Η Σαντορίνη, το μαγευτικό νησί των Κυκλάδων, που κάθε χρόνο προσελκύει αμέτρητους τουρίστες από κάθε γωνιά του κόσμου, βρέθηκε πρόσφατα στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής, λόγω της έντονης σεισμικής δραστηριότητας που εκδηλώθηκε στις αρχές του 2025. Οι σεισμικές δονήσεις επικεντρώθηκαν κυρίως στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, προκαλώντας ανησυχία στους κατοίκους.
Οι σεισμοί που έπληξαν το νησί ανέδειξαν τόσο τις χρόνιες αδυναμίες στις υποδομές του, όσο και την ανησυχία για τις επιπτώσεις στην επικείμενη τουριστική σεζόν, η οποία αποτελεί σημαντική οικονομική πηγή τόσο για το νησί όσο και για την Ελλάδα. Η συνεχής σεισμική δραστηριότητα είχε συνέπειες στην καθημερινότητα, με περισσότερους από 12.000 κατοίκους να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους λόγω του φόβου των ασταμάτητων δονήσεων.
Παρά την έντονη σεισμική δραστηριότητα και τις διαφορετικές απόψεις που εξέφρασαν οι ειδικοί σχετικά με την κατάσταση, οι επιστήμονες τελικά διαβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για ηφαιστειακή έκρηξη ή για την εκδήλωση ενός καταστροφικού σεισμού.
Τι λένε οι κάτοικοι του νησιού
Κάτοικοι της Σαντορίνης, με διαφορετική οπτική επί του θέματος, μιλούν στο Newsbeast και μοιράζονται τις σκέψεις τους για το νησί.
«Όλη αυτή η σεισμική δραστηριότητα ήταν μια δυσκολία, η οποία όμως ήταν βατή. Γνωρίζουμε όλοι ότι ζούμε σε ένα σεισμογενές περιβάλλον, δεν ήταν κάτι καινούργιο για εμάς. Το έχουμε ξαναζήσει το 2011 και το 2012», λέει η Δήμητρα από τη Μεσαριά, λογίστρια και επιχειρηματίας καταλύματος, η οποία είναι μόνιμη κάτοικος του νησιού τα τελευταία 30 χρόνια.
«Η αλήθεια είναι ότι οι κάτοικοι είναι κάπως επιφυλακτικοί ως προς το πώς θα πάει αυτή η σεζόν, διότι δεν γίνονται κρατήσεις αυτή την περίοδο όπως άλλες χρονιές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περσινή χρονιά, που τα ξενοδοχεία ήταν ήδη sold out από τον Μάρτιο για ένα τρίμηνο μετά. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει αλλάξει η ζωή στο νησί. Έχουμε μπει στην κανονικότητα μας και περιμένουμε τους επισκέπτες να χαρούν τις ομορφιές του νησιού», αναφέρει.
«Η πολιτεία έχει λάβει τα κατάλληλα μέτρα και αισθάνομαι απόλυτα ασφαλής. Φυσικά αυτή τη φορά, τα μέτρα ήταν αυτά που έπρεπε. Το διευκρινίζω, γιατί το 2011 και το 2012 δεν είχε ληφθεί κανένα μέτρο. Πλέον, ακόμα και αν συμβεί κάτι έκτακτο, νιώθω ασφάλεια. Η μόνη ανησυχία που έχω και την έχω εδώ και 30 χρόνια που ζω στη Σαντορίνη, είναι το λιμάνι μας, η θέση του, η μορφολογία του», επισημαίνει η ίδια στο Newsbeast.
Μιλώντας για το ποια αλλαγή θα ήθελε η ίδια να δει στο νησί, τονίζει ότι «είναι ο τακτικός έλεγχος στις κτιριακές εγκαταστάσεις, τις δημόσιες και τις ιδιωτικές δομές. Και σίγουρα φρένο στις νέες αδειοδοτήσεις. Θα πρέπει να είναι πιο αυστηρό το κριτήριο της έκδοσης των οικοδομικών αδειών».
Η Ναταλία, υπεύθυνη ξενοδοχείου και κάτοικος του νησιού που μένει στο χωριό του Βόθωνα, αναφέρει: «Σε γενικές γραμμές, όλα κυλούν φυσιολογικά, απλά υπάρχει αυτή η ανησυχία για τη δουλειά, γιατί βασιζόμαστε στον τουρισμό και δεν ξέρουμε πώς θα κυλήσει η σεζόν. Είναι αλυσίδα. Αν δεν δουλέψει ο τουρισμός, δεν θα δουλέψει κανένας μας».
