Όταν το σπίτι σας μπορεί να σας… κατασκοπεύει

Οι «έξυπνες» ηλεκτρονικές συσκευές διευκολύνουν τη ζωή μας σε πρακτικά θέματα ή εμπλουτίζουν την ψυχαγωγία μας. Όμως, παράλληλα είναι πηγή κινδύνων για κάτι που θεωρείται πηγή πλούτου (και στόχος επιτήδειων) στις μέρες μας: τα προσωπικά δεδομένα. Είναι καλό, λοιπόν, να ξέρουμε ποιοι είναι αυτοί οι πιθανοί κίνδυνοι και να λάβουμε τα καλύτερα δυνατά μέτρα για την ασφάλειά μας ή να αναλάβουμε το λελογισμένο ρίσκο.

• Οι κάμερες θεωρούνται πλέον απαραίτητες για ένα οικιακό σύστημα ασφαλείας. Το θέμα όμως είναι ποιος βλέπει την εικόνα -και ποια εικόνα. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά που έχουν αναφερθεί για κάμερες ξενοδοχείων που «παρακολουθούν» λάθος σημεία καταγράφοντας προσωπικές στιγμές, ενώ (στο εξωτερικό κυρίως) έχουν αναφερθεί περιπτώσεις χάκερ που απέκτησαν πρόσβαση στο ασύρματο δίκτυο του σπιτιού και στα δεδομένα, ακόμα και εταιρείας security που κρατούσε αρχεία που δεν έπρεπε. Αν και η απειλή αυτή δεν μπορεί να εξαλειφθεί τελείως, μπορεί να γίνει πιο δύσκολη για τους επίδοξους διαρρήκτες της προσωπικής σας ζωής: αλλάζετε τον προεπιλεγμένο κωδικό πρόσβασης στις κάμερες που έχετε εγκαταστήσει, χρησιμοποιείτε έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων, διατηρείτε ενημερωμένο το λογισμικό τους και αποφεύγετε την τοποθέτησή τους σε ευαίσθητες περιοχές του σπιτιού.
• Η κάμερα στην οθόνη του υπολογιστή σας (σταθερού ή laptop) μπορεί να είναι απαραίτητη, αλλά μπορεί να είναι και ένα μέσο για να σας κατασκοπεύσει κάποιος. Ορισμένα κακόβουλα προγράμματα και ιοί επιτρέπουν στους χάκερ να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτήν και ως εκ τούτου σε βίντεο και εικόνες με εσάς. Μπορούν ακόμη και να σας εμποδίσουν να ανακαλύψετε ότι η κάμερα του υπολογιστή σας είναι ενεργοποιημένη απενεργοποιώντας τη λυχνία τους. Ένας απλός τρόπος για να αποτραπεί αυτή η πιθανή παραβίαση του απορρήτου είναι να αποσυνδέετε την κάμερά σας, να κρατάτε κλειστό το κάλυμμά της ή απλώς να κολλάτε ένα… post-it πάνω της όταν δεν χρησιμοποιείται.
• Το streaming είναι πλέον ο standard τρόπος διασκέδασης και οι «έξυπνες» τηλεοράσεις ο δρόμος γι’ αυτό. Όμως, οι «έξυπνες» τηλεοράσεις στην παρασκηνιακή τους λειτουργία συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τις συνήθειες ψυχαγωγίας μας μέσω τεχνολογίας αυτόματης αναγνώρισης περιεχομένου (ACR). Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει στον κατασκευαστή να συλλέγει δεδομένα σχετικά με ό,τι βλέπουμε. Στη συνέχεια, η εταιρεία χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να προτείνει σχετικό προγραμματισμό που μπορεί να μας αρέσει και να στέλνει στοχευμένες διαφημίσεις. Το ACR μπορεί να απενεργοποιηθεί, αλλά οι περισσότεροι κατασκευαστές τηλεοράσεων το κάνουν πολύ δύσκολο, «θάβοντας» σκόπιμα αυτήν την επιλογή στις ρυθμίσεις απορρήτου τους.
