Αφού βοήθησε το καθεστώς του Άσαντ να ανακτήσει έδαφος στη βόρεια Συρία, γύρω από το Χαλέπι, κατά μήκος των συνόρων με τον Λίβανο, η Χεζμπολάχ πέρασε στην επίθεση στη νότια Συρία. Η σιιτική οργάνωση, απαραίτητος σύμμαχος της Δαμασκού, ήταν στην εμπροσθοφυλακή της επίθεσης που εξαπέλυσαν οι κυβερνητικές δυνάμεις εναντίον της επαρχίας Ντεράα, ενός από τα οχυρά των μετριοπαθών ανταρτών. «Ήταν η μεγαλύτερη επίθεση που έχει γίνει μέχρι σήμερα εναντίον της περιοχής αυτής», λέει ο συνταγματάρχης Άσαντ Αλ Ζοάμπι, παλιό στέλεχος της συριακής αεροπορίας, που ζει σήμερα εξόριστος στο Αμμάν.
Ο άμεσος στόχος των φιλο-Άσαντικών δυνάμεων είναι η ανασύσταση μια ζώνης ασφαλείας στα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας, την οποία η αντιπολίτευση είχε καταφέρει να παραβιάσει και να στείλει όπλα μέχρι τα περίχωρα. Όμως η Χεζμπολάχ έχει μεγαλύτερες βλέψεις. Φιλοδοξεί να προχωρήσει μέχρι τα υψίπεδα του Γκολάν, κάτι που δεν θα αρέσει καθόλου στο Ισραήλ. Στα μέσα Ιανουαρίου, μια πομπή λιβανέζων πολιτοφυλακών και ιρανών στρατιωτών που κυκλοφορούσε σε αυτή την περιοχή, κοντά στην Κουνέιτρα, είχε βομβαρδιστεί από τις ισραηλινές δυνάμεις, γεγονός που οδήγησε δέκα ημέρες αργότερα σε επίθεση αντιποίνων από την πλευρά του σιιτικού κινήματος.
Σε μια σπάνια επίδειξη ειλικρίνειας, η συριακή τηλεόραση αναγνώρισε τη συμμετοχή όχι μόνο μαχητών της Χεζμπολάχ σε αυτή την επίθεση, αλλά και ιρανών αξιωματούχων. Οι επιτιθέμενοι κατέλαβαν γρήγορα δύο χωριά που δεσπόζουν στην ύπαιθρο της Δαμασκού. Οι αντάρτες απάντησαν με επίθεση εναντίον της Γκάρφα και του Ναμέρ, δύο τοποθεσιών στον οδικό άξονα Δαμασκού-Αμμάν, έναν άξονα ζωτικής σημασίας για τα συριακά στρατεύματα που εξακολουθούν να κατέχουν το βόρειο τμήμα της Ντεράα. Στις μάχες σκοτώθηκαν περισσότεροι από εκατό άνθρωποι. Το τέλος της αμμοθύελλας που έπληξε την περιοχή την περασμένη εβδομάδα ίσως να επιτρέψει στο συριακό καθεστώς να εντείνει τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, προκειμένου να μπορέσουν οι υπερασπιστές του να προελάσουν.
Για τους αντίπαλους του Άσαντ, η μάχη είναι κρίσιμη. Η Ντεράα αποτελεί ένα από τα τελευταία οχυρά της μη τζιχαντιστικής αντιπολίτευσης. Από τότε που το Ισλαμικό Κράτος και το Μέτωπο Αλ-Νόσρα, η συριακή πτέρυγα της αλ-Κάιντα, έχουν καταλάβει μεγάλο μέρος της βόρειας Συρίας, και το συριακό καθεστώς έχει ανακτήσει τον έλεγχο της Χομς, στο κέντρο, η μοναδική ελπίδα για τους επαναστάτες βρίσκεται στο νότιο μέτωπο.
Τους τελευταίους έξι μήνες, οι ταξιαρχίες του Ελεύθερου Συριακού Στρατού και οι ισλαμιστές σύμμαχοί του κέρδισαν αρκετά εδάφη, μεταξύ των οποίων και το νότιο μισό των υψιπέδων του Γκολάν. Οι δύο σημαντικότερες θέσεις που έχουν καταλάβει είναι ο λόφος του Τελ Χάρα, στην κορυφή του οποίου είχε εγκατασταθεί μια υπερσύγχρονη βάση ηλεκτρονικής παρακολούθησης, και η πόλη Σεϊχ Μισκίν, που βρίσκεται σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από τον άξονα Δαμασκού-Αμμάν.
Παράλληλα με αυτές τις κτήσεις, οι ταξιαρχίες του ΕΣΣ εδραίωσαν την παρουσία τους στους κόλπους πολλών στρατιωτικών συμμαχιών. Οι πιο ισχυρές είναι η Jaysh Al-Awwal («η πρώτη στρατιά»), που συγκροτήθηκε τον Ιανουάριο, και η Faylaq Al-Awwal («η πρώτη μεραρχία»), που συγκροτήθηκε στο τέλος του καλοκαιριού. Καθεμιά από αυτές περιλαμβάνει 10.000 μαχητές.
Όσο για το Ισλαμικό Κράτος, η μοναδική του απόπειρα να διεισδύσει στα νότια της χώρας, τον περασμένο Νοέμβριο, αποκρούστηκε από τους εγχώριους αντάρτες. Στις 12 Δεκεμβρίου μάλιστα, ένα μεγάλο μέρος της ένοπλης αντίστασης στην περιοχή αυτή, στο οποίο περιλαμβάνονται 35.000 μαχητές, υπέγραψε ένα «σύμφωνο αμοιβαίας αντίστασης σε κάθε εξωτερική απειλή». Το Ισλαμικό Κράτος δεν έχει καμιά τύχη στον Νότο, λέει ο Ζιάντ Αλ-Χαρίρι, διοικητής της Faylaq Al-Awwal, που όπως οι περισσότεροι αρχηγοί των ανταρτών στον Νότο είναι ένας παλιός βαθμοφόρος του τακτικού στρατού. «Δεν συμμεριζόμαστε την ιδεολογία του».
Η επίθεση όμως του τακτικού στρατού μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα και να διευκολύνει τη διείσδυση του Ισλαμικού Κράτους και του Αλ-Νόσρα. Ένας άλλος αστάθμητος παράγων είναι η στάση του Ισραήλ. Η τακτική του, μέχρι τώρα, συνίσταται στη χρησιμοποίηση των εδαφών που ελέγχουν οι αντάρτες ως μιας ουδέτερης ζώνης, όπου τα ισραηλινά στρατεύματα είναι προστατευμένα τόσο από τη Χεζμπολάχ όσο και από το Ισλαμικό Κράτος. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που οι μαχητές κατά του Άσαντ νοσηλεύονται συχνά στο Ισραήλ. «Υπάρχει μια συμφωνία κυρίων μεταξύ μας», λέει ο Νιζμ Αμπού Αλ-Μαζντ, επικεφαλής των επιχειρήσεων της Faylaq Al-Awwal. «Όταν ο ισραηλινός στρατός επιτέθηκε σε πομπή της Χεζμπολάχ, το καλό που μας έγινε ήταν μεγάλο. Ελπίζουμε αυτό να συνεχιστεί».