Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Σταύρος Λαμπρινίδης, ορίστηκε ως ο πρώτος Ειδικός Εντεταλμένος της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο διορισμός του κ. Λαμπρινίδη έγινε από τους υπουργούς Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έπειτα από πρόταση της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Κάθι Άστον.
Ο κ. Λαμπρινίδης διατέλεσε υπουργός Εξωτερικών από τον Ιούνιο έως τον Νοέμβριο του 2011. Ήταν ευρωβουλευτής και επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από το 2004 έως το 2011 και αντιπρόεδρος της Ευρωβουλής την περίοδο 2009-11. Διετέλεσε αντιπρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου από το 2004 ως το 2009.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο κ. Λαμπρινίδης εργάσθηκε για την ανάδειξη των ζητημάτων που σχετίζονται με την προάσπιση των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ και στον κόσμο. Μεταξύ άλλων, διατέλεσε Εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε θέματα Ενίσχυσης της Ασφάλειας και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων των Πολιτών στο Διαδίκτυο, καθώς και σκιώδης εισηγητής της Σοσιαλιστικής Ομάδας για την Επεξεργασία των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και την Προστασία της Ιδιωτικής Ζωής στον Τομέα των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών.
Ο κ. Λαμπρινίδης ήταν μέλος της Ειδικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη Διερεύνηση των Παράνομων Απαγωγών και Φυλακίσεων της CIA στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ για να τεθούν όρια κατά τη μεταφορά και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων των Ευρωπαίων επιβατών (PNR) και τραπεζικών συναλλαγών των Ευρωπαίων πολιτών (SWIFT).
Ο Ειδικός Εντεταλμένος της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έχει την ευθύνη της χάραξης και της εφαρμογής της πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και της εκπροσώπησης της ΕΕ στις διμερείς και πολυμερείς διπλωματικές πρωτοβουλίες και διαπραγματεύσεις για την προστασία και την προώθηση των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων ανά τον κόσμο.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει, μεταξύ άλλων, την ευθύνη του συντονισμού των σχετικών πολιτικών και δράσεων του Συμβουλίου, της Επιτροπής, του Ευρωκοινοβουλίου και των κρατών-μελών της ΕΕ. Στο χαρτοφυλάκιο του κ. Λαμπρινίδη ανήκουν θέματα όπως η προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών, των γυναικών, των μειονοτήτων και άλλων ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων σε τρίτες χώρες, η εφαρμογή του ανθρωπιστικού δικαίου σε ένοπλες συγκρούσεις, η καταπολέμηση των βασανιστηρίων, η στήριξη και προστασία ΜΚΟ και ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις χώρες όπου αυτά καταπατούνται, καθώς και η εκπόνηση των πολιτικών της ΕΕ για τον εκδημοκρατισμό και για την προώθηση και προστασία των οικονομικών, πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων των πολιτών τρίτων χωρών.
