Οδηγός προστασίας από τον κορονοϊό

Συναγερμός λόγω του κορονοϊού έχει σημάνει σε παγκόσμιο επίπεδο. Πώς όμως αλλάζει η καθημερινότητά μας; Τι πρέπει να προσέχουμε και τι συμβαίνει με όσους νοσούν; Υπάρχει τρόπος να κρατήσουμε τον ιό μακριά ή να τον αποφύγουμε; Φτιάξαμε για εσάς έναν μίνι οδηγό που απαντά σε όλα τα κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν τον ιό.

Ποιοι νοσούν;

Περισσότερο κινδυνεύουν οι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας που έχουν σοβαρά προβλήματα προβλήματα, κυρίως καρδιοαναπνευστικά, ογκολογικά και μεταβολικά (διαβήτης, ηπατοπάθειες). Παιδιά και νέοι κάτω των 20 ετών δεν προσβάλλονται το ίδιο εύκολα με τις ευπαθείς ομάδες. Τα κρούσματα είναι κυρίως από την ηλικιακή ομάδα 50-60, αλλά το ποσοστό θνησιμότητας αφορά μεγαλύτερες ηλικίες κατά κύριο λόγο.

Γιατί ο αριθμός των κρουσμάτων αυξάνει τόσο γρήγορα;

Οι δύο βασικές αιτίες για την ταχεία αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων είναι ότι ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και ότι έχει βελτιωθεί η δυνατότητα ανίχνευσής του.

Τι σημαίνει έχω έρθει σε επαφή με τον ιό;

«Επαφή», ως προς τον COVID-19, είναι ένα άτομο που δεν παρουσιάζει συμπτώματα ενώ μπορεί να έχει έρθει σε επαφή με περιστατικό νοσούντος ή και ασυμπτωματικού ατόμου από τον COVID-19. Ο κίνδυνος μόλυνσης εξαρτάται από τον βαθμό έκθεσης στον ιό και για να προσδιορισθεί χρειάζεται συγκεκριμένη διερεύνηση από το προσωπικό του ΕΟΔΥ.

Τα συμπτώματα του ιού

Ο κορονοϊός ή COVID-19 όπως επισήμως ονομάστηκε, παρουσιάζει συμπτώματα όμοια με αυτά μίας κοινής γρίπης ή ενός κρυολογήματος.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα συμπτώματα, που εντοπίζονται στο αναπνευστικό κυρίως σύστημα, είναι τα εξής:

• Πυρετός
• Βήχας
• Δύσπνοια
• Δυσκολίες στην αναπνοή

Τα βασικά συμπτώματα μπορούν να ακολουθούνται και από σωματική κόπωση και πόνο στους μύες. Ο βήχας μπορεί να ξεκινάει ως ήπιος και να κλιμακώνεται, όπως και ο πυρετός.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις η μόλυνση από τον ιό μπορεί να προκαλέσει:

• Πνευμονία
• Οξύ σύνδρομο του αναπνευστικού
• Νεφρική ανεπάρκεια

Η βαρέα συμπτωματολογία μπορεί σε περιπτώσεις να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο του νοσούντα.

Τα σημάδια και τα συμπτώματα της λοίμωξης μπορεί να εμφανιστούν 2 ή και 14 μέρες μετά την προσβολή από τον ιό. Ωστόσο υπήρξε περίπτωση στην Κίνα κατά την οποία ένας ηλικιωμένος άνδρας εμφάνισε συμπτώματα 27 μέρες μετά την προσβολή του από τον κορονοϊό, αλλάζοντας όσα γνώριζαν οι επιστήμονες για την περίοδο επώασης και καθιστώντας πιο περίπλοκες τις προσπάθειες να εμποδιστεί η εξάπλωση του ιού.

Ο κορονοϊός μπορεί να παρουσιάσει και τα ακόλουθα, λιγότερο συχνά, συμπτώματα:

• Συσσώρευση φλέγματος
• Πονοκέφαλος
• Αιμόπτυση
• Διάρροια

Συνάχι και πονόλαιμος είναι τα κλασσικά σημάδια γρίπης και κοινού κρυολογήματος, που πλήττουν το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Ο νέος κορονοϊός επηρεάζει κυρίως την κατώτερη αναπνευστική οδό, εμφανίζοντας σε όσους έχουν προσβληθεί ξηρό βήχα, δύσπνοια ή ακόμη και πνευμονία. Ο ερεθισμένος λαιμός ωστόσο δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτά τα συμπτώματα.

Τρόποι αντιμετώπισης

Αν και δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο για τον κορονοϊό, μπορεί κάποιος να μειώσει τον κίνδυνο προσβολής, αν λάβει τα προτεινόμενα μέτρα.

Ποια είναι αυτά;

• Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή χρησιμοποιήστε αντισηπτικά
• Καλύπτετε το στόμα και τη μύτη με το χέρι ή με χαρτομάντηλο όταν βήχετε και φταρνίζεστε
• Αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας αν τα χέρια σας δεν είναι καθαρά
• Αποφεύγετε την επαφή με άτομα που είναι άρρωστα
• Αποφεύγετε να μοιράζεστε πιάτα, ποτήρια, σκεπάσματα αν είστε άρρωστοι
• Καθαρίζετε και απολυμαίνετε επιφάνειες που αγγίζετε
• Μην πηγαίνετε στη δουλειά, στο σχολείο και σε δημόσιους χώρους αν είστε άρρωστοι

Πώς εξαπλώνεται ο ιός

Δεν είναι ακόμη σαφές πόσο μεταδοτικός είναι ο νέος κορονοϊός και πώς εξαπλώνεται. Φαίνεται ότι μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με τη στενή επαφή. Μπορεί να μεταδοθεί επίσης από τα σταγονίδια που απελευθερώνονται όταν κάποιος φορέας του ιού βήχει ή φταρνίζεται.

