Η Τουρκία αποφάσισε να κλείσει τα στενά του Βοσπόρου για τα πολεμικά πλοία με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία και ανακοίνωσε ότι ενεργοποιεί την Συνθήκη του Μοντρέ. Έτσι, απαγορεύεται η διέλευση όλων των πλοίων που ανήκουν στο πολεμικό ναυτικό μιας χώρας.
Όπως αναφέρει το trtworld.com, η συγκεκριμένη σύμβαση θεσπίστηκε με κοινή πρωτοβουλία Αγγλίας, ΕΣΣΔ και Τουρκίας το 1936, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις έβλεπαν ότι πλησίαζε ο πόλεμος, μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία της Γερμανίας και ήθελαν πιο εύκολη διέλευση στη Μεσόγειο.
Έτσι, συναντήθηκαν στην Ελβετία, όπου η Συνθήκη επικυρώθηκε από την Τουρκία, τη Βρετανία, τη Γαλλία, την ΕΣΣΔ, τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, τη Γερμανία, τη Γιουγκοσλαβία και την Ιαπωνία.
Με βάση όσα αποφάσισαν λοιπόν, η συμφωνία εγγυάται την ελεύθερη διέλευση των πολιτικών πλοίων για να χρησιμοποιήσουν τα τουρκικά στενά, εκτός εάν προέρχονται από χώρα με την οποία η Τουρκία εμπλέκεται σε πόλεμο, δίνοντάς της την εξουσία να κλείνει τα στενά σε όλα τα εμπορικά πλοία εάν το επιθυμεί.
Τι αλλάζει σε περίπτωση πολέμου
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι η Συνθήκη του Μοντρέ περιπλέκει την κατάσταση, σε περίπτωση που πρέπει να περάσουν από τον Βόσπορο πολεμικά πλοία, ειδικά άλλης χώρας.
Έτσι, αν η Τουρκία βρίσκεται σε πόλεμο, η Άγκυρα έχει το δικαίωμα να κάνει ό,τι είναι απαραίτητο, συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος των στενών. Εάν άλλα κράτη βρίσκονται σε πόλεμο και η Τουρκία είναι ουδέτερη, τα στενά είναι κλειστά για αυτές τις εμπόλεμες χώρες.
Επίσης, η σύμβαση δεν επιτρέπει να περάσουν αεροπλανοφόρα, αλλά δεν αναφέρει κάτι για πλοία που είναι σχεδιασμένα για άλλους σκοπούς αλλά μπορούν επίσης να μεταφέρουν αεροσκάφη. Σε αυτή την περίπτωση, η Άγκυρα είναι ο απόλυτος λήπτης αποφάσεων ανάλογα με τον καιρό του πολέμου και της ειρήνης.
Η περίπτωση της Ρωσίας
Παρόλα αυτά, τα δεδομένα αλλάζουν για τα κράτη της Μαύρης Θάλασσας – Ρωσία, Ουκρανία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Γεωργία –, καθώς μπορούν να κατασκευάσουν υποβρύχια εκτός της Μαύρης Θάλασσας και να τα μεταφέρουν μέσω των στενών. Παράλληλα, μπορούν να βγουν από τη Μαύρη Θάλασσα για συντήρηση παρέχοντας επαρκή ειδοποίηση.
Μάλιστα, τα πολεμικά πλοία των κρατών της Μαύρης Θάλασσας που είναι μεγαλύτερα από 15.000 τόνους μπορούν να περάσουν τα Στενά μεμονωμένα, συνοδευόμενα από όχι περισσότερα από δύο αντιτορπιλικά με προηγούμενη επαρκή ειδοποίηση.
Όλες οι χώρες εκτός Μαύρης Θάλασσας που επιθυμούν να στείλουν πλοία πρέπει να ειδοποιήσουν την Άγκυρα 15 ημέρες ειδοποίηση για διέλευση, ενώ τα κράτη της Μαύρης Θάλασσας πρέπει να δώσουν ειδοποίηση 8 ημερών.
