Στους φιλάθλους του ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ και στους φιλάθλους μεγάλων ομάδων (ΑΕΚ, ΠΑΟΚ, Π.Γ.Σ., Iωνικός Ν.Φ. κ.τ.λ) που πρωταγωνιστούν στο πρωτάθλημα χειροσφαίρισης Α΄ Εθνικής Κατηγορίας Ανδρών (Handball Premier), o καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής* είναι γνωστός ως ο εκπαιδευτικός που χάραξε μια θεαματική πορεία στην ιστορία του αθλήματος. Σχετικά λίγοι όμως φίλαθλοι γνωρίζουν το πολυδιάστατο έργο του στον ευρύτερο τομέα «Αθητισμός & Εκπαίδευση» εδώ και πολλές δεκαετίες, που το παρουσιάζουμε σήμερα για πρώτη φορά, μαζί με σχετικό φωτορεπορτάζ σε πρώτη δημοσίευση.
1. Πρωταθλητής Ελλάδος στο Handball
Μόλις έξι χρόνια μετά την ίδρυση (1979) της Ομοσπονδίας Χειροσφαιρίσεως Ελλάδος (ΟΧΕ), ο καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής ίδρυσε την ομάδα χειροσφαιρίσεως «Αθλητικός Σύλλογος ΣΧΟΛΩΝ ΞΥΝΗ», η οποία ανέβηκε στην Α1 Εθνική Κατηγορία το 1991 και μετά 4 χρόνια αναδείχθηκε Κυπελλούχος Ελλάδος (1995). Στη συνέχεια, οι ΣΧΟΛΕΣ ΞΥΝΗ εκπροσώπησαν την Ελλάδα στην Ευρώπη (1996) και αναδείχθηκαν Πρωταθλήτρια Χειμώνα και Δευτεραθλήτρια Ελλάδος (1997).
Στη δεκαετία του 2010, ο καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής επανέκαμψε δριμύτερος, επιστρέφοντας στο πρωτάθλημα Α1 Εθνικής Κατηγορίας ανδρών (Premier League) με την ομάδα «Ι.ΙΕΚ ΞΥΝΗ – Ν.Ι.», η οποία αναδείχθηκε Πρωταθλήτρια Ελλάδος το 2017. Τότε και οι δύο φιναλίστ εκπροσωπούσαν εκπαιδευτήρια—κάτι που για πρώτη φορά συνέβη στην Ελλάδα σε τελική φάση (play-offs) πρωταθλήματος Premier League—ήτοι τον (μεταλυκειακό) Εκπαιδευτικό ΟΜΙΛΟ ΞΥΝΗ και τις (γυμνασιακές-λυκειακές) ΣΧΟΛΕΣ ΔΟΥΚΑ, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα του παιδαγωγικού διπόλου Αθλητισμός & Εκπαίδευση.
Μετά την ενσωμάτωση της Πρωταθλήτριας «Ι.ΙΕΚ ΞΥΝΗ – Ν.Ι.» στον Ερασιτέχνη Ολυμπιακό Σ.Φ.Π. το 2017, οι σπουδαστές και οι απόφοιτοι του Εκπαιδευτικού ΟΜΙΛΟΥ ΞΥΝΗ βλέπουν την αγαπημένη τους ομάδα να συνεχίζει να μεσουρανεί, ως «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ Σ.Φ.Π. – ΟΜΙΛΟΣ ΞΥΝΗ» πλέον, αναδεικνυόμενη Πρωταθλήτρια Ελλάδος επί σειρά ετών: το 2018, το 2019 και φέτος το 2022.
