Μεταξύ της Θεσσαλονίκης και της Βενετίας αναπτύχθηκαν σημαντικές εμπορικές σχέσεις για πολλούς αιώνες και μέσα στο πέρασμα του χρόνου δημιουργήθηκαν και προσωπικές ιστορίες. Μεταξύ αυτών κι ένα… πιστοποιητικό εμβολιασμού πριν από 198 χρόνια! Το πιστοποιητικό άνηκε σ’ ένα μαθητή από τη Θεσσαλονίκη. Αυτά και πολλά άλλα αναδεικνύονται μέσα από την έκθεση «Θεσσαλονίκη – Βενετία: Ίχνη των ανθρώπων, Δρόμοι της Ιστορίας, 15ος – 19ος αιώνας», η οποία εγκαινιάστηκε το απόγευμα της Τρίτης στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης.
Για μια έκθεση που έρχεται να αναδείξει και να τονίσει τη διαχρονική σχέση των δύο πόλεων, έκανε λόγο ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης, σημειώνοντας ότι: «τα τεκμήρια που ενώνουν το χθες με το σήμερα αποτελούν σημαντική παρακαταθήκη για τα επόμενα χρόνια».
Η έκθεση είναι μια πρωτοβουλία της αντιδημαρχίας Διαδημοτικής Συνεργασίας και Απόδημου Ελληνισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας και πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας.
Για τη δυναμική της ελληνικής παρουσίας στη Βενετία μέσα στο πέρασμα των αιώνων έκανε λόγο ο Γιάννης Χρυσουλάκης, Γ.Γ. Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας Υπουργείου Εξωτερικών, σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του και τόνισε ότι η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού «υποβοηθά και προωθεί τις κοινές δράσεις που αποκαλύπτουν όψεις του ιστορικού παρελθόντος, οι οποίες μπορούν να χρησιμεύουν ως οδικοί χάρτες για το κοινό ευρωπαϊκό παρόν».
Η αντιδήμαρχος Διαδημοτικής Συνεργασίας και Απόδημου Ελληνισμού, Στεφανία Τανιμανίδου, σημείωσε ότι οι δύο πόλεις συναντιούνται συχνά κατά τη διάρκεια των τελευταίων χιλίων ετών και ότι με τη συγκεκριμένη έκθεση παρουσιάζεται με τεκμήρια η ιστορία τους και οι στενοί τους δεσμοί.
Για μια ευκαιρία να δούμε τα ίχνη των σχέσεων των δύο πόλεων στα βάθη των αιώνων, έκανε λόγο ο Χρήστος Σαραντόπουλος, πρόξενος της Ιταλίας στη Θεσσαλονίκη. «Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι και σήμερα οι σχέσεις είναι πολύ δυνατές», τόνισε ο κ. Σαραντόπουλος.
«Η έκθεση αυτή είναι μια πρώτη προσπάθεια να καταγράψουμε, να αποτυπώσουμε και να εκθέσουμε τα ίχνη των Θεσσαλονικέων στη Βενετία, καθώς η Βενετία αποτέλεσε το καταφύγιο ειδικά μετά τον 15ο αιώνα όλων των Ελλήνων οι οποίοι δεν μπορούσαν να αντέξουν την τουρκική καταπίεση για αυτό και βρήκαν διέξοδο στην ελληνική παροικία της Ευρώπης, που την εποχή εκείνη ήταν η Βενετία», σημείωσε ο Χρήστος Αραμπατζής, καθηγητής του ΑΠΘ και πρόεδρος της Εποπτικής Επιτροπής του Ινστιτούτου.
Τα αρχεία – τα οποία αναφέρονται στη Θεσσαλονίκη και σε Θεσσαλονικείς που έζησαν στη Βενετία και έχουν φόντο την ελληνική παροικία του Αγίου Γεωργίου – βρήκε και φωτογράφησε η ερευνήτρια Κατερίνα Κορρέ στο Ινστιτούτο και στα Κρατικά Αρχεία της Βενετίας, τονίζοντας ότι «υποπτευόμασταν την παρουσία των Θεσσαλονικέων στη Βενετία, αλλά δεν είχαμε φέρει στο φως», σημείωσε.
Την επιμέλεια της έκθεσης και το μουσειολογικό σχεδιασμό υπογράφει η Μελίνα Παπαδοπούλου, το νοηματικό μουσειολογικό σχεδιασμό η Ιωάννα Αξιώτη και την ψηφιακή αποτύπωση του τάφου του Λουκά Σπανδούνη, ο Κωνσταντίνος Τοκμακίδης και ο Παναγιώτης Τοκμακίδης.
Ταυτόχρονα με την έκθεση κυκλοφόρησε και μία ομότιτλη τρίγλωσση έκδοση, σε ελληνικά, ιταλικά και αγγλικά. Η έκθεση και η έκδοση εντάσσονται στις εορταστικές εκδηλώσεις των 1600 χρόνων από την ίδρυση της πόλης της Βενετίας και στις αρχές του 2022 η έκθεση μετά τη Θεσσαλονίκη, θα πραγματοποιηθεί στη Βενετία με το πρωτότυπο υλικό.
ΣΗΜ: Την φωτογραφία παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής του ΑΠΘ Χρ. Αραμπατζής