Φιλόδοξη προσπάθεια να περιορίσουν την άνοδο της θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο άρχισαν οι ηγέτες που συμμετέχουν στη Σύνοδο Κορυφής στο Παρίσι για την κλιματική αλλαγή, με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα να ηγούνται της έκκλησης για συμφωνία.

Σε σειρά σύντομων εισηγήσεων στο ξεκίνημα της Συνόδου των Ηνωμένων Εθνών, οι ηγέτες των χωρών προέτρεψαν ο ένας τον άλλο να βρουν κοινά σημεία στις δύο εβδομάδες διαπραγματεύσεων για να οδηγήσουν την παγκόσμια οικονομία μακριά από την εξάρτησή της σε ορυκτά καύσιμα. Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είπε πως ο κόσμος είναι σε «οριακό σημείο».

Μετά από δεκαετίες δύσκολων διαπραγματεύσεων και την αποτυχία μιας συνόδου κορυφής στην Κοπεγχάγη πριν από έξι χρόνια, διαφαίνεται η μεγάλη πιθανότητα να βρεθεί κάποιας μορφής λύση μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου. «Αυτό που πρέπει να μας δώσει ελπίδα ότι βρισκόμαστε σε σημείο καμπής, ότι αυτή είναι η στιγμή όπου θα αποφασίσουμε να σώσουμε τον πλανήτη μας, είναι το γεγονός ότι τα έθνη μας μοιράζονται μια αίσθηση του κατεπείγοντος για την πρόκληση αυτή και μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι είναι μέσα στις δυνάμεις μας να κάνουμε κάτι γι’ αυτό», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα στην εισήγησή του.

Οι συνομιλίες διεξάγονται σε ένα τεράστιο κέντρο συνεδριάσεων στο αεροδρόμιο Λε Μπουρζέ, με την συμμετοχή 195 κρατών.

Ορισμένα θέματα-κλειδιά, όπως η κατανομή του κόστους αλλαγής σε ανανεώσιμες ενέργειες, είναι ακόμα θέμα διαφωνιών.

«Η κλιματική δικαιοσύνη απαιτεί ότι στο μικρό χώρο που παραμένει για [τη συνεχιζόμενη χρήση του] άνθρακα, οι αναπτυσσόμενες χώρες θα έχουν αρκετό χώρο για να αναπτυχθούν», είπε ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, μιλώντας εκ μέρους μιας μεγάλης χώρας με μεγάλη εξάρτηση στη χρήση άνθρακα.

Μια μεγάλη διαφορά στις συνομιλίες αυτή τη φορά έγκειται στο ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα, υπεύθυνες για τις μεγαλύτερες εκπομπές άνθρακα στο κόσμο – και οι οποίες μαζί ευθύνονται για σχεδόν 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου – συμφώνησαν το 2014 να συνεργαστούν για να αποδεσμευτούν από την εξάρτησή τους από ορυκτά καύσιμα, η κάθε χώρα με τον τρόπο της και τη δική της ταχύτητα.

Οι ΗΠΑ και η Κίνα «έχουν καθορίσει από κοινού ότι είναι ευθύνη μας να λάβουμε δράση», είπε ο Ομπάμα μετά από συνάντηση που είχε με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ στο περιθώριο της κορυφής.

«Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι μια από κοινού αποστολή για την ανθρωπότητα», απάντησε ο Σι στη δική του εισήγηση.

Ο Ομπάμα είπε ότι οι δύο χώρες θα συνεργαστούν στη σύνοδο κορυφής για να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα φέρει πλησιέστερα μια παγκόσμια οικονομία χαμηλής χρήσης άνθρακα σ’ αυτόν τον αιώνα και «ισχυρή» χρηματοδότηση για αναπτυσσόμενες χώρες που προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή.