Η εξ αρχής πρωταθλητική πορεία της «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ Σ.Φ.Π. – ΟΜΙΛΟΣ ΞΥΝΗ», έδωσε νέα πνοή στο άθλημα της χειροσφαίρισης στην Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια. Από το 2018 που ο «Θρύλος» κατέκτησε το πρώτο του double χειροσφαίρισης (πρωτάθλημα + κύπελλο), εκατομμύρια φίλαθλοι, όχι μόνο του Ολυμπιακού αλλά και των ανταγωνιστικών ομάδων, έμαθαν για το άθλημα. Επί πλέον, η πρωταθλητική πορεία της ομάδας «ανέβασε τον πήχυ» (επίπεδο) του αθλήματος, αφού αύξησε τον ανταγωνισμό μεταξύ των ομάδων που προταγωνιστούν στην Premier League της χειροσφαίρισης.
2. Πανελλήνιοι Κολλεγιακοί Αγώνες Στίβου
Παράλληλα, όταν ακόμη οι ΣΧΟΛΕΣ ΞΥΝΗ αγωνίζονταν για να ανέβουν στην Α1 Εθνική Κατηγορία χειροσφαίρισης πριν από τρεις δεκαετίες, το Mediterranean College του Εκπαιδευτικού ΟΜΙΛΟΥ ΞΥΝΗ, σε διοργανωτική συνέργεια με τον ιστορικό Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο (Π.Γ.Σ.) και υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Ελληνικών Γυμναστικών Αθλητικών Σωματείων (Σ.Ε.Γ.Α.Σ.), πραγματοποίησε τους Α΄ Πανελλήνιους Κολλεγιακούς Αγώνες Στίβου επί διήμερο στις 20-21 Οκτωβρίου 1990 στο στάδιο του Π.Γ.Σ., με ευρύτατη κάλυψη από τα Μ.Μ.Ε. και με πρωτοφανή τότε επιτυχία.
Στους αγώνες συμμετείχαν πρωταθλητές της Εθνικής Ομάδος Στίβου, τότε φοιτητές ή απόφοιτοι ΤΕΦΑ, συμπεριλαμβανομένων μετέπειτα Ολυμπιονικών, όπως η 1η Ολυμπιονίκης Βούλα Πατουλίδου (1992), η 2η Ολυμπιονίκης Νίκη Μπακογιάννη (1996) και ο 6ος Ολυμπιονίκης Λάμπρος Παπακώστας (1996). Τον δε συντονισμό των συμμετασχόντων πρωταθλητών τον ανέλαβε η Νίκη Γκαβέρα, πρωταθλήτρια Ελλάδος στο άλμα εις ύψος.
Τους αγώνες παρακολούθησαν επί διήμερο περί τους 1.500 θεατές, που είχαν κατακλείσει τότε τις κερκίδες του Π.Γ.Σ., η δε συμμετοχή στα αγωνίσματα ανήλθε σε 176 αθλητές από 39 εκπαιδευτήρια, ήτοι σπουδαστές από 10 κολλέγια και επαγγελματικές σχολές, φοιτητές από 12 ΑΕΙ—6 Πανεπιστήμια, 3 ΤΕΦΑ, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και το ΤΕΙ Αθηνών—όπως επίσης και από 17 Λύκεια εκτός συναγωνισμού. Δηλαδή για πρώτη φορά στην ιστορία του Αθλητισμού και της Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, μαθητές και φοιτητές είχαν τότε την ευκαιρία του «εὖ ἀγωνίζεσθαι» στο ίδιο στάδιο, στα ίδια αγωνίσματα, μαζί με Έλληνες πρωταθλητές και μετέπειτα Ολυμπιονίκες, ήτοι την ευκαιρία να βιώσουν κατά μοναδικό τρόπο τα κλασικά αθλητικά ιδεώδη ενώ καθένας ξεχωριστά εκπροσωπούσε το εκπαιδευτήριό του (Λύκειο, Επαγγελματική Σχολή, Κολλέγιο ή ΑΕΙ).
