Αυτό είναι το 4ο Μνημόνιο που μπήκε στην ζωή μας

Μια σοβαρή είδηση για την 4η επικαιροποίηση του Μνημονίου που πέρασε στα «χαμηλά» είναι ότι εαν κριθεί απαραίτητο, μετά από διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και τους εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ, τα μέτρα του νέου Μνημονίου μπορεί να αντικατασταθούν από άλλα μέτρα αντίστοιχης ή μεγαλύτερης απόδοσης. Και τα μέτρα αυτή την φορά είναι σαφή ποσοτικοποιημένα και ιδιαίτερα σκληρά: Μεταξύ άλλων προβλέπεται:

• Εκκαθάριση όλων των ληξιπρόθεσμων οφειλών που έχουν συσσωρευτεί έως τέλος του 2010 και διασφάλιση ότι δεν θα δημιουργηθούν νέες μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2012.

• Δημιουργείται σχέδιο εργασίας για την εκκαθάριση των φορολογικών υποθέσεων σε όλα τα Διοικητικά Πρωτοδικεία και Εφετεία έως το τέλος του 2013. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει εξαμηνίαιους ενδιάμεσους στόχους για μείωση των εκκρεμών υποθέσεων τουλάχιστον 15% έως τα τέλη του 2011, 50% έως τα τέλη Ιουλίου 2012 και 80% έως τέλη του 2012.

• Μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης με τη δημιουργία μιας νέας μονάδας για τους μεγάλους φορολογούμενους. Καταργούνται 200 τοπικές ΔΟΥ που είναι ανεπαρκείς έως το τέλος 2011.

• Το υπουργείο Οικονομικών αποδεσμεύει όχι πάνω από το 1/14 των ετήσιων πιστώσεων του προϋπολογισμού (εκτός μισθών, συντάξεων και τόκων) ανά μήνα σε κάθε υπουργείο.

• Δημιουργούνται επιθεωρήσεις σε όσους φορείς του Δημοσίου έχουν υψηλές ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τρίτους.

• Καταργείται το 0,4% επί των τιμών χονδρικής πώλησης των φαρμάκων εισφορά υπέρ του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου. Από το 2012 τα περιθώρια κέρδους των φαρμακείων θα υπολογίζονται ως ενιαίο ποσοστό ή κατ’ αποκοπήν αμοιβή σε συνδυασμό με ένα μικρό περιθώριο κέρδους με στόχο μείωση του συνολικού περιθωρίου κέρδους που να ξεπερνά το 15%.

Επίσης, σύμφωνα με την 4η επικαιροποίηση του μνημονίου τα επιπρόσθετα μέτρα για το 2011 και η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική (ΜΔΣ) μέχρι το 2015 θα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Μισθοί

Περικοπές στο μισθολογικό κόστος κατά τουλάχιστον 770 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 600 εκατ. ευρώ το 2012, 448 εκατ. ευρώ το 2013, 306 εκατ. ευρώ το 2014 και 71 εκατ. ευρώ το 2015 μέσω της εφαρμογής της μείωσης του προσωπικού επιπρόσθετα από τον κανόνα της μιας πρόσληψης για κάθε 5 αποχωρήσεις (1 προς 10 για το 2011), της αύξησης των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας για τους δημόσιους υπαλλήλους από 37,5 σε 40 και της μείωσης των υπερωριών, της μείωσης του αριθμού των επ’ αμοιβή επιτροπών και συμβουλίων, της μείωσης σε άλλες επιπλέον αποζημιώσεις, επιδόματα και μπόνους, της μείωσης των συμβασιούχων (50% το 2011 και επιπλέον 10% από το 2012 και μετά), του προσωρινού παγώματος της αυτόματης ωρίμασης, της υλοποίησης της νέας μισθολογικής κλίμακας, της εισαγωγής της μερικής απασχόλησης στον δημόσιο τομέα και της άνευ αποδοχών άδειας, της μείωσης στον αριθμό των εισακτέων στις στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές, της μεταφοράς του πλεονάζοντος προσωπικού σε εργασιακή εφεδρεία, όπου θα πληρώνεται κατά μέσο όρο στο 60% του μισθού του (εξαιρώντας υπερωρίες και άλλες επιπρόσθετες αμοιβές), έως 12 μήνες, και μέσω της περικοπής στο επίδομα παραγωγικότητας κατά 50%.

