Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού, λόγω της πανδημίας κάποιες αγελάδες ήσαν παχιές, ενώ κάποιες άλλες έμειναν ισχνές: η κρίση του κορονοϊού στη Γαλλία ευνόησε σημαντικά την κατανάλωση συσκευασμένων βιομηχανικών τυριών και εξασθένησε σοβαρά εκείνη των τυριών από τοπικούς παραγωγούς, οι οποίοι αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να «σώσουν τη γαλλική και ευρωπαϊκή γαστρονομία».

Με τη φρενίτιδα αγορών συσκευασμένων προϊόντων που επικράτησε πριν από το lockdown, οι πωλήσεις στα σουπερ μάρκετ των προϊόντων τετηγμένων τυριών Vache qui rit ή Caprice des dieux και άλλων βιομηχανικών προϊόντων τυριού εκτοξεύθηκαν. Ενώ αντίθετα περίπου 2.000 τόννοι φρέσκα ή μη τυποποιημένα τυριά έχουν παραμείνει στο ράφι, οι μισοί από τους οποίους κινδυνεύουν να καταστραφούν εάν δεν βρεθεί σύντομα μία λύση.
Από τα μέσα Μαρτίου, όπως τονίζει ο Ορελιέν Βορζέ, υπεύθυνος στον τομέα παραγωγής, πολλά είδη μη συσκευασμένων τυριών, ιδίως αυτά με σύντομη ημερομηνία λήξης, έχουν χάσει πάνω από το 50% των πωλήσεών τους.

Το ταυτόχρονο κλείσιμο των κύριων διαύλων διανομής για τα τυριά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), όπως τα εστιατόρια, οι υπαίθριες αγορές και τα ράφια των σούπερ μάρκετ, προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου πτώση στην κατανάλωση κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών του έτους, μία περίοδο όπου οι αγελάδες και τα αιγοπρόβατα παράγουν το περισσότερο γάλα.

«Το πιο μεγάλο πλήγμα δέχθηκαν τα μαλακά τυριά, τα οποία έχουν τη μικρότερη διάρκεια συντήρησης. Και ιδίως τα γαλλικά τυριά, περισσότερο απ’ ό,τι τα Ελβετικά ή τα Ιταλικά, τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως για τα μαγειρεμένα ζυμαρικά, με μεγαλύτερο χρόνο ωρίμανσης και μεγαλύτερη διάρκεια συντήρησης», τονίζει ο Ντομινίκ Μπαρζόλ, καθηγητής οικονομικών και ερευνητής που ειδικεύεται σε προϊόντα ΠΟΠ στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης.
«Μπορεί η αγροτοδιατροφική βιομηχανία να τα πηγαίνει καλά, όμως η γαστρονομία στραγγαλίζεται», τονίζει από την πλευρά του ο Μισέλ Λακόστ, κτηνοτρόφος στο Καντάλ και πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Γαλακτοκομικών Ονομασιών (CNAOL) όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Από τα μέσα Μαρτίου, έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης μία σειρά προσωρινών εξαιρέσεων για χαλάρωση των αυστηρών όρων συλλογής γάλακτος και για τους κανόνες ωρίμανσης και αποθήκευσης των ΠΟΠ. Στόχος: να αποφευχθεί να πεταχθεί το γάλα ή τα τυριά που δεν πληρούν πλέον τις προδιαγραφές.

Εντούτοις, πολλά τυριά με πλεόνασμα στην παραγωγή τους αναγκαστικά διοχετεύθηκαν στη βιομηχανία σε τιμές ευκαιρίας για να χρησιμοποιηθούν σε συσκευασμένα φαγητά, να γίνουν σκόνη ή για βιομηχανική χρήση.
Μέσα σε τούτο το δυσοίωνο κλίμα, μία ομάδα παραγωγών δρομολόγησε μια πρωτοβουλία για «υποστήριξη των τυριών μας, των αμπελιών μας και των Γάλλων παραγωγών» γύρω από το πιο διάσημο τρίπτυχο της γαλλικής γαστρονομίας: ψωμί, κρασί και τυρί.

Μεταξύ όσον συνυπογράφουν την πρωτοβουλία βρίσκονται ένας αρτοποιός, οινοπαραγωγοί και πολλοί τυροκόμοι, καθώς και διάσημοι μάγειροι που έχουν συνδέσει την κουζίνα και τις συνταγές τους με τα παραδοσιακά και τοπικά προϊόντα, όπως για παράδειγμα ο Γκιγιόμ Γκομέζ, ο σεφ του προεδρικού Μεγάρου των Ηλυσίων και πολλοί άλλοι.

Την πρωτοβουλία συνυπογράφουν και πολλοί καλλιτέχνες και αθλητές… αλλά όχι κι οι εκπρόσωποι των γιγάντων της βιομηχανίας γάλακτος και τυριών: Bel, Savencia ή Danone, οι οποίοι απεναντίας επωφελήθηκαν σημαντικά από τη σπουδή του κόσμου να αδειάσει τα ράφια των σούπερ μάρκετ, όπως αποδεικνύεται από τις πωλήσεις του πρώτου τριμήνου.

Παράλληλα έχουν δρομολογηθεί πρωτοβουλίες για τη διάθεση της υπερβάλλουσας προσότητας τυριών στους φτωχούς και στην αποφυγή σπατάλης τους. Στην επαρχία της Σαβοΐας, η διεύθυνση γεωργίας αγόρασε τα αποθέματα, ενώ στη Βρετάνη διοχετεύθηκαν μέσω μιας αδελφοποίησης δήμων.

Ωστόσο οι μικροί παραγωγοί και τα τυροκομεία χρειάζονται πρόσθετη βοήθεια: «υπάρχει κίνδυνος, θα χαθούν εταιρείες ή παραγωγοί», προειδοποιεί ο Ντομινίκ Σαμπόν,αντιπρόεδρος της CNAOL.

Αλλά επίσης διακυβεύεται ιδίως η πρόσβαση στις επιδοτήσεις, που πρόσφατα καθορίσθηκαν από τις Βρυξέλλες για τη χρηματοδότηση της ιδιωτικής αποθεματοποίησης και για τη χαλιναγώγηση της γαλακτοκομικής κρίσης: «το 2015, μέσα σε τρεις ημέρες όλα πήγαν σε μεγάλους ομίλους, ειδικά ιταλικούς”, σημειώνει ο Μισέλ Λακόστ, πρόεδρος της CNAOL.

Ο τομέας είναι ιδιαίτερα ευάλωτος. Περισσότερο από το 90% των γαλλικών ΠΟΠ παράγονται από οικογενειακά ή βιομηχανικά γαλακτοκομεία, που καλύπτουν 53.000 άμεσες θέσεις εργασίας και αποτελούν τον λόγο που συνεχίζουν να συντηρούνται ζωντανές πολλές σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές (σχολεία, κτηνίατροι, τουρισμός …). Τη στιγμή που πλέον υπάρχουν μόνο 6.000 αγρότες που παράγουν τυριά νωπού γάλακτος σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων 1.300 τυριών ΠΟΠ.