Ο πρωθυπουργός της Σκοτίας και ηγέτης του Εθνικού Κόμματος Άλεξ Σάλμοντ ανακοίνωσε χθες ότι οι Σκοτσέζοι θα ψηφίσουν το φθινόπωρο του 2014 για την ανεξαρτησία. Το ερώτημα θα είναι σαφές: «Είστε υπέρ της ανεξαρτησίας της Σκωτίας;»

Ο Σάλμοντ απέφυγε έτσι τη διατύπωση που θα ρωτούσε τους ψηφοφόρους αν συμφωνούν να εξουσιοδοτήσουν την κυβέρνησή τους να διαπραγματευτεί την ανεξαρτησία. Στην πράξη, βέβαια, δεν έχει μεγάλη διαφορά, αφού η ανεξαρτησία δεν είναι κάτι αυτόματο: πρέπει να επικυρωθεί από το Κοινοβούλιο του Ουεστμίνστερ, που αντιπροσωπεύει ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Σάλμοντ άφησε να εννοηθεί ότι η διατύπωση του ερωτήματος αποφασίστηκε από κοινού με το Λονδίνο. Δεν δέχθηκε όμως άλλες απαιτήσεις της Ντάουνινγκ Στριτ, όπως την ημερομηνία του δημοψηφίσματος (ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον θα ήθελε να γίνει όσο το δυνατόν συντομότερα) ή την ύπαρξη μιας εναλλακτικής λύσης έναντι του διλήμματος ανεξαρτησία – στάτους κβο.

Αντ’ αυτού, ο Σάλμοντ ανακοίνωσε ότι οι Σκοτσέζοι θα μπορέσουν να υπερψηφίσουν ή να καταψηφίσουν έναν τρίτο δρόμο: την ενίσχυση των εξουσιών του σημερινού συστήματος αυτονομίας.

Ο πρωθυπουργός της Σκοτίας τάχθηκε επίσης υπέρ της επικράτησης του κριτηρίου της διαμονής έναντι του κριτηρίου της προέλευσης. Με άλλα λόγια, θα μπορέσουν να ψηφίσουν όσοι ενήλικες ζουν στη Σκοτία, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους. Και δεν θα ψηφίσουν οι Σκοτσέζοι που δεν ζουν στη Σκοτία, δηλαδή εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που ζουν στην Αγγλία και λογικά είναι μάλλον υπέρ της ένωσης παρά υπέρ της ανεξαρτησίας.

Άνοιξε επίσης η πόρτα στους άνω των 16 ετών, και όχι μόνο στους άνω των 18 ετών όπως συμβαίνει με τις ψηφοφορίες στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Αν ένας 16χρονος Σκοτσέζος μπορεί να υπηρετήσει στο στρατό, να παντρευτεί και να πληρώνει φόρους, γιατί να μην μπορεί και να εκφράσει τη γνώμη του για το συνταγματικό μέλλον της χώρας;» αναρωτήθηκε ο Σάλμοντ.

Η στήριξη της διαδικασίας από την πλειοψηφία των Σκοτσέζων δε σημαίνει αυτομάτως ότι θα επικρατήσει το «ναι» στην ανεξαρτησία, γράφει ο ανταποκριτής της Ελ Παΐς στο Λονδίνο. Οι δημοσκοπήσεις μάλιστα προβλέπουν νίκη του «όχι» και δίνουν στο «ναι» ποσοστό κάτω του 40%.

Η κυβέρνηση Κάμερον, πάντως, διαφωνεί με όλη τη διαδικασία και θεωρεί ότι το κοινοβούλιο της Σκοτίας δεν έχει τη νομική εξουσία να οργανώσει το δημοψήφισμα. Αυτό αποτελεί αλλαγή θέσης σε σχέση με εκείνη που είχε η Ντάουνινγκ Στριτ επί Εργατικών κυβερνήσεων.

Σε μια συνέντευξη Τύπου, ο Σάλμοντ θέλησε να ξεκαθαρίσει απέναντι στα ξένα μέσα ενημέρωσης ότι η συζήτηση για την ανεξαρτησία της Σκοτίας γινόταν πάντα με ειρηνικό τρόπο. «Πρόκειται για μια δημοκρατική διαδικασία», τόνισε. «Ούτε ένας άνθρωπος δεν έχει χάσει τη ζωή του στη διαδικασία της ανεξαρτησίας».

Ο σκοτσέζος πρωθυπουργός διευκρίνισε επίσης τους λόγους για τους οποίους πιστεύει ότι η Σκοτία πρέπει να γίνει ανεξάρτητη. «Όπως είναι η κατάσταση σήμερα, δεν μπορούμε να αυξήσουμε τη ζήτηση στην οικονομία. Δεν μπορούμε να δαπανήσουμε περισσότερα χρήματα για να μειώσουμε την ανεργία. Δεν μπορούμε να προστατεύσουμε τους Σκοτσέζους που πλήττονται από τη μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους, όπως είναι οι ανάπηροι. Δεν μπορούμε να αποφασίσουμε αν θέλουμε ή όχι τα παιδιά μας να πολεμούν σε παράνομους πολέμους, όπως ήταν ο πόλεμος του Ιράκ».