Θύματα βιασμού, γυναίκες που έχασαν τους συντρόφους τους στον πόλεμο, πρόσφυγες, φυλακισμένες- τι ακριβώς περνούν οι γυναίκες στις εμπόλεμες ζώνες σε όλο τον κόσμο αποτυπώνει με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο στο φακό του ο φωτογράφος Nick Danziger, σε μια συλλογή που κάνει όποιον τη βλέπει να νιώθει πως το ανθρώπινο είδος έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά του.
Τις πρώτες του φωτογραφίες τις έβγαλε το 2001 στο πλαίσιο έρευνας του Ερυθρού Σταυρού σχετικά με τις ανάγκες των γυναικών σε περιόδους ένοπλων συγκρούσεων.
Για τη δουλειά αυτή ο Βρετανός φωτογράφος ταξίδεψε μέχρι το Αφγανιστάν, τη Σιέρα Λεόνε, την Κολομβία, τη Βοσνία- Ερζεγοβίνη, το Κόσοβο, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη με την φωτογραφική του μηχανή να κοιτά κατάματα 11 γυναίκες.
Περισσότερο από δέκα χρόνια μετά, ο Danziger αποφάσισε να αναζητήσει τις γυναίκες εκείνες, που τις είχε συναντήσει σε μια φρικτή στιγμή, και να δει αν και πόσο άλλαξαν οι ζωές τους από τότε.
Η έκθεσή του «Eleven Women Facing War» παρουσιάζεται στο Imperial War Museum του Λονδίνου.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται 33 φωτογραφίες και 11 τρίλεπτα βίντεο που καταγράφηκαν σε οκτώ εμπόλεμες ζώνες σε όλο τον κόσμο.
Η ζωή κάποιων δεν είχε αλλάξει καθόλου, όπως διαπίστωσε με θλίψη ο φωτογράφος, ενώ σε άλλες η ζωή είχε χαμογελάσει πλατιά.
Sarah, Σιέρα Λεόνε, 2001
«Ζω σε ξενώνα ανθρωπιστικής οργάνωσης που στηρίζει θύματα βιασμού και τα παιδιά τους. Ήμουν 15 χρονών όταν ένας άνδρας μου έκανε πρόταση γάμου, τον αγαπούσα. Αναζητούσε διαμάντια και σεβόταν την οικογένειά μου. Προετοιμαζόμασταν για το γάμο όταν ξέσπασε ο πόλεμος και ο άνδρας που θα παντρευόμουν αιχμαλωτίστηκε και σκοτώθηκε. Επέστρεψα στο χωριό να βρω φαγητό κι άκουσα έναν άνδρα να φωνάζει ‘αλτ’. Ο άνδρας με το όπλο είχε την εξουσία, εγώ ήθελα μόνο να σώσω τη ζωή μου κι έπρεπε να κάνω ό,τι απαιτούσε. Με βίασε, με απήγαγε και με ανάγκασε να φύγω μαζί του. Όταν του είπα πως είμαι έγκυος μου είπε: ‘δεν είμαι ιδιοκτήτης αυτού του παιδιού, πώς να έχω ένα παιδί στο πεδίο της μάχης;’».
Sarah, σήμερα
Φωτογραφίζεται με οικογένεια και φίλους: «Παντρεύτηκα έναν καλό άνθρωπο κι έχω άλλη μια κόρη».
Zakiya, Γάζα, 2001
«Οι κόρες μου μεγαλώνουν χωρίς τον πατέρα τους αλλά τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο. Ελέγχω τα μαθήματά τους, είμαι υπεύθυνη για το σπίτι, φροντίζω τα παιδιά και διασφαλίζω πως πηγαίνουν σχολείο. Τα επιβλέπω όταν διαβάζουν, είμαι πατέρας και μητέρα γι’ αυτά. Όταν ου ζητούν να τους αγοράσω πράγματα, τους λέω πως δεν έχω λεφτά. Λένε πως δεν είναι δικό τους λάθος που ο πατέρας τους είναι στη φυλακή».
Zakiya, σήμερα
«Ο άνδρας μου είναι ακόμα στη φυλακή και οι κόρες μου σπουδάζουν πια στο Πανεπιστήμιο. Είμαι η ‘κεφαλή’ της οικογένειας εδώ και 18 χρόνια.
