Είναι ευρέως γνωστό πως το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ουσιαστικά η διακοπή της ροής του αίματος στον εγκέφαλο λόγω φραξίματος (ισχαιμικό εγκεφαλικό) ή ακόμη και σπασίματος (αιμορραγικό εγκεφαλικό) ενός αγγείου.
Αν βέβαια δεν αποβεί μοιραία, αυτή η διακοπή ροής έχει πολλές επιπτώσεις στον παθόντα, ο οποίος υφίσταται αλλαγές συμπεριφοράς ή ακόμα και χαρακτήρα. Κάτι τέτοιο συνέβη στον Τόμι ΜακΧιου.
Ο Τόμι ΜακΧιου έπαθε υπαραχνοειδή αιμορραγία (ένα εγκεφαλικό που προκαλείται από αιμορραγία μέσα και γύρω από τον εγκέφαλο) στην ηλικία των 51 ετών.
Μετά από δέκα μέρες, ο Τόμι ήταν ένας άλλος άνθρωπος, με μια προσωπικότητα που κανείς δεν αναγνώριζε. Είχε αναδυθεί η καλλιτεχνική του φύση, κι ας ήταν ένας πρώην κατάδικος.
Όταν ήταν νέος, ο Τόμι ΜακΧιου είχε εκτίσει ποινή φυλάκισης. Ωστόσο, μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο στα 51 του, τα πάντα άλλαξαν. «Ένιωσα πως μπορούσα να γευτώ τη “θηλυκή πλευρά του εαυτού μου”» λέει. «Το κεφάλι μου είχε γεμίσει με ομοιοκαταληξίες, εικόνες και ζωγραφιές».
Δεν ένιωσε μόνο την ανάγκη να γράψει ποίηση, αλλά άρχισε να σχεδιάζει και να ζωγραφίζει μετά μανίας για 19 ώρες την ημέρα. Δεν είχε ποτέ του καλλιτεχνική φλέβα–ο ίδιος έλεγε γελώντας πως δεν είχε πάει ποτέ του σε έκθεση ζωγραφικής, «εκτός κι αν ήταν για να κλέψω κάτι».
Απελπισμένος να μάθει τι συνέβαινε, ο Τόμι ήρθε σε επαφή με τους νευρολόγους Άλις Φλάχερτι του Χάρβαρντ και Μαρκ Λάιθγκοου στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου.
Η κ. Φλάχερτι λέει πως η αιμορραγία έκανε το αίμα να πεταχτεί πάνω στην επιφάνεια του εγκεφάλου, επηρεάζοντας πολλές περιοχές του. Έκανε τον Τόμι ασυνήθιστα συναισθηματικό και ανήμπορο να βλάψει κανέναν, «σαν τους Βουδιστές μοναχούς» συνεχίζει η επιστήμονας, «και τα πάντα του φαίνονται πανέμορφα και πλήρη νοήματος».
Ο κ. Λάιθγκοου πραγματοποίησε μια νευροψυχολογική αξιολόγηση του εγκεφάλου του Τόμι. Όλα τα αποτελέσματα έδειξαν προβλήματα στους πρόσθιους εγκεφαλικούς λοβούς, οι οποίοι παίζουν καίριο ρόλο στην αφηρημένη σκέψη και τη δημιουργικότητα.
Βομβαρδίζονται διαρκώς από ερεθίσματα του κόσμου που μας περιβάλλει, τα οποία ο εγκέφαλος θεωρεί αχρείαστα και τα «αποκρύπτει» από τη συνείδησή μας. Αν εμποδίσουμε αυτό το «φιλτράρισμα» με μαγνητικούς παλμούς, γινόμαστε πιο δημιουργικοί. «Αυτό ακριβώς κάνει συνέχεια το μυαλό του Τόμι» λέει ο επιστήμονας.
Ο ίδιος το περιγράφει σα να υπάρχουν «ατέλειωτοι διάδρομοι» μέσα στο μυαλό του. Αναφέρει πως οι πίνακές του αναπαριστούν τη στιγμιαία εικόνα που βλέπει με το νου του. «Ζωγραφίζω τρεις ή έξι ή εννιά πίνακες τη φορά. Αυτά τα τρία νούμερα τα βλέπω διαρκώς μέσα στο μυαλό μου. Μιας και οι καμβάδες είναι ακριβοί, ξεκίνησα να ζωγραφίζω στο ταβάνι, στον τοίχο και το πάτωμα. Δεν μπορώ να σταματήσω να ζωγραφίζω και να σκαλίζω αγάλματα. Δώσε μου ένα βουνό και εγώ θα στο κάνω προτομή. Δώσε μου ένα δέντρο και θα το αλλάξω, έτσι ώστε, όταν γεμίσει φύλλα, να σχηματίζεται ένα πρόσωπο. Χωρίς να βλάψω το δέντρο».
Συμβουλεύοντας άλλους που έπαθαν εγκεφαλικό, έλεγε ότι δεν πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους αρρώστους γιατί μπορεί να πάθουν κατάθλιψη. «Κάποιες αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να είναι εποικοδομητικές, κάποιες άλλες βλαπτικές. Πρέπει να μάθει κανείς να αναπτύσσει τον εγκέφαλό του και να αρχίσει να ξαναζεί. Μπορείς να κάθεσαι και να μην κάνεις τίποτα, μπορείς όμως και να κοιτάξεις στον καθρέφτη και να πεις “είμαι ζωντανός”».
Όπως εύκολα συμπεραίνει κανείς, δε θέλει με τίποτα να επανέλθει το παλιό του μυαλό: «Το ωραιότερο πράγμα που συνέβη στον Τόμι ΜακΧιου», λέει γελώντας, «είναι το εγκεφαλικό που έπαθε ενώ έκανε την ανάγκη του στην τουαλέτα. Δεν θα άλλαζα τίποτα. Τα δυο εγκεφαλικά που έπαθα μου έδωσαν μια υπέροχη περιπέτεια έντεκα ετών που κανείς δε θα περίμενε» προσθέτει. Ο Τόμι πέθανε το Σεπτέμβριο του 2012.