Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια τα θέματα που αφορούν τη διατροφή και το αδυνάτισμα είναι από τα πλέον περιζήτητα. Ένα από τα πιο έξυπνα εμπορικά επινοήματα της «βιομηχανίας» του αδυνατίσματος θεωρούνται οι ανορθόδοξες δίαιτες (fad diets). Αυτές οι δίαιτες βασίζονται σε δυο αρχές:
1. Στην «ανισορροπία» σε μακροθρεπτικά συστατικά που συνοψίζονται στα παρακάτω χαρακτηριστικά: Πολύ χαμηλές σε υδατάνθρακες, πλούσιες σε πρωτεΐνη, πολύ χαμηλές σε λίπος.
2. Στην κατανάλωση ή αποφυγή συγκεκριμένων τροφών από το καθημερινό διαιτολόγιο.
Για παράδειγμα, το 1967 εμφανίστηκε η δίαιτα του Στίλμαν, το 1972 η δίαιτα του Άτκινς, το 1980 η δίαιτα του Μπέβερλι Χιλς, το 1981 η δίαιτα της λαχανόσουπας, το 1991 η δίαιτα της πρωτεΐνης, και το 1995 η δίαιτα της Ζώνης.
Τα επιπλέον στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις ανορθόδοξες δίαιτες είναι:
– Η αμφισβητούμενη αξιοπιστία του συγγραφέα.
– Η δίαιτα προωθεί: Μαγικά και θαυματουργά φαγητά; Γρήγορη απώλεια βάρους; Καθόλου άσκηση; Αυστηρά μενού; «Καλά» & «κακά» τρόφιμα;
– Η δίαιτα: Είναι πολύ καλή για να είναι αληθινή!
Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι δεν υπάρχουν έρευνες που να υποστηρίζουν αυτές τις δίαιτες. Αντίθετα, οι δίαιτες αυτές χαρακτηρίζονται από χρήση εμπειρικής μαρτυρίας και όχι συγκεκριμένων γεγονότων για να αποδείξουν την αποτελεσματικότητά τους καθώς και έλλειψη οποιασδήποτε κριτικής από συνάδελφους.
Οι παρενέργειες οι οποίες αναφέρονται μετά από εφαρμογή τέτοιων διαιτών είναι καταβολή, πονοκέφαλοι, ζαλάδες, ναυτία, έλλειψη συγκέντρωσης αλλά και πιο σοβαρές όπως υπερχοληστερολοαιμία, υπερτριγλυκεριδαιμία, αναιμία, έλλειψη βιταμινών και μετάλλων που μπορεί να οδηγήσει σε αραίωση μαλλιών, σπάσιμο νυχιών και πιο συστηματικές βλάβες.
Η απώλεια βάρους που συνήθως παρατηρείται στις ανορθόδοξες δίαιτες οφείλεται σε απώλεια υγρών και μυϊκού ιστού και όχι σε απώλεια λίπους. Ένα ακόμη σημαντικό μειονέκτημα αυτών των διαιτών είναι ότι το άτομο υιοθετεί λαθεμένες διατροφικές συνήθειες και δεν εκπαιδεύεται σε έναν καθολικά υγιεινό τρόπο διατροφής και διαβίωσης. Το αποτέλεσμα είναι, μετά την ολοκλήρωση του διατροφικού προγράμματος, το άτομο να επανέρχεται στις παλιές του συνήθειες και να επανακτά το βάρος που έχασε, πολλές φορές και ακόμα περισσότερο.
Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι το πιο αποτελεσματικό πρόγραμμα απώλειας βάρους είναι αυτό που συνδυάζει ισορροπημένη διατροφή, αλλαγή διατροφικών συνηθειών και φυσικά συστηματική άσκηση!
Ακολουθώντας, λοιπόν, τη δίαιτα ενός φίλου, ενός γνωστού ή απλά μια δίαιτα που έπεσε στα χέρια μας, είναι πολύ πιθανό όχι μόνο να μην έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα, αλλά ενδεχομένως να δημιουργήσουμε πρόβλημα στον οργανισμό και στην υγεία μας.
Που πρέπει να απευθυνθούμε προκειμένου να έχουμε μια σωστή και έγκυρη ενημέρωση;
Όταν θέλουμε να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα διατροφής, απευθυνόμαστε πάντα σε επιστήμονα διαιτολόγο-διατροφολόγο (απόφοιτος του τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών ή των Τ.Ε.Ι Διατροφής) ο οποίος θα εκπονήσει εξατομικευμένες διατροφικές συστάσεις με βάση την ηλικία, το φύλο, το ιστορικό, τις συνήθειες και τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ατόμου.
Δυστυχώς λόγω μη έλλειψης κρατικών ελέγχων εξακολουθεί να εξασκείται και από άτομα τα οποία δεν έχουν αυτή την ειδικότητα, όπως για παράδειγμα γυμναστές, που πολλές φορές επειδή έχουν μια μεταπτυχιακή εκπαίδευση θεωρούν ότι γνωρίζουν την επιστήμη της διατροφής, από αισθητικούς, φυσιοθεραπευτές, βελονιστές, ιατρούς χωρίς αντίστοιχη πανεπιστημιακή κατάρτιση και λοιπούς.
Υπάρχουν γνωστές εταιρείες συμπληρωμάτων οι οποίες χρησιμοποιούν λογιστές, οικονομολόγους κλπ για να εξασκούν το επάγγελμα του διαιτολόγου στην προώθηση των προϊόντων τους. Η σωστή και έγκυρη ενημέρωση είναι η καλύτερη προσέγγιση πριν την επιλογή του κατάλληλου επιστήμονα.
Της Κλινικής Διαιτολόγου και Αθλητικής Διατροφολόγου, Ειρήνη Μπαμπαρούτση από την aixmi.gr