Οι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν ότι αποτυχία να συμφωνηθούν αυστηρά μέτρα στο Παρίσι θα καταδικάσουν τον κόσμο σε ακόμα ψηλότερες μέσες θερμοκρασίες, πιο καταστροφικές καταιγίδες, συχνότερες ξηρασίες και ανερχόμενα επίπεδα θάλασσας καθώς λιώνουν οι πάγοι στους πόλους της Γης.

Καθώς άνοιγαν οι εργασίες της συνόδου στο Παρίσι, οι πρωτεύουσες δύο από των πιο πυκνοκατοικημένων χωρών του πλανήτη, της Κίνας και της Ινδίας, ήταν καλυμμένες με δηλητηριώδη, αποπνικτική αιθαλομίχλη, με το Πεκίνο να πλησιάζει την ανώτατη βαθμίδα συναγερμού λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Το πώς και πότε κάθε κράτος θα επανεξετάσει και ανεβάσει τους στόχους του σε πιο φιλόδοξα επίπεδα είναι ένα από τα θέματα που θα εξετάσει η σύνοδος. «Η σύνοδος του Παρισιού δεν είναι το τέρμα του αγώνα αλλά ένα νέο σημείο εκκίνησης», είπε ο Σι.

Τις παραμονές του συνεδρίου, υπολογίστηκε ότι συνολικά 785.000 άτομα παγκόσμια έλαβαν μέρος σε διαμαρτυρίες και εκδηλώσεις που υποστήριζαν την αλλαγή της κλιματικής πολιτικής στην ιστορία, διαμηνύοντας στους ηγέτες κρατών ότι «δεν υπάρχει Πλανήτης Β» στη μάχη ενάντια στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Αποφασισμένοι να επιλύσουν τις πιο δύσκολες διαφορές, ανώτατοι αξιωματούχοι των διαπραγματεύσεων ξεκίνησαν τις εργασίες τους τη Κυριακή, μια μέρα νωρίτερα από την επίσημη έναρξη του προγράμματος. Μετά από την παταγώδη αποτυχία της Κοπεγχάγης το 2009, και την οξύτητα των συνομιλιών τότε, οι μεγάλες δυνάμεις έχουν προσπαθήσει να εξομαλύνουν τις διαφορές που εμποδίζουν μια συμφωνία προτού φτάσουν στο Παρίσι.

Παρότι η σύναψη μιας συμφωνίας διαφαίνεται στον ορίζοντα, άλλο τόσο φαίνεται ότι δεν θα είναι επαρκής για να εμποδίσει τη μέση θερμοκρασία του πλανήτη από το να υπερβεί την αύξηση κατά 2 βαθμούς Κελσίου το επίπεδο θερμοκρασίας κατά την προ-βιομηχανική εποχή. Αυτή η αύξηση θεωρείται ορόσημο, πέρα από το οποίο προβλέπονται καταστροφικές αλλαγές στο κλίμα του πλανήτη.

Ο Ομπάμα έχει ζητήσει «σταθερό πλαίσιο για ανθρώπινη πρόοδο» και κάτι που θα πιέσει τις χώρες να συνεχίσουν να υλοποιούν σταδιακά αυστηρότερα μέτρα για να μειώσουν τις εκπομπές του άνθρακα καθώς και να παρακολουθούν την πρόοδο προς τους στόχους τους με διαφάνεια.

Η συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας έχει χαμηλώσει το επίπεδο έντασης που χαρακτήριζε τις προηγούμενες συνομιλίες, στις οποίες ο αναπτυσσόμενος κόσμος ισχυριζόταν ότι οι χώρες που είχαν πλουτίσει χτίζοντας τις βιομηχανίες τους πάνω σε ορυκτά καύσιμα θα έπρεπε να πληρώσουν το κόστος της μετατροπής όλων των οικονομιών σε οικονομίες με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

«Ο λογαριασμός για το κλίμα έχει φτάσει την ημερομηνία λήξης του, τώρα πια. Ποιος θα τον πληρώσει;» ρώτησε ο Μπάρον Ουάκουα, πρόεδρος του νησιού-έθνους Ναούρου στον Ειρηνικό Ωκεανό.