Mah-Bibi, Αφγανιστάν, 2001
«Το όνομά μου είναι Mah Bibi, ο κόσμος μου λέει πως είμαι δέκα ετών. Ένα από τα αδέλφια μου είναι πέντε χρονών, το άλλο επτά. Είμαι εγώ υπεύθυνος για την οικογένεια, οι γονείς μας έχουν πεθάνει. Μου λένε πως έχουμε πόλεμο αλλά εγώ σκέφτομαι μόνο την πείνα. Δεν θυμάμαι πότε πέθανε η μαμά μου- μου είπαν πως πέθανε στη γέννα. Πάνε τέσσερα χρόνια που έχασα τον μπαμπά μου, έφυγε μακριά. Είπε πως θα μας έφερνε φαγητό αλλά δεν τον ξαναείδα. Είχαμε δύο αγελάδες, δέκα πρόβατα και λίγη γη αλλά από τότε που έφυγε ο μπαμπάς μου πεινούσαμε και τα πούλησα όλα.
Qualam, Αφγανιστάν, 2001
«Γίνονταν μάχες στο χωριό μας, έπρεπε να φύγουμε γρήγορα, αφήνοντας πίσω τα πάντα. Είμαι γιαγιά και χήρα. Ζω με την κόρη και δύο γιους μου σε αυτή τη σκηνή. Η άλλη κόρη μου ήταν έγκυος και δεν μπορούσε να φύγει από το χωριό. Δεν ξέρω τι έγινε το εγγόνι μου. Περπατούσαμε για δύο ημέρες και τρεις νύχτες για να φτάσουμε σε αυτόν τον καταυλισμό. Όλο το χωριό μου έφυγε και ήρθε εδώ.
Amanda, Κολομβία, 2001
«Μου λείπει η οικογένειά μου. Οι αδελφές μου με επισκέπτονται κάθε έξι μήνες ή μια φορά το χρόνο. Είμαι στη φυλακή εδώ και οκτώ χρόνια. Βρέθηκε με τους αντάρτες όταν ήμουν μόλις 11 χρονών. Δεν εξαναγκάστηκα, το ήθελα. Με συνέλαβαν, κάποιος μα πρόδωσε και μας παρέδωσε. Μισώ τη φυλακή, μου λείπει η οικογένειά μου».
Mariatu, Σιέρα Λεόνε, 2001
«Μερικές φορές δεν κοιμάμαι καθόλου για μέρες. Σκέφτομαι τι μου συνέβη και κλαίω. Ήμουν 13 ετών. Δεν ήξερα τίποτα για τον πόλεμο. Επέστρεφα από τη φάρμα και προσπαθούσα να φτάσω σπίτι μας όταν μας επιτέθηκαν. Τους ικέτευα να μην μου κόψουν τα χέρια, τους έλεγα ‘σκοτώστε με παρά να μου κόψετε τα χέρια’. Ζω σε καταυλισμό με άλλους ακρωτηριασμένους, είναι εδώ 260 άτομα. Παιδιά δύο ετών, τριών, πέντε, έξι. Υπάρχουν νέοι και ηλικιωμένοι».
Efrat, Ισραήλ
«Ο αδελφός μου, νεαρός στρατιώτης, περιπολούσε τα σύνορα. Τον απήγαγαν με άλλους δύο στρατιώτες. Περιπολούσαν τα σύνορα και ξαφνικά απήχθησαν. Τους κράτησαν ομήρους για επτάμιση μήνες, δεν έχουμε ιδέα τι απέγιναν. Δεν έχουμε κανένα σημάδι ζωής».
Dzidza, Βοσνία- Ερζεγοβίνη
«Τον Ιούλιο του 2010 μου επεστράφησαν τρεις σοροί. Μια μέρα έμαθα τα νέα: οι γιοι μου και ο άνδρας μου είχαν σκοτωθεί στη σφαγή της Σρεμπρένιτσα».
Olja, Σερβία
«Η σορός του άνδρα μου μου επεστράφη το 2002, τέσσερα χρόνια μετά την εξαφάνισή του. Στον τάφο του μπόρεσα να αρχίσω να πενθώ».
Nasrin, Αφγανιστάν
«Επί 12 χρόνια έρχομαι στο ορθοπαιδικό κέντρο για να επισκευαστεί και να προσαρμοστεί το προσθετικό πόδι».
Shinaz, Δυτική Όχθη
«Μια μέρα έπρεπε να φύγουμε από το σπίτι μας. Σήμερα είναι άδειο. Ξαναπήγα εκεί με τον Nick Danziger (τον φωτογράφο). Υπήρχαν Ισραηλινοί στρατιώτες για να μας προστατεύουν. Μια μέρα έπρεπε να φύγουμε από το σπίτι μας. Σήμερα είναι άδειο. Αλλά έχω ακόμα την ελπίδα πως μια μέρα θα ζήσω ξανά στο σπίτι των γονιών και των προγόνων μου».