Σε συνολική επένδυση που ανέρχεται σε 171 εκατ. ευρώ, προχωρεί το υπουργείο Παιδείας, χρηματοδοτώντας όλες τις δράσεις, μέσω του ΕΣΠΑ 2007-2013 για την Έρευνα και την Τεχνολογία, ενώ παράλληλα αυξάνεται ο προϋπολογισμός δράσης που βρίσκεται σε εξέλιξη. Συγχρόνως, όμως, θέτει τους όρους και τις διαδικασίες που θα ισχύουν πλέον για την έρευνα και την τεχνολογία με στόχο την αξιοκρατία και τη διαφάνεια.
Όπως ανακοινώθηκε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, σε συνέντευξη Τύπου, το υπουργείο προχωρεί σε τρεις νέες δράσεις Έρευνας και Τεχνολογίας. Ποιες είναι όμως οι δράσεις αυτές;
1. Δράση υποστήριξης των επιχειρήσεων για την απασχόληση προσωπικού υψηλής επιστημονικής κατάρτισης, προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο της εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007-13 στον τομέα Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων καλεί τους ενδιαφερόμενους δικαιούχους να υποβάλουν προτάσεις για συμμετοχή στη δράση «Υποστήριξη των επιχειρήσεων για την απασχόληση προσωπικού υψηλής επιστημονικής κατάρτισης».
Η δράση στοχεύει στην αξιοποίηση του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού ως κινητήριας δύναμης για την ανάπτυξη της χώρας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και καλύπτει το 70% του μισθολογικού κόστους που προκαλεί η απασχόληση νέων ερευνητών/τριών και τεχνικών για υλοποίηση ερευνητικών έργων σε επιχειρήσεις. Στους σκοπούς της δράσης συμπεριλαμβάνονται η βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση, η αύξηση της επαγγελματικής ένταξης και η πρόληψη της ανεργίας των νέων ερευνητών, μέσω της απόκτησης επαγγελματικής πείρας σε επιχειρήσεις.
Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προτάσεων είναι η 15η Ιουλίου 2011. Στο πρόγραμμα μπορούν να υποβληθούν προτάσεις για ερευνητικές δραστηριότητες, από επιχειρήσεις όλων των κλάδων της οικονομίας, του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Θα χρηματοδοτηθεί η υλοποίηση έργων Έρευνας και Τεχνολογίας στις ακόλουθες ευρείες επιστημονικές περιοχές:
Α. Φυσικές Επιστήμες, Επιστήμες Μηχανικού και Επιστήμες του Διαστήματος
Β. Επιστήμες της Ζωής
Γ. Επιστήμες και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών
Δ. Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες
Ε. Ενέργεια – Περιβάλλον – Μεταφορές
Η δράση στοχεύει στην αύξηση της επαγγελματικής ένταξης και την πρόληψη της ανεργίας νέων ερευνητών και ατόμων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο μέσω του ανοίγματος της διαδικασίας εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο σύνολο του επιστημονικού δυναμικού της χώρας.
2. Προκήρυξη της δράσης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011 – Συμπράξεις Παραγωγικών και Ερευνητικών Φορέων σε Εστιασμένους Ερευνητικούς και Τεχνολογικούς Τομείς» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-13. Προϋπολογισμός 68,3 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο της εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007-13 στον τομέα Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων καλεί τους ενδιαφερόμενους δικαιούχους να υποβάλουν προτάσεις για συμμετοχή στη δράση «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011 – Συμπράξεις Παραγωγικών και Ερευνητικών Φορέων σε Εστιασμένους Ερευνητικούς και Τεχνολογικούς Τομείς».