«Παρατηρούμε σημαντικές αλλαγές στις κρατήσεις των καταλυμάτων. Πολλοί επιχειρηματίες δεν γνωρίζουν καν αν θα ανοίξουν φέτος τις επιχειρήσεις τους. Ορισμένοι θα ανοίξουν τελικά, σύμφωνα με τις αρχικές προγραμματισμένες ημερομηνίες, αλλά θα είναι γεμάτα από τα δέκα δωμάτια, μόνο τα δύο», λέει.
Αναφορικά με τη διάσταση που πήρε το σεισμικό φαινόμενο και πώς το διαχειρίστηκαν τα ΜΜΕ, η Ναταλία τονίζει ότι «πολλά ξένα ΜΜΕ δεν λένε την αλήθεια για την κατάσταση που επικρατεί στη Σαντορίνη, υπάρχει παραπληροφόρηση. Δεν γνωρίζω αν γίνεται σκόπιμα ή κατά λάθος, αλλά σίγουρα δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αντίθετα, εγχώρια ενώ στην αρχή πολλοί “φούσκωναν” την κατάσταση, πλέον φιλτράρουν περισσότερο το τι δημοσιεύουν. Ίσως κάποιοι προσπαθούν να υποβαθμίσουν τη Σαντορίνη ως προορισμό, για να προωθήσουν άλλες περιοχές. Υποδαυλίζουν την ανησυχία του κόσμου, αλλά δεν καταλαβαίνουν ότι, προκαλώντας πανικό, βλάπτουν όχι μόνο τη Σαντορίνη, αλλά και τα γύρω νησιά. Εκείνοι που ζουν στην Αμερική, στην Αυστραλία ή αλλού και δεν έχουν σωστή ενημέρωση, τρομοκρατούνται και τελικά δεν θα θελήσουν να επισκεφτούν το νησί, το βλέπουμε και από τις ακυρώσεις των κρατήσεων».
«Αυτό που θα πρότεινα θα ήταν ένα καινούργιο λιμάνι. Το λιμάνι που έχουμε ήδη, αν τυχόν γίνει κάποιος ισχυρός σεισμός και γίνει κατολίσθηση εκεί, θα κλείσει και δεν θα μπορέσει να φύγει ο κόσμος. Και πόσα αεροπλάνα να βάλουν για να φύγουμε εκτάκτως; Δεν υπάρχουν μόνο επιχειρηματίες στο νησί, υπάρχουν και οικογένειες με μικρά παιδιά και ηλικιωμένους».
Στη συνέχεια η Δέσποινα, επιχειρηματίας ξενοδοχείου στο Ημεροβίγλι και μόνιμη κάτοικος του νησιού, μιλώντας στο Newsbeast αναφέρει ότι γνωρίζει κάποιες οικογένειες με παιδιά που έφυγαν από το νησί λόγω φόβου από τη σεισμική δραστηριότητα και δεν σκοπεύουν να ξαναέρθουν. «Αυτοί δεν ήταν ντόπιοι, είχαν έρθει για να βιοποριστούν. Αν κάτι έχει αλλάξει σε εμάς τους μόνιμους κατοίκους, είναι ότι έχουμε αντιληφθεί ότι δεν μπορούμε να θεωρούμε τίποτα δεδομένο».
«Ως ιδιοκτήτρια καταλυμάτων, έχω παρατηρήσει πτώση στη ροή των κρατήσεων. Επισκέπτες μας από όλο τον κόσμο μάς στέλνουν μηνύματα, ζητώντας μας να τους καθησυχάσουμε και να τους ενημερώσουμε αν είναι ασφαλές που ανοίγουμε τα καταλύματά μας. Εκτός από τις κρατήσεις, έχουμε επηρεαστεί και από την έλλειψη προσωπικού, καθώς φέτος πολλοί εργαζόμενοι δεν θα έρθουν για σεζόν στο νησί λόγω των σεισμών. Είχαν πει από τον δήμο ότι έχει προγραμματιστεί μια καμπάνια αξίας μισού εκατομμυρίου για την προώθηση της Σαντορίνης ως τουριστικού προορισμού, η οποία όμως έπρεπε ήδη να έχει ξεκινήσει», σημειώνει η ίδια.
Η Δέσποινα αναφέρει ότι υπήρξε αρκετή παραπληροφόρηση από τα ΜΜΕ, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «αυτό συνέβαινε κυρίως με κάποια άρθρα που διαβάζαμε και καταλαβαίναμε ότι έγραφαν ανακρίβειες, απλά για να πάρουν το κλικ. Αυτό έκανε κακό στη φήμη της Σαντορίνης. Κάποια ελληνικά μέσα ενημέρωσης, με αυτά που έγραφαν, δημιούργησαν μεγάλο πρόβλημα στην ίδια τους τη χώρα».
