Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα ότι θα εξετάσει τις επιπτώσεις των νόμων που προωθούνται από τη νέα δεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας ενώ αυξάνονται οι ανησυχίες για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στη μεγαλύτερη ανατολική χώρα μέλος της ΕΕ.
Αφού κέρδισε τις εκλογές τον περασμένο Οκτώβριο, το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), το οποίο τάσσεται υπέρ της αύξησης των κρατικών δαπανών, είναι ευρωσκεπτικιστικό και υποστηρίζει συντηρητικές καθολικές αξίες, έλαβε μέτρα για να θέσει τη δημόσια τηλεόραση και το δημόσιο ραδιόφωνο της Πολωνίας υπό τον άμεσο έλεγχο της κυβέρνησης και για να αλλάξει τη σύνθεση του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Οι αλλαγές στο δικαστήριο είχαν ως αποτέλεσμα δημόσιες διαμαρτυρίες, φόβισαν τους επενδυτές και προκάλεσαν κατηγορίες από ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα ότι το PiS υπονομεύει τον δημοκρατικό έλεγχο και τις ισορροπίες στην Πολωνία.
Το PiS απορρίπτει τις κατηγορίες αυτές.
Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς δήλωσε στη διάρκεια τακτικής συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες πως το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ θα διεξαγάγει μια “πολιτική συζήτηση” στις 13 Ιανουαρίου για το κράτος δικαίου στην Πολωνία.
Ο επίτροπος Γκίντερ Έτινγκεν, αρμόδιος για την ψηφιακή οικονομία και την κοινωνία, δήλωσε χθες πως η Βαρσοβία θα πρέπει να τεθεί υπό την εποπτεία της ΕΕ αναφορικά με το κράτος δικαίου, μια διαδικασία τριών βημάτων που μπορεί να τερματισθεί με την άρση των δικαιωμάτων ψήφου της Πολωνίας στους κόλπους της 28μελούς ΕΕ.
Το πλαίσιο της εποπτείας για την τήρηση του κράτους δικαίου υιοθετήθηκε το 2014 με στόχο να αντιμετωπίζονται μέσω αυτού “συστημικές απειλές” για τις αξίες της ΕΕ. Δημιουργήθηκε εν μέσω ανησυχιών για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης σε δύο άλλα πρώην κομμουνιστικά κράτη μέλη, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία.
Ο Μαργαρίτης Σχοινάς δήλωσε πως η συζήτηση που σχεδιάζεται για την Πολωνία δεν αποτελεί το πρώτο βήμα στη διαδικασία για το κράτος δικαίου.
Στο πλαίσιο του μηχανισμού αυτού, η Επιτροπή διατυπώνει τις ανησυχίες της στο κράτος μέλος εφόσον θεωρεί ότι υφίσταται εκεί κάποια συστημική απειλή για το κράτος δικαίου. Μπορεί να δώσει στη χώρα μια προθεσμία για να καθησυχάσει τις ανησυχίες της.
Αν αυτό δεν συμβεί, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ μπορεί να καταφύγει στην “πυρηνική επιλογή” της αναστολής των δικαιωμάτων ψήφου της χώρας, κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ μέχρι τώρα.
