Το καταφύγιο κάτω από την πομπώδη Καγκελαρία του Ράιχ φιλοξενούσε τον Αδόλφο Χίτλερ και την Εύα Μπράουν κατά τις τελευταίες στιγμές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Εκεί ήταν που το ζευγάρι θα αυτοκτονούσε, πριν το υπόγειο κρησφύγετο ισοπεδωθεί από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς.

Ασπρόμαυρες φωτογραφίες που καταγράφηκαν από τον πρώτο δυτικό φωτογράφο που μπήκε στο περίφημο bunker δημοσιεύονται στο περιοδικό LIFE για πρώτη φορά.

Το μεγαλύτερο μέρος του φωτογραφικού υλικού δεν είχε συμπεριληφθεί στην ειδική έκδοση που ακολούθησε το τέλος του Πολέμου το 1945, δημοσιεύονται λοιπόν για πρώτη φορά στα χρονικά, καθώς το περιοδικό αποφάσισε να ξεσκονίσει τα αρχεία του.

Ο William Vandivert ήταν ο πρώτος φωτογράφος στον οποίο δόθηκε άδεια να κατέβει στο σκοτεινό καταφύγιο του Χίτλερ, το οποίο είχε στο μεταξύ γκρεμιστεί από τους εκτεταμένους συμμαχικούς βομβαρδισμούς του Βερολίνου.

Το χιτλερικό Ράιχ, που εκτεινόταν άλλοτε από τα στενά του Calais μέχρι τις όχθες του Βόλγα στη Ρωσία και από τον Αρκτικό Κύκλο μέχρι και τη Βόρεια Αφρική, είχε πλέον περιοριστεί σε λίγα σπαρτιατικά δωμάτια μέσα σε ένα τσιμεντένιο λαγούμι, το οποίο έμελλε να φιλοξενήσει το τέλος του Χίτλερ: αυτός και η γυναίκα του θα αυτοκτονούσαν στις 30 Απριλίου 1945.

Οι υποβλητικές φωτογραφίες του Vandivert, που τραβήχτηκαν σχεδόν στο σκοτάδι, δεν έχουν χάσει τίποτα από τη δύναμή τους να σοκάρουν και να προκαλούν δέος.

Σε ένα από τα ντοκουμέντα βλέπουμε τους πολεμικούς ανταποκριτές να εξετάζουν τον καναπέ πάνω στον οποίο το ζευγάρι τέλειωσε τις μέρες του στη γη, με τον λεκέ από το αίμα του Χίτλερ να έχει βάψει το ύφασμα, καθώς έβαζε το υπηρεσιακό του περίστροφο στο στόμα και πατούσε τη σκανδάλη.

Καθώς οι στρατιές του αποδεκατίζονταν και η ήττα φαινόταν αμετάκλητη, ο Χίτλερ αποσύρθηκε στο καταφύγιο κάτω από την Καγκελαρία, απ’ όπου έδωσε και τις τελευταίες του απέλπιδες εντολές.

Στο πάτωμα ενός εκ των δωματίων βλέπουμε ένα καπέλο αξιωματικού των SS (με την περίφημη νεκροκεφαλή πάνω του).

Σε μια άλλη απεικονίζεται ο ανταποκριτής του LIFE, Percy Knauth, να ψάχνει στα συντρίμμια μέσα στο ρηχό χαράκωμα στους κήπους της Καγκελαρίας, όπου οι σοροί του Χίτλερ και της Μπράουν -την οποία και παντρεύτηκε ώρες πριν από την αυτοκτονία τους- ποτίστηκαν με βενζίνη και παραδόθηκαν στις φλόγες από στρατιώτες της φρουράς του.

Ρώσοι στρατιώτες μεταφέρουν την τεράστια μπρούτζινη σβάστικα που κοσμούσε την πόρτα της χιτλερικής καγκελαρίας, με τα ντοκουμέντα να παρουσιάζουν όψεις του καταφυγίου λίγες στιγμές μετά την αυτοκτονία του Χίτλερ και τον βομβαρδισμό του κρησφύγετου.

Οι ανέκδοτες φωτογραφίες που παρουσιάζονται μαζί με αυτές που είχαν δει το φως της δημοσιότητας το 1945 μπορούν να φωτίσουν καλύτερα το σουρεαλιστικό και αποκαλυπτικό τοπίο που αντίκρισε ο φωτογράφος Vandivert όταν κατέβηκε στο bunker, αλλά και συνάντησε στους έρημους δρόμους της κατεστραμμένης πόλης…