Ένα κολλέγιο του Πανεπιστήμιου του Κέμπριτζ ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι θα επιστρέψει ένα αρχαίο αγαλματίδιο ενός κόκορα στο Μπενίν Σίτι της Νιγηρίας, 120 χρόνια αφότου κλάπηκε από τις βρετανικές αποικιοκρατικές δυνάμεις.

Η απόφαση αυτή του Κολλεγίου του Ιησού εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τις πιέσεις που δέχονται άλλα ιδρύματα τα οποία έχουν στην κατοχή τους λάφυρα από το ιστορικό Βασίλειο του Μπενίν και άλλα αντικείμενα που πήραν οι Βρετανοί αποικιοκράτες κατά τον 19ο αιώνα.

Το προσωπικό του κολεγίου ανέφερε ότι από την έρευνα που διενεργήθηκε δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο κόκορας κλάπηκε από την Αυλή του Μπενίν, την έδρα του κάποτε πανίσχυρου βασιλείου της Δυτικής Αφρικής. «Αυτό το βασιλικό, προγονικό κειμήλιο ανήκει στον νυν Όμπα της Αυλής του Μπενίν», γράφει το κολλέγιο στον ιστότοπό του, αναφερόμενο στον παραδοσιακό ηγέτη αυτής της περιοχής που σήμερα αποτελεί τμήμα της Νιγηρίας.

«Ελπίζω ότι και άλλοι θεσμοί θα ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα», σχολίασε ο Νιγηριανός καλλιτέχνης Βίκτορ Εχικαμένορ, ο οποίος αγωνίζεται για την επιστροφή των έργων τέχνης του Μπενίν στην πόλη τους, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Τα βρετανικά μουσεία αντιστέκονται εδώ και χρόνια στις εκστρατείες για την επιστροφή των Ορειχάλκινων του Μπενίν, των Μαρμάρων του Παρθενώνα, των θησαυρών της Μαγκντάντα στην Αιθιοπία και άλλων αντικειμένων. Συχνά επικαλούνται τη νομοθεσία που τους απαγορεύει να χαρίζουν τις συλλογές τους. Η συζήτηση όμως έχει ανάψει την τελευταία περίοδο, ιδίως στα βρετανικά πανεπιστήμια όπου φοιτητές και πρόσωπα που μετέχουν σε εκστρατείες για την επιστροφή τους ζητούν να αναγνωριστεί ευρέως το πώς τα κολλέγια επωφελήθηκαν από τους θησαυρούς και τη χρηματοδότηση που λάμβαναν κατά την αποικιοκρατική εποχή.

Το Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης έκανε γνωστό τον Αύγουστο ότι θα δαπανήσει 20 εκατομμύρια λίρες για να επανορθώσει για την οικονομική στήριξη που έλαβε από πρόσωπα που επωφελήθηκαν από το δουλεμπόριο.

Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έχει ξεκινήσει διάφορα προγράμματα με σκοπό να φωτίσει το πρόβλημα των δεσμών του με την αποικιοκρατία. Πάντως, το 2016, ένα από τα κολλέγιά του, το Όριελ, αποφάσισε να μην απομακρύνει το άγαλμα του επιχειρηματία και υποστηρικτή του βρετανικού ιμπεριαλισμού Σέσιλ Ρόουντς.

Ο Νταν Χικς, καθηγητής αρχαιολογίας στο Μουσείο Πιτ Ρίβερς της Οξφόρδης, είπε ότι η Βρετανία έχει φτάσει στο ζενίθ του εθνικού διαλόγου για την επιστροφή των κλεμμένων αντικειμένων. «Στο παρελθόν, η προσοχή μας στο θέμα αυτό είχε επικεντρωθεί στις εθνικές συλλογές, όπως εκείνες του Βρετανικού Μουσείου», είπε στην εφημερίδα Guardian «Όμως στην πραγματικότητα, τέτοια αντικείμενα υπάρχουν σε δεκάδες θεσμούς σε όλη τη χώρα: σε μουσεία πόλεων, σε γκαλερί έργων τέχνης και στις συλλογές των πανεπιστημίων», πρόσθεσε.

Το αγαλματίδιο του κόκορα το δώρισε στο Κολέγιο του Ιησού το 1905 ο πατέρας ενός φοιτητή. Κοσμούσε την τραπεζαρία μέχρι το 2016, όταν το έβαλαν στην αποθήκη μετά τις διαμαρτυρίες των φοιτητών για την προέλευσή του.

Το Βρετανικό Μουσείο, το οποίο διαθέτει στη συλλογή του περίπου 100 αντικείμενα από το Μπενίν, ανακοίνωσε πέρσι ότι θα μπορούσε να δανείσει μερικά από αυτά στο νέο Βασιλικό Μουσείο του Μπενίν Σίτι που πρόκειται να ανοίξει τις πύλες του το 2023. Μαζί με εκπροσώπους από τη Νιγηρία και από μουσεία της Αυστρίας, της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Σουηδίας, το Βρετανικό Μουσείο μετέχει στην Ομάδα Διαλόγου για το Μπενίν, που εργάζεται για τη δημιουργία αυτού του νέου μουσείου της Νιγηρίας. Η βασική ιδέα είναι ότι τα ευρωπαϊκά μουσεία θα προσφέρουν εναλλάξ αντικείμενα από τις συλλογές τους για να εκτεθούν στο μουσείο του Μπενίν Σίτι. Το Βρετανικό Μουσείο έχει συμφωνήσει να δανείσει αντικείμενα για μια περίοδο τριών ετών, η οποία θα μπορούσε να παραταθεί. Δεν έχουν όμως ληφθεί ακόμη οριστικές αποφάσεις για συγκεκριμένα αντικείμενα, όπως έγινε γνωστό την Τετάρτη.