Τακτικό προϋπολογισμό για όλους τους τομείς, εφαρμογή κριτηρίων αναφοράς για τις δημόσιες δαπάνες μετά από ένα χρόνο πλήρους εφαρμογής του ΟΠΣ για τις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης.

Δαπάνες

Περικοπές στις δαπάνες των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου και στις μεταβιβάσεις προς άλλους φορείς κατά τουλάχιστον 540 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 150 εκατ. ευρώ το 2012, 200 εκατ. ευρώ το 2013, 200 εκατ. ευρώ το 2014 και 150 εκατ. ευρώ το 2015 μέσω της αξιολόγησης του σκοπού, της βιωσιμότητας και των δαπανών όλων των φορέων που επιδοτούνται από τον δημόσιο τομέα καθώς και μέσω των συγχωνεύσεων και του κλεισίματός τους, μέσω των συγχωνεύσεων/κλεισίματος και μείωσης των επιδοτήσεων σε εκπαιδευτικά ιδρύματα (σχολεία, ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης), μέσω της μείωσης στις κρατικές επιχορηγήσεις προς φορείς εκτός γενικής κυβέρνησης και μέσω ενός σχεδίου δράσης για το κλείσιμο, τη συγχώνευση και τη μείωση μεγέθους φορέων.

ΔΕΚΟ

Εξοικονομήσεις από τις δημόσιες επιχειρήσεις κατά τουλάχιστον 414 εκατ. ευρώ το 2012 και επιπλέον 329 εκατ. ευρώ το 2013, 297 εκατ. ευρώ το 2014 και 274 εκατ. ευρώ το 2015 μέσω της αύξησης των εσόδων των ΟΣΕ, ΟΑΣΑ και άλλων εταιριών, της υλοποίησης των σχεδίων αναδιάρθρωσης και αποκρατικοποίησης των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων, της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, του Οργανισμού Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδας, της πώλησης περιουσιακών στοιχείων των εταιριών που δεν σχετίζονται με τις κύριες δραστηριότητές τους, της μείωσης στις δαπάνες προσωπικού, της μείωσης των επιχειρησιακών δαπανών και μέσω συγχωνεύσεων ή κλεισίματος επιχειρήσεων.

Άμυνα

Περικοπές στις λειτουργικές δαπάνες που σχετίζονται με την άμυνα κατά τουλάχιστον 133 εκατ. ευρώ το 2013 και επιπλέον 133 εκατ. ευρώ το 2014 και 134 εκατ. ευρώ το 2015, επιπλέον της μείωσης στις προμήθειες αμυντικού υλικού (παραδόσεις) κατά 830 εκατ. ευρώ από το 2010 μέχρι το 2015.

Υγεία

Περικοπές στις φαρμακευτικές δαπάνες και τις δαπάνες υγείας κατά τουλάχιστον 310 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 697 εκατ. ευρώ το 2012, 349 εκατ. ευρώ το 2013, 303 εκατ. ευρώ το 2014 και 463 εκατ. ευρώ το 2015 μέσω της υλοποίησης ενός νέου «χάρτη υγείας» και την αντίστοιχη μείωση στις δαπάνες των νοσοκομείων, της επανεξέτασης του σκοπού και των δαπανών των μη νοσοκομειακών φορέων, της υλοποίησης του κεντρικού συστήματος προμηθειών, της μείωσης στο μέσο κόστος ανά ασθενή μέσω της κατηγοριοποίησης των ασθενών (case mixing), της μείωσης στις υπηρεσίες που παρέχονται στους μη ασφαλισμένους (gate-keeping function), της εισαγωγής χρέωσης για υπηρεσίες που παρέχονται σε αλλοδαπούς, της λειτουργίας του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), της ηλεκτρονικής σάρωσης από το ΙΚΑ των χειρόγραφων συνταγών, της επέκτασης της λίστας των φαρμακευτικών που δεν χρειάζονται συνταγογράφηση, των νέων τιμών των φαρμάκων, της εγκαθίδρυσης της ασφαλιστικής τιμής από τον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης και της πλήρους εφαρμογής της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Επιδόματα

