Το διατροχαντήριο κάταγμα μηριαίου, όπως και το υποκεφαλικό και το υποτροχαντήριο, αφορούν ηλικίες άνω των 60, περισσότερο γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και είναι τα συνηθέστερα κατάγματα που προκαλούνται από πτώση.
Γράφει ο Ιωάννης Η. Βλάχος, ορθοπαιδικός-χειρουργός
Τι είναι
Το διατροχαντήριο κάταγμα, όπως αναφέρει και η ονομασία, είναι κάταγμα διαγώνιο, ανάμεσα στο μείζονα και ελάσσονα τροχαντήρα.
Εάν το κάταγμα είναι λίγο ψηλότερα, ονομάζεται βασεοαυχενικό.
Κάθε τέτοιο κάταγμα, αναλόγως του ύψους της βλάβης, αντιμετωπίζεται διαφορετικά.
Τα διατροχαντήρια κατάγματα επισυμβαίνουν κατά τη φάση της πτώσης. Δηλαδή το υπερήλικο άτομο «σκοντάφτει» σ΄ένα χαλάκι ή σ΄ένα μικρό ζώο (κατοικίδιο) και «πάει» να πέσει, στρέφοντας το ισχίο του, το οποίο λόγω οστεοπορώσεως σπάει και γι΄ αυτό το άτομο πέφτει! Δηλαδή το κόκκαλο του μηριαίου σπάει σ΄ αυτό το σημείο λόγω ελαττωμένης αντίστασης του οστού από την οστεοπόρωση κι έπειτα το άτομο πέφτει κάτω!
Η περιοχή των τροχαντήρων έχει υφή σπογγώδους οστού και γι΄ αυτό μετά από ένα τέτοιο κάταγμα ο ασθενής «χάνει» γύρω από το κάταγμα, 3-4 φιάλες αίμα!
Σ΄ αυτή την ηλικία η αιφνίδια απώλεια τέτοιας ποσότητας αίματος είναι επικίνδυνη για τη ζωή του ανθρώπου. Γι΄ αυτό και χρειάζεται ταχεία μεταφορά σε νοσοκομείο για αντιμετώπιση.
Πώς διαγιγνώσκεται
Το διατροχαντήριο κάταγμα όπως και το βασεοαυχενικό και το υποτροχαντήριο, είναι πιο θορυβώδη κατάγματα από το υποκεφαλικό. Προκαλούν πιο ισχυρό πόνο στις μετακινήσεις του σκέλους. Και σ΄ αυτά τα κατάγματα το πόδι είναι βραχύτερο και εστραμμένο προς τα έξω.
Η μεταφορά του ασθενούς πρέπει να είναι προσεκτική. Σε ύπτια θέση τοποθετούμε ένα μαξιλάρι ανάμεσα στους μηρούς του τραυματισμένου και δένουμε τα δύο πόδια μαζί.
Η μεταφορά είναι πιο ασφαλής με φορείο ή ένα είδος φορείου.
Πώς αντιμετωπίζεται
Τα κατάγματα της περιοχής των τροχαντήρων (βασεοαυχενικά, διατροχαντήρια, υποτροχαντήρια) πρέπει να αντιμετωπίζονται ταχέως χειρουργικά.
Το ταχέως έχει σημασία, γιατί ο υπερήλικας ασθενής, των 70, 80, 90 ή 100 ετών, που μέχρι εκείνη τη στιγμή λειτουργούσε απρόσκοπτα, ξαφνικά με το κάταγμα αποδιοργανώνεται. Είναι ξαπλωμένος υπτίως, κοιτάζει το ταβάνι κι αρχίζει να χάνει την επαφή του με το περιβάλλον. Εάν ελέγξουμε τη γλώσσα του σε λίγες ώρες (λόγω απώλειας της ποσότητας αίματος που αναφέρθη) είναι εντελώς ξερή! Γι΄ αυτό πρέπει από την πρώτη στιγμή να τον πιέζουμε να πίνει μικρές ποσότητες νερού. Πρέπει επίσης ν΄ ανασηκώσουμε τον θώρακα, ώστε να αναπνέει καλύτερα.
Η θνησιμότητα αυτών των ηλικιών, μετά από κάταγμα της περιοχής του τροχαντήρα, είναι πολύ υψηλή και στα καλύτερα κέντρα διεθνώς. Υπολογίζεται ότι ένα 25% των πασχόντων καταλήγει πολύ κοντά χρονικά στο κάταγμα ή σε κάποιο χρονικό διάστημα μετά. Το 25% είναι πλέον ανάπηρο και δεν επανέρχεται στην πρότερα κατάστασή του. το 25% βαδίζει πλέον με κάποια υποστήριξη (πατερίτσα) και μόνο το 25% επανέρχεται στην πρότερα κατάστασή του (Διεθνής στατιστική 2012).
Τα βασεοαυχενικά κατάγματα αντιμετωπίζονται με χειρουργική ανάταξη και ήλωση Richard’s.
Τα διατροχαντήρια και υποτροχαντήρια με ήλο γ-nail.
Όλοι οι ασθενείς υποβάλλονται σε αντιπηκτική θεραπεία για διάστημα 6 εβδομάδων και συνήθως χρειάζεται σίδηρος για αντιμετώπιση της μετεγχειρητικής-μετακαταγματικής αναιμίας). Τα τελευταία χρόνια προ της εξόδου από το νοσοκομείο, χορηγείται και μία δόση διφοσφωνικού φαρμάκου για αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης (που συνέτεινε στο μέγεθος του κατάγματος).
Λέξεις κλειδιά:
-Διατροχαντήριο κάταγμα
-Υποτροχαντήριο κάταγμα
-Βασεοαυχενικό κάταγμα
-Ήλωση Richard’s
-Ήλωση γ-nail
-Οστεοπόρωση