Στους πρωτεύσαντες στα (10) αθλήματα των αγώνων, το Mediterranean College προσέφερε τότε ολική υποτροφία σπουδών, που συμπεριελάμβανε πλήρη κάλυψη διδάκτρων και χρηματικό βοήθημα 30.000 δρχ. (αντίστοιχο με σημερινά 400 ευρώ) ανά πρωτεύσαντα αθλητή. Επομένως, διά των Α΄ Πανελλήνιων Κολλεγιακών Αγώνων Στίβου, ο καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής κατέδειξε έκτοτε εμπράκτως, διά του παραδείγματος, αφενός τη διοργάνωση διεκπαιδευτικών αθλητικών αγώνων μεταξύ κολλεγίων και ΑΕΙ—τέτοιοι κολλεγιακοί-πανεπιστημιακοί αγώνες ήσαν παντελώς ανύπαρκτοι στην Ελλάδα μέχρι το 1990—και αφετέρου τον θεσμό της εκπαιδευτικής χορηγίας (educational sponsoring) πρωταθλητών στίβου και άλλων αθλημάτων από κολλέγια και πανεπιστήμια, σύμφωνα με επιτυχημένα αγγλο-αμερικανικά πρότυπα. Σε αυτό το πλαίσιο μάλιστα, ο καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής τιμήθηκε με ειδικό τρόπαιο από τον Π.Γ.Σ. το 1990.
3. Προολυμπιακή Έκθεση Π.Γ.Σ.
Παράλληλα, το 1990-1991, ο καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής υπεστήριξε ενεργά τον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο (Π.Γ.Σ.) για την προετοιμασία της επετειακής μουσειακής έκθεσης για την εκατονταετηρίδα του Π.Γ.Σ. (1891-1991) λόγω της εθνικής της σημασίας τότε.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της διεκδίκησης από την Ελλάδα τότε της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, εκείνη η έκθεση απέβλεπε να αναδείξει, προς ενημέρωση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ), και ειδικά του τότε Προέδρου της ΔΟΕ Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, την ιστορική συμβολή της Ελλάδας όχι μόνον στην αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896, αλλά και στη διάσωσή τους ως αμιγώς αθλητικού θεσμού δέκα χρόνια μετά, όταν διοργάνωσε με επιτυχία τη «Μεσολυμπιάδα» στην Αθήνα το 1906, μετά την αποτυχία, λόγω ακραίας «εμπορευματοποίησης», των Ολυμπιακών Αγώνων στη Γαλλία το 1900 και στις Η.Π.Α. το 1904. Δηλαδή εκείνη η επετειακή έκθεση, που την επεσκέφθη ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, προέβαλε το Ολυμπιακό Ιδεώδες ενώπιον της ΔΟΕ βιωματικά και αναστοχαστικά, διά ιστορικών εκθεμάτων (φωτογραφίες, δημοσιεύσεις, τρόπαια κ.τ.λ.) της 100ετούς περιόδου 1891-1991.
4. Προολυμπιακά συνέδρια «Αθλητισμός και Εκπαίδευση».
Πριν δε τους Ολυμπιακούς Αγώνες 2004 και τους Special Olympics 2011, ο Εκπαιδευτικός ΟΜΙΛΟΣ ΞΥΝΗ διοργάνωσε σειρά ημερίδων και συνεδρίων το 1987-1997 με θέμα «Αθλητισμός & Εκπαίδευση – Μεταλυκειακός Αθλητισμός», όπως το Α΄ Συνέδριο στην Αθήνα (1987), και το Β΄ Συνέδριο στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (1997) υπό την αιγίδα της Επιτροπής Διεκδίκησης Ολυμπιακών Αγώνων 2004 και του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών, προς επιστημονική επεξεργασία των προδιαγραφών του Μεταλυκειακού Αθλητισμού ως θεμελιώδους συνιστώσας της Εκπαίδευσης στη σύγχρονη Ελλάδα.
