Η αναβίωση του διαλόγου ανάμεσα στην Τεχεράνη και τις μεγάλες δυνάμεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν φαίνεται να είναι εφικτή με την ανάληψη της προεδρίας του Ιράν από τον Χασάν Ροχανί.

Ύστερα από χρόνια απόλυτης παράλυσης, ο πρώτος γύρος διαπραγματεύσεων ανάμεσα στη νέα διαπραγματευτική ομάδα του Ιράν και τις έξι δυνάμεις δεν οδήγησε σε συγκεκριμένες συμφωνίες, έδειξε όμως ότι υπάρχει μια προσέγγιση.

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να μην αποκαλύψουν το περιεχόμενο του νέου οδικού χάρτη που πρότεινε η Τεχεράνη και συζητήθηκε χθες στη Γενεύη, Δυτικές πηγές όμως είπαν ότι «ο διάλογος ήταν πρωτοφανούς ποιότητας», ότι συζητήθηκαν τα πάντα και ότι συμφωνήθηκε μια αποτελεσματική διαπραγματευτική μέθοδος.

«Μένει να φανεί αν η αλλαγή στάσης θα οδηγήσει σε συγκεκριμένα αποτελέσματα», είπε μια πηγή στην Ελ Παΐς. «Φαίνεται όμως πως έχει αρχίσει μια πραγματική διαπραγμάτευση και ότι ο επόμενος γύρος θα έχει ενδιαφέρον».

«Έχουμε αποσπάσει από το Ιράν περισσότερα από ποτέ, αλλά χρειαζόμαστε κι άλλα», δήλωσε ένας αμερικανός διπλωμάτης. Αλλά και ο Λευκός Οίκος εξέφρασε επισήμως την ικανοποίησή του για τη σοβαρότητα της ιρανικής πλευράς.

Μεταξύ των ενδείξεων ότι επιτέλους κάτι μοιάζει να κινείται είναι ότι υπήρξε κοινό ανακοινωθέν και ότι ορίστηκε νέο ραντεβού σε τρεις μόλις εβδομάδες.

Ο οδικός χάρτης που συζητούν οι δύο πλευρές φαίνεται πως περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων που θα προσφέρουν στη Δύση περισσότερες εγγυήσεις για το ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν θα λάβει στρατιωτικό χαρακτήρα.

Από την πλευρά της, η Τεχεράνη θα λάβει ως αντάλλαγμα την προοδευτική χαλάρωση των κυρώσεων που προκαλούν ασφυξία στην οικονομία της.

Η μυστικοπάθεια που χαρακτηρίζει τις διαπραγματεύσεις, και ζητήθηκε από την ιρανική αντιπροσωπεία, δείχνει την ανησυχία του ιρανού προέδρου για το πώς θα «πουλήσει» τις όποιες παραχωρήσεις του στην κοινή γνώμη.

Ανεξάρτητα από τα περιθώρια διαπραγμάτευσης που έχουν ο Ροχανί και ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης της χώρας, ο Αλί Χαμενεϊ, το συντηρητικό κομμάτι του καθεστώτος μπορεί να χρησιμοποιήσει το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων για να υπονομεύσει τον νέο πρόεδρο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ιρανοί διαπραγματευτές έστειλαν στη διάρκεια του διήμερου γύρου της Γενεύης αντιφατικά μηνύματα προς τους δημοσιογράφους της χώρας τους.

Άλλοτε χάραζαν «κόκκινες γραμμές» κι άλλοτε υπαινίσσονταν ότι με ορισμένες προϋποθέσεις θα μπορούσαν να τις παραβιάσουν. Τέτοια παραδείγματα όπως αναφέρει το ΑΠΕ, είναι η πιθανότητα πιο εκτενών επιθεωρήσεων από τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενεργείας και ο περιορισμός του εμπλουτισμού του ουρανίου. Οι σχετικές συζητήσεις δεν εισήλθαν πάντως σε καμιά στιγμή σε λεπτομέρειες.

Ολόκληρη η διαδικασία υπόκειται σε τεράστιες στρατηγικές πιέσεις. Το Ισραήλ πιέζει τις έξι δυνάμεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία) να διατηρήσουν την αποφασιστικότητά τους. Στην ίδια γραμμή κινούνται η Σαουδική Αραβία, οι χώρες του Κόλπου και μεγάλο μέρος του σουνιτικού κόσμου.

Ο Λευκός Οίκος έχει να κάνει με ένα Κογκρέσο που διαφωνεί με τη χαλάρωση των πιέσεων. Η Ρωσία, πάλι, εμφανίζεται περιέργως πιο επιφυλακτική απ’ ότι αναμενόταν.

Οι εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου έχουν μειωθεί μέσα σε δύο χρόνια από 2,5 σε κάτω από ένα εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα.

Ο πληθωρισμός υπερβαίνει το 40% και η ανεργία το 20%. Ο φόβος κοινωνικών ταραχών βρίσκεται χωρίς αμφιβολία πίσω από την πρόθεση της Τεχεράνης να διαπραγματευτεί.

Μένει να αποδειχθεί πόσο ειλικρινής είναι.