Σχετικά με τις υποδομές του νησιού, η Δέσποινα τονίζει ότι «οι μελέτες που είχαν γίνει για να φτιαχτούν δύο λιμάνια έκτακτης ανάγκης, ένα στο βόρειο και ένα στο νότιο κομμάτι του νησιού, είναι ακόμα σε εκκρεμότητα. Αν και λέγεται εδώ και χρόνια ότι θα φτιαχτούν, δεν έχουμε δει ακόμη κανένα αποτέλεσμα. Δεν θέλουμε να έρθει κάποιος και να το φτιάξει μόνο για τις ψήφους, αλλά να το κάνει για το καλό του τόπου. Εμείς, οι κάτοικοι του νησιού, προσπαθούμε να προσφέρουμε την καλύτερη εξυπηρέτηση στους επισκέπτες μας, αλλά, όταν οι βασικές υποδομές δεν είναι αξιόπιστες, τι εντύπωση θα σχηματίσουν οι τουρίστες;».
«Δεν είναι μορφή κακοποίησης το να νιώθεις απροστάτευτος στον ίδιο σου τον τόπο; Σαφώς, όταν μιλάμε για φυσικά φαινόμενα ο άνθρωπος είναι αδύναμος, αλλά ως πολιτεία τι κάνουμε, τι μέτρα προστασίας παίρνουμε για να αποφύγουμε το χειρότερο;», συμπλήρωσε.
Τέλος, την οπτική της επί του θέματος έδωσε στο Newsbeast η Ελευθερία, επιχειρηματίας ξενοδοχείου που ζει τα τελευταία 53 χρόνια στη Σαντορίνη και συγκεκριμένα στο χωριό της Οίας. «Αν και οι σεισμικές δονήσεις μάς έχουν ανησυχήσει όλους, η ζωή στη Σαντορίνη συνεχίζεται με αισιοδοξία. Όσοι μένουμε εδώ έχουμε μάθει να ζούμε με τη φύση και τις ιδιαιτερότητές της. Είμαστε περήφανοι για τον τόπο μας και για την αγάπη που συνεχίζουν να δείχνουν οι επισκέπτες μας. Παρά τις δυσκολίες, οι κρατήσεις θα έρθουν ξανά, προβλέπουμε κυρίως από το Πάσχα και μετά. Περιμένουμε, μάλιστα, μέσα στις επόμενες ημέρες διάφορες ανακοινώσεις που θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη του κόσμου και θα βοηθήσουν στην προώθηση της Σαντορίνης ως τουριστικού προορισμού. Το νησί θα ξεπεράσει αυτή τη φάση, έχει αντοχή και οι άνθρωποι εδώ είναι δυνατοί. Ο τουρισμός θα ανακάμψει και όλοι μαζί θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε στους επισκέπτες μας τις μοναδικές εμπειρίες που προσφέρει η Σαντορίνη».
Απειλεί το μέλλον της Σαντορίνης η αυθαίρετη δόμηση;
Τις ανησυχίες τους για την αυθαίρετη δόμηση του νησιού έχουν επανειλημμένα τονίσει οι ειδικοί, οι οποίοι επιμένουν ότι υπάρχουν επικίνδυνες κατασκευές πάνω στην καλντέρα και πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα.
«Κίνδυνος για τσουνάμι αυτή τη στιγμή στη Σαντορίνη και στην ευρύτερη περιοχή δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και θέμα μεγάλου σεισμού», ανέφερε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής, Ευθύμιος Λέκκας, μιλώντας στην ΕΡΤ.
«Η Σαντορίνη γνώρισε μια ραγδαία τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία 20-30 χρόνια, αλλά χωρίς σχεδιασμό. Ένα από τα βασικά ζητήματα είναι η αυθαίρετη δόμηση, καθώς σχεδόν το 50% των κτιρίων στο νησί είναι αυθαίρετα, σύμφωνα με το Υπουργείο», είπε σε άλλη δήλωσή του ο Ευθύμιος Λέκκας.
«Όταν μια δίκη για αυθαίρετη δόμηση διαρκεί έξι, επτά ή και δέκα χρόνια, τελικά καταλήγει να παραγράφεται», τόνισε.
«Η καλντέρα της Σαντορίνης είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, αποτέλεσμα μιας τεράστιας ηφαιστειακής έκρηξης πριν από 3.500 χρόνια. Οι φυσικές διεργασίες συνεχίζονται, αλλά σε συνδυασμό με την ανθρώπινη παρέμβαση μπορούν να οδηγήσουν σε φυσικές καταστροφές», εξήγησε.
«Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες πρέπει να γνωρίζουν ότι, ερχόμενοι εδώ, αποδέχονται και τη φυσική δραστηριότητα της περιοχής».