Η δράση υποστηρίζει τη συνεργασία ανάμεσα στις επιχειρήσεις και τους ερευνητικούς φορείς της χώρας, μέσα από την από κοινού εκτέλεση ερευνητικών και τεχνολογικών έργων που προάγουν την πράσινη ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του Έλληνα πολίτη. Ειδικότερα, θα χρηματοδοτηθεί η υλοποίηση έργων Έρευνας και Τεχνολογίας σε συγκεκριμένους τομείς και δραστηριότητες που:
α) ενδιαφέρουν τον παραγωγικό ιστό της χώρας και συμβάλλουν άμεσα ή έμμεσα στην παραγωγή νέων ή βελτιωμένων προϊόντων και υπηρεσιών και στη διείσδυση σε νέες αγορές,
β) υποστηρίζουν τις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτικών σε διάφορους τομείς όπως ενεργειακή πολιτική, περιβαλλοντική πολιτική κ.λπ.,
γ) παράγουν νέα γνώση που μπορεί να αξιοποιηθεί.
H δράση απευθύνεται σε συμπράξεις δυναμικών επιχειρήσεων κάθε μεγέθους, ερευνητικών κέντρων, ινστιτούτων, ΑΕΙ, τεχνολογικών, δημόσιων και άλλων φορέων για την υλοποίηση έργων Ε&Τ σε εστιασμένους τομείς, οι οποίοι επιλέχθηκαν ύστερα από ευρεία διαβούλευση που είχε ως σκοπό την αποτύπωση της ζήτησης αξιοποιήσιμων ερευνητικών και τεχνολογικών αποτελεσμάτων από τον ελληνικό παραγωγικό τομέα. Η συνολική δημόσια επένδυση της δράσης ανέρχεται σε 68,32 εκατ. ευρώ. Ο προϋπολογισμός των έργων κυμαίνεται από 400.000 – 2.000.000 ευρώ στους τομείς της μεταποίησης και από 300.000 – 800.000 ευρώ στις υπηρεσίες. Ωστόσο, σε έργα εφαρμογής νέων τεχνολογιών στην πράσινη ανάπτυξη, ο προϋπολογισμός μπορεί να ανέλθει σε 3.000.000 ευρώ.
Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προτάσεων είναι η 30ή Ιουνίου 2011.
3. Προκήρυξη της δράσης «ΑΡΙΣΤΕΙΑ» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-13. Προϋπολογισμός 60 εκατ. ευρώ.
Η δράση ΑΡΙΣΤΕΙΑ σχεδιάστηκε σε στενή συνεργασία με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Τεχνολογίας και σκοπός της είναι η χρηματοδότηση ερευνητικών δραστηριοτήτων υψηλοτάτου επιπέδου. Ο προϋπολογισμός της είναι 60 εκατ. ευρώ για το 2011 και 60 εκατ. για το 2012. Καλύπτει όλο το ερευνητικό φάσμα (βασική, εφαρμοσμένη και τεχνολογική), όλους τους ερευνητικούς φορείς και όλα τα θεματικά πεδία. Το πρόγραμμα ανταποκρίνεται στις άμεσες και επιτακτικές ανάγκες της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας και αποτελεί το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός Οδικού Χάρτη περιοδικής και τακτικής χρηματοδότησης της επιστημονικής Έρευνας στη χώρα μας.
Αποσκοπεί στην καλλιέργεια ενός σταθερού και αξιοκρατικού περιβάλλοντος για την Έρευνα στην Ελλάδα με τη θέσπιση διαφανών και αυστηρών διαδικασιών αξιολόγησης και τη δημοσίευση περιοδικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων. Παράλληλα, σκοπό έχει την ενίσχυση των διεθνώς καταξιωμένων ερευνητών, οι οποίοι έχουν διακριθεί στον τομέα τους και έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν περαιτέρω την επιστημονική γνώση. Όμως, νέες διαδικασίες τίθενται πλέον για την εξασφάλιση της διαφάνειας από το υπουργείο Παιδείας. Δεδομένου μάλιστα ότι χύθηκε πολύ μελάνι το προηγούμενο διάστημα σχετικά με αυτούς ακριβώς τους όρους. Άλλωστε, το υπουργείο Παιδείας είχε κατ’ επανάληψη δηλώσει σαφώς την πρόθεσή του για αλλαγή των όρων προς επίτευξη της αξιοκρατίας και της διαφάνειας.
