Ώριμες «κυρίες» 150, 100 και 80 ετών. Με φινετσάτες μεταλλικές λεπτομέρειες, ξύλινες βάσεις, καλοσυντηρημένες, επιβλητικές ή μικροκαμωμένες σαν μινιατούρες, μα πάνω από όλα με ψυχή και εντυπωσιακό παρελθόν. Οι ραπτομηχανές του πολύπειρου τεχνίτη Γιάννη Γεωργαντζά δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο καθώς κάθε μία από αυτές αποτελεί κομμάτι της ιστορίας, ενώ για τον ίδιο, όπως εκμυστηρεύεται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, είναι το σημαντικότερο κομμάτι της ζωή του.
Κάποιες τις βρήκε στα σκουπίδια, άλλες τού τις χάρισαν και ορισμένες τις έχει αγοράσει. Πάνω από τρεις δεκαετίες ασχολείται ο κ. Γεωργαντζάς με την επισκευή και τη συντήρηση των ραπτομηχανών κ έχει δημιουργήσει μια αξιοζήλευτη συλλογή. «Είναι ολόκληρη η ζωή μου. Κοιμάμαι και ξυπνάω με ένα κατσαβίδι στο χέρι», λέει χαρακτηριστικά και όταν μιλάει γι’ αυτές, είναι σαν να μιλάει για την οικογένειά του.
«Κάποτε η ραπτομηχανή ήταν το σημαντικότερο αντικείμενο στο σπίτι. Αναπόσπαστο κομμάτι της γυναικείας φύσης», αναφέρει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, επισημαίνοντας πως στο παρελθόν, «ο πατέρας που είχε τρεις κόρες, έπρεπε να έχει και τρεις ραπτομηχανές: μια ραπτομηχανή για κάθε μια από αυτές. Δεν υπήρχε νοικοκυρά δίχως να έχει τη ραπτομηχανή της. Οι γυναίκες έραβαν τα ρούχα τους, τις κουρτίνες και ό,τι άλλο χρειάζονταν για τα σπιτικά τους».
Βρήκε στα σκουπίδια ραπτομηχανή περίπου 150 ετών
Δείχνει μια από τις παλιότερες ραπτομηχανές που βρήκε δίπλα σε ένα κάδο και το βλέμμα του λάμπει. «Ήμουν πολύ τυχερός που τη βρήκα, μπορεί να είναι και το παλιότερο μοντέλο της συγκεκριμένης εταιρείας που ιδρύθηκε πριν από 155 χρόνια», τονίζει.
Η οικονομική κρίση βοήθησε στην επαναλειτουργία, όπως επισημαίνει, πολλών ραπτομηχανών, ωστόσο δημιούργησε και κάποια ζητήματα καθώς «πολλοί έδωσαν τις ραπτομηχανές σε παλιατζήδες για ελάχιστα χρήματα, για παλιοσίδερα», λέει φανερά απογοητευμένος.
Η ραπτομηχανή της μοδίστρας που ήρθε από την Κωνσταντινούπολη το 1922
Δίπλα ακριβώς, βρίσκεται μια εντυπωσιακή, μεταλλική με ξύλινη βάση, ραπτομηχανή, με το καρούλι της κόκκινης κλωστής στη θέση του, στο στήριγμα, έτοιμη να γαζώσει. «Είναι η ραπτομηχανή της Σουλτάνας, ήταν μια από τις πιο γνωστές μοδίστρες στην Πόλη», επισημαίνει και εξηγεί, πως η ιδιοκτήτρια της, την έφερε από την Κωνσταντινούπολη, με το καράβι, το 1922, στη Μικρασιατική Καταστροφή.
«Όλα τα χρόνια που ζούσε, την έφερνε σε μένα για επισκευή και συντήρηση», θυμάται ο κ. Γεωργαντζάς, σημειώνοντας ότι η συγκεκριμένη ραπτομηχανή έφτασε στα χέρια του, όταν η συγκεκριμένη μοδίστρα έφυγε από την ζωή σε ηλικία 100 ετών και ο εγγονός της αποφάσισε να τού τη χαρίσει, γεγονός που τον συγκίνησε πολύ.
Στα γρανάζια, στη σαΐτα και στο τσαγανό οι περισσότερες βλάβες
«Είναι ο μικρός θησαυρός μου. Είναι οι ωραίες μου κυρίες», λέει με υπερηφάνεια και υποστηρίζει πως δεν υπάρχει καμία ραπτομηχανή που να μην μπορεί να επισκευάσει, καθώς μέχρι σήμερα, ευτυχώς, υπάρχουν τα απαραίτητα ανταλλακτικά. Οι πιο συνηθισμένες βλάβες εντοπίζονται στα γρανάζια, στη σαΐτα και το τσαγανό, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ο κ. Γεωργαντζάς χρειάζεται, όπως λέει, να κουραστεί και να επιμείνει αρκετά για να επισκευάσει μια ραπτομηχανή, αλλά στο τέλος, όταν ακούει τον γνώριμο ήχο της, αντιλαμβάνεται πάντα πως αξίζει τον κόπο.
Σχολιάζοντας τη σχέση των γυναικών με τις ραπτομηχανές τους, αναφέρει ένα χαρακτηριστικό περιστατικό: «Έρχεται προχθές μια κυρία, κουβαλούσε τη ραπτομηχανή της με το καροτσάκι της λαϊκής αγοράς και μού λέει: “χάλασε το κορίτσι μου, θα μου το φτιάξεις; Και εγώ θα σού δώσω περισσότερα χρήματα”. Η ραπτομηχανή δεν είναι μόνο ένα αντικείμενο, για τις γυναίκες κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας, είναι η συντροφιά τους».
Ο κ. Γεωργαντζάς δηλώνει ακούραστος υπηρέτης των ραπτομηχανών. Εκμυστηρεύεται πως εάν τού το επιτρέψει η ζωή και κυρίως η σωματική του κατάσταση, μέχρι να κλείσει τα μάτια του θα φροντίζει τις υπέροχες κυρίες του. Άλλωστε, όπως και οι γυναίκες, κάθε ραπτομηχανή, έχει τη χάρη της, τα …χούγια και τα μυστικά της, τα οποία ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά.