5. Special Olympics
Μετέπειτα, ο Εκπαιδευτικός ΟΜΙΛΟΣ ΞΥΝΗ υπεστήριξε ενεργά τους Special Olympics που διεξήχθηκαν στην Αθήνα το 2011 (25 Ιουνίου – 4 Ιουλίου), με συμμετοχή 7.500 αθλητών από 185 χώρες: Περισσότεροι από 100 σπουδαστές του Εκπαιδευτικού Ομίλου ΞΥΝΗ συμμετείχαν ως εθελοντές στη διεξαγωγή των αγώνων. Σε εκείνο το πλαίσιο, το 2011 ο Εκπαιδευτικός Όμιλος ΞΥΝΗ τιμήθηκε από τον Σ.Ε.Γ.Α.Σ. και ο καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής από την Οργανωτική Επιτροπή των Special Olympics για την «πολύτιμη υποστήριξή του στον Ελληνικό Κλασικό Αθλητισμό».
6. Πρόγραμμα Αθλητικών Υποτροφιών
Ο Εκπαιδευτικός ΟΜΙΛΟΣ ΞΥΝΗ, συνεχίζοντας την από το 1990 παράδοσή του στη χορήγηση αθλητικών υποτροφιών, εφαρμόζει μέχρι και σήμερα ένα ευρύ πρόγραμμα χορήγησης εκπαιδευτικών υποτροφιών σε συνέργεια με δεκάδες αθλητικές ομοσπονδίες, συλλόγους, ενώσεις και ομίλους—όπως ενδεικτικά την Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης (ΕΟΠ), την Ελληνική Ομοσπονδία Χειροσφαίρισης (ΕΟΧ), την Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθηνών (ΕΠΣΑ), την Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Πειραιώς (ΕΠΣΠ), τις 17 Ακαδημίες (φυτώρια νέων αθλητών 6-19 ετών) του Ερασιτέχνη Ολυμπιακού Σ.Φ.Π., τον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο (ΠΓΣ), τον Σύλλογο Προπονητών Ποδοσφαίρου Αθήνας (ΣΠΠΑ), την Αθλητιατρική Εταιρεία Ελλάδος (ΑΕΑ) κ.ο.κ.—στο πλαίσιο του αξιακού διπόλου «Αθλητισμός & Εκπαίδευση» και προς προώθηση της πρωτοβουλίας του καθηγητή Σοφοκλή Ξυνή για εφαρμογή στην Ελλάδα του διεθνούς αθλητικο-εκπαιδευτικού προτύπου «Dual Career» στον αθλητισμό.
7. «Dual Career» στον Αθλητισμό.
Το «Dual Career in Athletics» του Εκπαιδευτικού ΟΜΙΛΟΥ ΞΥΝΗ, αφορά στην ισόρροπη παιδαγωγία της αθλουμένης μαθητιώσας και σπουδάζουσας νεολαίας, και ειδικά στην εκπαίδευση και κατάρτιση των αθλητών, από την παιδική κιόλας ηλικία και παράλληλα με την αθλητική τους πορεία, ώστε να αποκτήσουν εγκαίρως τα αναγκαία γνωσιολογικά εφόδια για να σταδιοδρομήσουν και να βγάζουν τα προς το ζην «την επόμενη μέρα», μετά τη λήξη δηλαδή της σχετικά σύντομης αθλητικής τους καριέρας.
Συγκεκριμένα, το κοινωνικό μήνυμα «Διπλή Καριέρα Αθλητών», που ο καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής αγωνίζεται να μεταλαμπαδεύσει στη σύγχρονη Ελλάδα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα, στοχεύει στη συστηματική παρότρυνσή τους—από αθλητικούς παράγοντες, προπονητές, γυμναστές, οικογένεια και Πολιτεία—να δίνουν βάρος στην εκπαίδευσή τους (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και μεταλυκειακή) ισόρροπα και παράλληλα με την άθλησή τους (ερασιτεχνική ή επαγγελματική), με διττό αποτέλεσμα αφενός να γίνονται καλύτεροι αθλητές και αφετέρου να δημιουργούν έγκαιρα τις επαγγελματικές προϋποθέσεις για τη μεταθλητική τους ζωή και καριέρα.