Από την πλευρά του, ο σεισμολόγος Άκης Τσελέντης, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόνισε: «Όσον αφορά τη σεισμικότητα έχω επανειλημμένως αναφέρει ότι το νησί, αν εξαιρέσουμε την καλντέρα, είναι ασφαλές ακόμα και για σεισμούς της τάξης των έξι Ρίχτερ, άρα μπορεί άνετα να ξαναμπεί στους τουριστικούς του ρυθμούς ενόψει της νέας τουριστικής σεζόν».
«Γνωρίζω ότι η καλντέρα είναι πόλος τουριστικής έλξης, αλλά πρέπει να γίνουν ενέργειες ελάττωσης της σεισμικής της διακινδύνευσης. Υπάρχουν πολύ επικίνδυνες κατασκευές επάνω στην καλντέρα, κάτι το οποίο εντόπισαν και οι υπηρεσίες του υπουργείου», σημείωσε.
Τέλος, όπως συμπλήρωσε: «Πρέπει να προσέχετε χωρίς να μεταδίδετε καμία φοβία στους επισκέπτες, αλλά να συνεχίσετε να τηρείτε τα μέτρα προφύλαξης που σας πρότειναν οι επιτροπές».
Τουριστική περίοδος και κρουαζιερόπλοια
Οι κάτοικοι ανησυχούν για την επικείμενη τουριστική περίοδο, καθώς η αβεβαιότητα γύρω από τη δυνατότητα των κρουαζιερόπλοιων να προσεγγίσουν το νησί παραμένει μεγάλη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το αίτημα του Γιώργου Κουμπενά, προέδρου της Ένωσης Εφοπλιστών και Κρουαζιεροπλοίων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ), προς τα συναρμόδια υπουργεία Ναυτιλίας, Πολιτικής Προστασίας και Τουρισμού για τη λήψη απόφασης που θα επιτρέπει στα κρουαζιερόπλοια να αγκυροβολούν ανοιχτά του λιμένα των Φηρών ή του Αθηνιού, διευκολύνοντας έτσι τη μεταφορά των επιβατών στο νησί μέσω των λεμβούχων.
Μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο, ο Γιώργος Κουμπενάς ανέφερε ότι το πρώτο κρουαζιερόπλοιο αναμένεται να προσεγγίσει τη Σαντορίνη στις 22 Μαρτίου, ακολουθούμενο από το επόμενο στις 23 Μαρτίου, με τουλάχιστον 1.200 επιβάτες το καθένα. Παρά την αύξηση των κρουαζιέρων, μέχρι σήμερα δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση για την άρση των περιοριστικών μέτρων που ίσχυαν στη θαλάσσια περιοχή, εκτός από τα πλοία της ακτοπλοΐας.
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι, παρά την αποκλιμάκωση της σεισμικής δραστηριότητας στο νησί, οι εταιρείες του κλάδου εκφράζουν έντονη ανησυχία σχετικά με το αν τα κρουαζιερόπλοια θα μπορούν τελικά να προσεγγίσουν τη Σαντορίνη. Επικρατεί αβεβαιότητα καθώς, μέχρι στιγμής, δεν έχει υπάρξει καμία σχετική απόφαση από τα αρμόδια υπουργεία.
Ο θεμέλιος πυλώνας της οικονομίας
Η Σαντορίνη, με την ξεχωριστή ομορφιά και τη μοναδική της τουριστική ζήτηση, παραμένει ένας από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς. Η τουριστική περίοδος στη Σαντορίνη παραμένει θεμέλιος πυλώνας της οικονομίας του νησιού, αλλά και της χώρας γενικότερα. Με έκταση μόλις 76 τετραγωνικών χιλιομέτρων και πληθυσμό κάτι λιγότερο από 16.000 κατοίκους, η Σαντορίνη συνεισφέρει γύρω στο 2,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) της Ελλάδας, δηλαδή περίπου 5,9 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η μεγαλύτερη αυτή συμβολή στην ελληνική οικονομία προέρχεται κυρίως από τον τουρισμό, καθώς το νησί προσελκύει κάθε χρόνο εκατομμύρια επισκέπτες.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και της MTC Group, η Σαντορίνη κατατάσσεται πρώτη σε συνολική τουριστική κίνηση στην Ελλάδα για το 2024, με 2.875.052 διακινηθέντες επιβάτες. Παράλληλα, η τουριστική δυναμικότητα του νησιού είναι εξαιρετικά υψηλή, με 78.155 διαθέσιμες κλίνες σε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, επιπλωμένες κατοικίες και καταλύματα, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ για το 2023.
Το 2023, περίπου 1,3 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφτηκαν τη Σαντορίνη μέσω κρουαζιέρων, ενώ η συνολική τουριστική κίνηση από αεροπορικές και θαλάσσιες αφίξεις έχει δείξει σημαντική αύξηση, υπογραμμίζοντας τη δημοφιλία του νησιού.