Έτσι, όπως επισημάνθηκε από την υπουργό και τον υφυπουργό Παιδείας, η νέα πολιτική για την Έρευνα και Τεχνολογία υπηρετείται από θεμελιώδεις αλλαγές τόσο στη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησης των προτάσεων όσο και της επιλογής των κριτών. Η αξιοκρατία και η διαφάνεια εμπεδώνονται μέσα από στοχευμένες επιλογές, όπως:
– Απλοποίηση της προκήρυξης ώστε ο αναγνώστης να κατανοεί άμεσα αν είναι δικαιούχος και αν τον ενδιαφέρει η συμμετοχή του στη συγκεκριμένη δράση.
– Ηλεκτρονική υποβολή των προτάσεων μέσω ειδικά διαμορφωμένης πλατφόρμας
– Απλοποίηση της διαδικασίας υποβολής των προτάσεων: όλα τα απαραίτητα έγγραφα (π.χ. υπεύθυνες δηλώσεις, συμφωνητικά συνεργασίας) δεσμεύονται οι αιτούντες -κατά την ηλεκτρονική υποβολή της πρότασής τους- να τα καταθέσουν μόνο στην περίπτωση έγκρισης του έργου τους.
– Αγγλική γλώσσα υποβολής για όλες τις προτάσεις, προκειμένου να είναι δυνατή και η αξιολόγησή τους από διεθνείς κριτές.
– Αξιολόγηση από αξιολογητές διεθνούς κύρους Έλληνες και ξένους με εμπειρία σε έργα στον τομέα των προκηρύξεων.
– Απλοποίηση της διαδικασίας και των κριτηρίων αξιολόγησης των προτάσεων.
– Διαμόρφωση ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την αξιολόγηση των προτάσεων.
Οι πόροι για την έρευνα
Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013, η δημόσια δαπάνη που διατίθεται για δράσεις Έρευνας Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας ανέρχεται σε 1069 εκατ. ευρώ. Από αυτό το ποσό τα 888 εκατ. ευρώ διατίθενται μέσω της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και τα 180 εκατ. ευρώ από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος του υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
Το ΕΣΠΑ εγκρίθηκε από την Ε.Ε. στις 30.03.2007. Οι πρώτες προκηρύξεις έγιναν το καλοκαίρι του 2009. Έως σήμερα έχουν προκηρυχθεί δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 474 εκατ. ευρώ και οι διαθέσιμοι πόροι είναι πλέον 595 εκατ. ευρώ.
Ο προϋπολογισμός των επικείμενων προκηρύξεων έως το τέλος του 2011 προβλέπεται να ανέλθει στο ποσόν των 298 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 171 εκατ. ευρώ προκηρύσσονται σήμερα, τα 80 εκατ. ευρώ μέσα στον Ιούνιο και τα υπόλοιπα 47 εκατ. ευρώ στο β’ εξάμηνο του έτους.
Επίσης, στο πλαίσιο του προγραμματισμού για την προκήρυξη πετυχημένων δράσεων, (Συνεργασία, Νέες Επιχειρήσεις στην Έρευνα, Ομάδες Επιχ/ων ΚΑΙ SPIN OFF), που είναι πάγια απαίτηση των επιχειρήσεων και των ερευνητικών φορέων, προβλέπεται ότι στο α’ εξάμηνο του 2012 θα προκηρυχθούν αντίστοιχες δράσεις προϋπολογισμού 174 εκατ. ευρώ.
Παραμένει διαθέσιμο ένα υπόλοιπο 123 εκατ. ευρώ για το σχεδιασμό επιπλέον δράσεων που θα προκηρυχθούν το 2012.