Η τεράστια κοινωνική σημασία της πρωτοβουλίας «Dual Career in Athletics», που άπτεται χιλιάδων οικογενειών, καταφαίνεται από το πρόβλημα πολλών αθλητικώς ταλαντούχων μαθητών και σπουδαστών που παραμελούν ή και εγκαταλείπουν τις σπουδές τους χάριν μιας εφήμερης αθλητικής καριέρας, χωρίς να έχουν ενημερωθεί επαρκώς και εγκαίρως περί του στατιστικού δεδομένου ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό (3%) των βετεράνων αθλητών και πρωταθλητών καταφέρνουν να κάνουν επαγγελματική καριέρα (προπονητές κ.τ.λ.) στο άθλημα όπου διέπρεψαν ως αθλητές για κάποια περίοδο. Σε αυτό το πλαίσιο, κατά την έναρξη του νέου προγράμματος χορήγησης υποτροφιών του Εκπαιδευτικού ΟΜΙΛΟΥ ΞΥΝΗ στις 17 Ακαδημίες του Ερασιτέχνη Ολυμπιακού Σ.Φ.Π. στις 13 Νοεμβρίου 2021, ο καθηγητής Σοφοκλής Ξυνής δήλωσε: “Για τον ΟΜΙΛΟ ΞΥΝΗ, από ιδρύσεώς του, το δίπολο Αθλητισμός-Εκπαίδευση σε συνδυασμό με το κοινωνικό μήνυμα «Dual Career in Athletics» (Διπλή Καριέρα Αθλητών) αποτελεί μία από τις μεγάλες προτεραιότητες που έχει θέσει. Θέλω να τονίσω ότι, πέραν του αθλητικού ιδεώδους και της παρότρυνσης των νέων να ασχοληθούν με τον Αθλητισμό—το οποίο εμείς, με μεγάλη επιτυχία, το προσπαθούμε για τους σπουδαστές μας—είναι πολύ σημαντικό να επιβραβεύεται η προσπάθεια και η προσφορά των αθλητών, τόσο των εν ενεργεία, όσο και των βετεράνων, με τη χορήγηση υποτροφιών σπουδών.”
Εν κατακλείδι, οι προσπάθειες ζωής του καθηγητή Σοφοκλή Ξυνή όσον αφορά στην ισόρροπη εφαρμογή του αξιακού διπόλου Αθλητισμός-Εκπαίδευση στη Μεταλυκειακή Εκπαίδευση, αποβλέπουν στη δημιουργία ενάρετων αθλητών, που έχουν δηλαδή σφυρηλατήσει διά της παιδείας την αίσθηση του μέτρου, της ισορροπίας και της αρμονίας—έννοιες που συνιστούν την πεμπτουσία του Ολυμπιακού Ιδεώδους και του «εὖ αγωνίζεσθαι»—ήτοι πεπαιδευμένων αθλητών, που ως αθλητικά και μεταθλητικά πρότυπα της μαθητιώσας και σπουδάζουσας νεολαίας θα συμβάλουν με τη σειρά τους στη σταδιακή δημιουργία μιας νέας γενιάς εναρέτων φιλάθλων, ώστε τελικά να εκλείψουν τόσο τα φαινόμενα οικονομικής ανέχειας πρώην πρωταθλητών όσο και οι οπαδικές ακρότητες στη σύγχρονη Ελλάδα.
*Ο Σοφοκλής Ξυνής είναι Φυσικός και Πολιτικός Μηχανικός, πτυχιούχος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), πρ. καθηγητής Μηχανικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (1976-2005) και Πρόεδρος του 65ετούς Εκπαιδευτικού ΟΜΙΛΟΥ ΞΥΝΗ.