Περικοπές στα κοινωνικά επιδόματα κατά τουλάχιστον 1.188 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 1.230 εκατ. ευρώ το 2012, 1.025 εκατ. ευρώ το 2013, 1.010 εκατ. ευρώ το 2014 και 700 εκατ. ευρώ το 2015 μέσω μιας προσαρμογής στα ταμεία επικουρικής ασφάλισης, μέσω της μεταρρύθμισης στο σύστημα αναπηρικών συντάξεων, μέσω της απογραφής των συνταξιούχων και μέσω διασταυρώσεων των δεδομένων με την πλήρη υλοποίηση του αριθμού κοινωνικής ασφάλισης και του ανώτατου ορίου στις συντάξεις, μέσω του εξορθολογισμού των κριτηρίων για τους συνταξιούχους (ΕΚΑΣ), του εξορθολογισμού των δικαιωμάτων και των δικαιούχων του ΟΕΕ-ΟΕΚ και ΟΑΕΔ, μέσω περικοπών στα εφάπαξ που δίνονται στους συνταξιούχους, μέσω διασταυρώσεων των προσωπικών δεδομένων από την εισαγωγή ανώτατων ορίων για εργοδότες που μπορούν να ενταχθούν στα προγράμματα του ΟΑΕΔ, μέσω της μείωσης στις βασικές συντάξεις του ΟΓΑ και στα κατώτερα όρια συντάξεων των άλλων ταμείων κοινωνικής ασφάλισης και αυστηροποίησης των κριτηρίων που βασίζονται στη μόνιμη διαμονή, μέσω της μείωσης των δαπανών των κοινωνικών επιδομάτων μέσω των διασταυρώσεων των δεδομένων, μέσω της ενιαίας νομοθεσίας για τα επιδόματα υγείας για όλα τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, μέσω των ενιαίων συμβάσεων με ιδιωτικά νοσοκομεία και κέντρα υγείας, μέσω της αξιολόγησης των κοινωνικών επιδομάτων σε χρήμα και είδος που θα οδηγήσει στην κατάργηση των λιγότερο αποτελεσματικών, μέσω της αύξησης της ειδικής εισφοράς (νόμος 3863/2010) των συνταξιούχων που η μηνιαία σύνταξή τους υπερβαίνει τα 1.700 ευρώ, μέσω της αύξησης της ειδικής κοινωνικής εισφοράς που πληρώνεται από συνταξιούχους κάτω των 60 ετών με μηνιαία σύνταξη άνω των 1.700 ευρώ, μέσω της εισαγωγής μιας ειδικής κλιμακωτής εισφοράς για επικουρικές συντάξεις άνω των 300 ευρώ μηνιαίως και της μείωσης στις επιδοτήσεις προς το ΝΑΤ (το ταμείο συντάξεων των ναυτικών) και προς το συνταξιοδοτικό ταμείο του ΟΤΕ με ταυτόχρονη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης ή αύξησης των εισφορών από τους δικαιούχους.

Αυτοδιοίκηση

Περικοπές σε μεταφορές στην τοπική αυτοδιοίκηση κατά τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 355 εκατ. ευρώ το 2012, 345 εκατ. ευρώ το 2013, 350 εκατ. ευρώ το 2014 και 305 εκατ. ευρώ το 2015. Οι περικοπές αυτές θα γίνουν κυρίως μέσω μειώσεων στις δαπάνες της τοπικής αυτοδιοίκησης ύψους τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 250 εκατ. ευρώ το 2012, 175 εκατ. το 2013, 170 εκατ. το 2014 και 160 εκατ. το 2015.