• Οι «έξυπνοι» μετρητές κάνουν το σπίτι πιο αποδοτικό, επιτρέποντας στον ένοικο ή στους ενοίκους να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο την κατανάλωση ενέργειας και άλλα δεδομένα. Όμως, στο εξωτερικό υπάρχουν πολλές καταγγελίες ότι οι εταιρείες «έξυπνων» μετρητών χρησιμοποιούν τα δεδομένα για να μάθουν πόση ώρα κάθεστε στον υπολογιστή σας ή παρακολουθείτε τηλεόραση ή… στεγνώνετε τα μαλλιά σας, και στη συνέχεια χρησιμοποιούν αυτά τα στοιχεία για σκοπούς μάρκετινγκ.
• Ενώ τα συστήματα οικιακής ασφάλειας βοηθούν στην προστασία της οικογένειας και της περιουσίας μας από επίδοξους κλέφτες, συλλέγουν επίσης μια μακρά λίστα δεδομένων μας (λ.χ. τηλέφωνα, διευθύνσεις). Επιπλέον, κάποιες εταιρείες security κρατούν αρχεία βίντεο και ήχου από τις συσκευές ασφαλείας του σπιτιού. Και μπορεί οι εταιρείες να τα χρησιμοποιούν σωστά και ορθολογικά, υπάρχει, όμως, πάντα ο κίνδυνος να πέσουν οι ίδιες θύματα χακαρίσματος και τα στοιχεία να διαρρεύσουν.
• Οι περισσότεροι ξέρουμε ότι ο τηλεφωνικός μας πάροχος γνωρίζει ποιους ιστότοπους επισκεπτόμαστε. Στην πλέον ακραία εκδοχή, τα δεδομένα και οι ιντερνετικές μας συνήθειες μπορούν να διαρρεύσουν. Για λίγο περισσότερη ιδιωτικότητα, μπορούμε να κάνουμε τη δραστηριότητά μας αόρατη χρησιμοποιώντας ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο (VPN).
• Αν πιστεύετε ότι οι εταιρείες θέλουν να γνωρίζουν τα πάντα για το τι αγοράζουμε και τι χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση, τότε καταλαβαίνετε ότι ένα «έξυπνο» ψυγείο με εσωτερική κάμερα που βλέπει τι έχουμε μέσα, προσφέρει έναν θησαυρό δεδομένων για σκοπούς μάρκετινγκ.
• Καθώς η ηλεκτρική σκούπα ρομπότ περιφέρεται στο σπίτι μας, «σχεδιάζει» έναν χάρτη του σπιτιού για να αποφεύγει αντικείμενα και τοίχους. Επιπλέον, τα νεότερα μοντέλα διαθέτουν κάμερες για βελτιωμένη κίνηση. Αν και δεν έχει αναφερθεί διαρροή τέτοιων δεδομένων, κατασκευάστριες εταιρείες έχουν παραδεχθεί ότι αυτός ο τρόπος «κατασκοπείας» δεν είναι απίθανος.
• Για το τέλος, ένας κίνδυνος που μάλλον εκλείπει -γιατί λιγοστεύουν αυτοί που χρησιμοποιούν εκτυπωτή. Αν και δεν φαίνεται τόσο «έξυπνος» όσο άλλες συσκευές, και ο εκτυπωτής μπορεί να συλλέγει δεδομένα και να τα στέλνει ενδεχομένως στον κατασκευαστή. Αυτά δεν αφορούν προσωπικά στοιχεία, αλλά τι τόνερ χρησιμοποιείτε, πόσο συχνά εκτυπώνετε, τι μελάνι χρησιμοποιείτε κ.λπ. Εάν δεν σας αρέσει η πιθανότητα να μοιράζεστε αυτές τις πληροφορίες, χρησιμοποιείτε τον εκτυπωτή σας συνδέοντάς τον στον υπολογιστή σας μέσω καλωδίου αντί για το Wi-Fi.