Οι επιστήμονες δεν έχουν εξακριβώσει αν κάποιος μπορεί να προσβληθεί, αγγίζοντας μια επιφάνεια που έχει προηγουμένως πιάσει άτομο που έχει μολυνθεί, και στη συνέχεια βάζει το χέρι του στο στόμα.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσοι έχουν ταξιδέψει προσφάτως στην Κίνα ή σε χώρες που έχει επιβεβαιωμένα μεταδοθεί ο ιός, πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό. Αυτό ισχύει και για όσους έχουν έρθει σε επαφή με άτομο που έχει προσβληθεί.

Η ταυτότητα του κορονοϊού

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Παστέρ, ο νέος κορονοϊός ανήκει στην ομάδα beta των ιών Corona, μια ομάδα ιών που προκαλεί νόσηση σε πτηνά και θηλαστικά, του ανθρώπου περιλαμβανομένου. Στην ομάδα αυτή ανήκουν οι ιοί Corona HKU1, OC43, 229E, NL63, SARS CoV και MERS CoV.

Στον άνθρωπο οι ιοί Corona HKU1, OC43, 229E, NL63 ευθύνονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα για λοιμώξεις του αναπνευστικού, που συνήθως είναι ήπιες.

Η θνητότητα του νέου ιού 2019-nCoV υπολογίζεται σε 5%, αλλά βαίνει πάντως μειούμενη, ενώ είναι μικρότερη των ιών SARS CoV (9,5% το 2003/2004) και MERS CoV (34,5% το 2012).

Με βάση τη γενετική σύσταση του νέου ιού «2019-nCoV» που ανακοίνωσαν οι υγειονομικές αρχές της Κίνας, ο ιός έχει 75-80% γενετική ομοιότητα με τον SARS CoV και περισσότερο από 85% με ιούς Corona που προσβάλλουν τις νυχτερίδες.

Η εύρεση της γενετικής αλληλουχίας του νέου ιού επέτρεψε την ανάπτυξη μοριακών εξετάσεων σε πραγματικό χρόνο (real time PCR) για την ειδική ανίχνευση του νέου ιού.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, κατά το Παστέρ, δεδομένου ότι ταυτόχρονα με τον νέο ιό κυκλοφορούν την χειμερινή περίοδο και οι άλλοι ιοί Corona που προσβάλλουν τον άνθρωπο.

Επομένως, η ειδική ανίχνευση επιτρέπει τον διαχωρισμό του νέου ιού από τους συνήθεις κορονοϊούς που προκαλούν ήπια νόσηση και έτσι αποτρέπει τους «ψεύτικους» συναγερμούς.

Ομοιότητες με τη γρίπη

Ο κορονοϊός εμφανίζει συμπτώματα που μπορεί να ομοιάζουν με αυτά της γρίπης, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο σύγχυση στον ασθενή.

Από τα μέχρι τώρα γνωστά στοιχεία, αυτές είναι οι ομοιότητες του ιού με τη γρίπη:

• Και οι δύο εποχιακοί ιοί είναι μεταδοτικοί και προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις
• Τα τυπικά συμπτώματα της γρίπης περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα, μυικούς πόνους, πονοκεφάλους, ερεθισμένη μύτη, κόπωση και μερικές φορές εμετούς και διάρροια. Τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά και όσοι νοσούν, αναρρώνουν μέσα σε λιγότερο από 2 βδομάδες. Σε κάποιες περιπτώσεις η γρίπη προκαλεί πνευμονία.
• Στην περίπτωση του κορονοϊού μόνο 5% των ασθενών εμφάνισαν ερεθισμένη μύτη και το 1-2% ανέφεραν διάρροια, ναυτία και εμετούς.

Τρόποι αντιμετώπισης

Αν και δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο για τον κορονοϊό, μπορεί κάποιος να μειώσει τον κίνδυνο προσβολής, αν λάβει τα προτεινόμενα μέτρα.

Ποια είναι αυτά;

• Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή χρησιμοποιήστε αντισηπτικά
• Καλύπτετε το στόμα και τη μύτη με το χέρι ή με χαρτομάντηλο όταν βήχετε και φταρνίζεστε
• Αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας αν τα χέρια σας δεν είναι καθαρά
• Αποφεύγετε την επαφή με άτομα που είναι άρρωστα
• Αποφεύγετε να μοιράζεστε πιάτα, ποτήρια, σκεπάσματα αν είστε άρρωστοι
• Καθαρίζετε και απολυμαίνετε επιφάνειες που αγγίζετε
• Μην πηγαίνετε στη δουλειά, στο σχολείο και σε δημόσιους χώρους αν είστε άρρωστοι

Η μάσκα προστατεύει από τον ιό;

Η χρήση μάσκας εμποδίζει τη μετάδοση της νόσου από αυτούς που είναι άρρωστοι στους υπόλοιπους. Η μάσκα χρησιμοποιείται για την προστασία των επαγγελματιών υγείας και δεν συστήνεται η χρήση της στον υγιή πληθυσμό.

Υπάρχει εμβόλιο;

Δεν υπάρχει προς το παρόν διαθέσιμο εμβόλιο για τον νέο κορονοϊό, γι΄ αυτό έχει μεγάλη σημασία η έγκαιρη διάγνωση και η εφαρμογή μέτρων πρόληψης διασποράς της νόσου. Αρκετές φαρμακευτικές εταιρείες εργάζονται για την παρασκευή εμβολίου.