Επιπλέον, τα έσοδα της τοπικής αυτοδιοίκησης θα αυξηθούν κατά τουλάχιστον 105 εκατ. ευρώ το 2012 και επιπλέον 170 εκατ. το 2013, 130 εκατ. ευρώ το 2014 και 145 εκατ. ευρώ το 2015, μέσω της αύξησης σε έσοδα από διόδια, αμοιβές, δικαιώματα και άλλες πηγές εσόδων σε συνέχεια της συγχώνευσης της τοπικής αυτοδιοίκησης και της αύξησης στην καταβολή δημοτικών τελών σε συνέχεια της αυξημένης συμμόρφωσης σε ό,τι αφορά τα δημοτικά τέλη ως συνέπεια της εισαγωγής απαίτησης πιστοποιητικού ενημερότητας δημοτικών τελών.

ΠΔΕ

Περικοπές στις δαπάνες του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων (επιχορηγήσεις δημοσίων επενδύσεων και επιχορηγήσεις σχετιζόμενες με επενδύσεις) και στις διοικητικές δαπάνες κατά 950 εκατ. ευρώ το 2011, εκ των οποίων τα 350 εκατ. ευρώ θα είναι σε μόνιμη βάση και επιπλέον 154 εκατ. ευρώ (διοικητικές δαπάνες) το 2012.

Φόροι

Αυξήσεις στους φόρους κατά τουλάχιστον 2.017 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 3.678 εκατ. ευρώ το 2012, 156 εκατ. ευρώ το 2013 και 685 εκατ. ευρώ το 2014 μέσω της αύξησης του ΦΠΑ στα εστιατόρια και στα μπαρ από 13 σε 23 τοις εκατό από τον Σεπτέμβριο του 2011, της αύξησης στους φόρους ακίνητης περιουσίας, της μείωσης του αφορολόγητου στα 8.000 ευρώ και υιοθέτησης μιας προοδευτικής εισφοράς αλληλεγγύης, της αύξησης στη φορολόγηση με τεκμήρια εισοδήματος και τελών στους ελεύθερους εισοδηματίες, της μείωσης στις απαλλαγές φόρων/δαπανών, των αλλαγών στο φορολογικό καθεστώς για προϊόντα καπνού με πιο γρήγορη την πληρωμή του ειδικού φόρου και αλλαγών στη φορολογική διάρθρωση, μέσω του ειδικού φόρου στα αναψυκτικά, των ειδικών φόρων στο φυσικό αέριο και το υγροποιημένο αέριο, της κατάργησης του φορολογικού πλεονεκτήματος για το πετρέλαιο θέρμανσης (για τις επιχειρήσεις από τον Οκτώβριο 2011 και ύστερα, και για τα νοικοκυριά σταδιακά από τον Οκτώβριο 2011 έως τον Οκτώβριο 2013), της αύξησης στα τέλη κυκλοφορίας, των έκτακτων εισφορών σε αυτοκίνητα, μηχανές και πισίνες, της αύξησης των προστίμων για αυθαίρετα κτίσματα και της τακτοποίησης πολεοδομικών παραβάσεων, της φορολόγησης σκαφών και γιοτ, της ειδικής εισφοράς πάνω σε ακίνητα μεγάλης αξίας, της ειδικής εισφοράς για τους χώρους καπνιζόντων.

Βελτιώσεις στη φορολογική συμμόρφωση κατά τουλάχιστον 878 εκατ. ευρώ το 2013 και επιπλέον 975 εκατ. ευρώ το 2014 και 1.147 εκατ. ευρώ το 2015. Αυξήσεις στα έσοδα από κοινωνικές εισφορές κατά τουλάχιστον 629 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 259 εκατ. ευρώ το 2012, 714 εκατ. ευρώ το 2013, 1.139 εκατ. ευρώ το 2014 και 504 εκατ. ευρώ το 2015 μέσω της πλήρους εφαρμογής μιας μοναδικής ενοποιημένης μεθόδου πληρωμής μισθών και ασφαλιστικών εισφορών, της αύξησης στις εισφορές για τους δικαιούχους του ΟΓΑ και ΕΤΑΑ, της ίδρυσης του ταμείου αλληλεγγύης δικαιούχων του ΟΑΕΕ, της προσαρμογής των εισφορών ανεργίας για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα και μέσω της εισφοράς ανεργίας από τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των δημοσίων επιχειρήσεων, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων δημοσίων φορέων.