπτει το συγκεκριμένο αίτημα κι επιχειρηματολογεί πως μόνο η ικανοποίηση ενός από τα άλλα αιτήματα των διαδηλωτών, αυτού για την τιμή των καυσίμων, θα κόστιζε στο κράτος πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια τον χρόνο.
«Κλαίω βλέποντας όλο αυτόν τον κόσμο που κακομεταχειρίζεται η κυβέρνηση», είπε η Σεσίλια, συνταξιούχος, 80 ετών, έχοντας στα χέρια πλακάτ στο οποίο είχε γράψει «ψεύτη Λάσο».
«Λένε ότι είμαστε τεμπέληδες, ότι δεν παράγουμε, γι’ αυτό υπάρχουν ελλείψεις» ξέσπασε η Νάιρα Τσαλάν, ηγετική μορφή των αυτοχθόνων, απευθυνόμενη σε διαδηλωτές.
Οι ιθαγενείς αναχώρησαν από κοινότητες στις επαρχίες πριν από έντεκα ημέρες, αλλά δεν έφθασαν στην πρωτεύουσα Κίτο παρά τη Δευτέρα. Η άφιξή τους κλιμάκωσε το μπραντεφέρ με την κυβέρνηση.
Ο δεξιός πρόεδρος Λάσο, στην εξουσία έναν χρόνο, βλέπει στον συνεχιζόμενο ξεσηκωμό απόπειρα ανατροπής του. Από το 1997 ως το 2005, τρις πρόεδροι του Ισημερινού αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα καθήκοντά τους, υπό την πίεση των αυτοχθόνων.
Το 2019, στο προηγούμενο κύμα μαζικών κινητοποιήσεων, εναντίον του τερματισμού της κρατικής επιδότησης των καυσίμων, είχαν ξεσπάσει βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία με απολογισμό 11 νεκρούς και χιλιάδες τραυματίες. Διαδηλωτές είχαν καταλάβει εξ εφόδου την έδρα της κυβέρνησης, είχαν εισβάλει για λίγη ώρα στο κοινοβούλιο, είχαν πυρπολήσει κτίριο φορολογικής αρχής και είχαν επιτεθεί στις εγκαταστάσεις δυο μέσων ενημέρωσης. Οι αυτόχθονες είχαν απορρίψει κάθε ευθύνη, κατήγγειλαν ενέργειες προβοκατόρων που «παρεισέφρησαν» στις πορείες τους. Ο τότε πρόεδρος Λενίν Μορένο αναγκάστηκε να πάρει πίσω οικονομικά μέτρα που είχε διαπραγματευτεί η κυβέρνησή του με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Ο πρόεδρος Λάσο μπορεί πάντως να υπολογίζει στην υποστήριξη της ηγεσίας του στρατού, που προειδοποίησε την Τρίτη τους διαδηλωτές, υποστηρίζοντας ότι οι μαζικές κινητοποιήσεις εγείρουν «σοβαρό κίνδυνο» για τη δημοκρατία στη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
