Σε ένα δημοσιονομικό πακέτο ύψους 540 δισ. ευρώ με την εμπλοκή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM), της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ETEπ) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατέληξαν χθες οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης, μετά από συμβιβασμούς και τη γεφύρωση των διαφορών μεταξύ Ολλανδίας και Ιταλίας και αφού το θέμα των κορωνο- ομολόγων πέρασε σε επόμενη φάση.
Για την Ιταλία πρόκειται μια «πύρρειος νίκη» καθώς αποκτά πρόσβαση στους πόρους του ESM χωρίς Μνημόνιο και προαπαιτούμενα και με μοναδική προϋπόθεση τα χρήματα που θα δοθούν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης να κατευθυνθούν σε δαπάνες σχετικές με την υγειονομική αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού.
Επίσης η ευρωομάδα συμφώνησε στην ανάγκη να φτιαχτεί ένα νέο οικονομικό εργαλείο για την διαχείριση της κατάστασης μετά την κρίση. Για το ύψος, τη χρηματοδότηση και τους όρους του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ όμως δεν μπόρεσαν να βρουν κοινή πρόταση. Οπότε, το Eurogroup αποφάσισε να… πετάξει το μπαλάκι στους ηγέτες, προκειμένου να «απαντήσουν» πολιτικά στα ερωτήματα αυτά. Το θέμα του κορονοομολόγου δεν συζητήθηκε άμεσα.
Ο επικεφαλής του Eurogroup Μάριο Σεντένο αφού ανέφερε ότι η συμφωνία αποτελεί ένδειξη αλληλεγγύης αναφέρθηκε στο δίχτυ προστασίας που δημιουργείται το οποίο περιλαμβάνει:
- Το πρόγραμμα SURE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ύψους 100 δισ. ευρώ που θα στηρίξει προγράμματα απασχόλησης και αντιμετώπισης της ανεργίας.
- Το πρόγραμμα ύψους 200 δις. ευρώ για τις μεσαίες επιχειρήσεις που θα χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
- Την προληπτική πιστοληπτική γραμμή στήριξης του ESM ο οποίος θα μπορεί να παράσχει χρηματοδότηση έως και στο 2% του ΑΕΠ κάθε κράτους μέλους, ήτοι συνολικά 240 δισ. ευρώ με την μοναδική προϋπόθεση πως τα χρήματα αυτά θα πάνε σε δαπάνες για περίθαλψη, θεραπεία και την πρόληψη του κορωνοϊού. Η Ελλάδα, εφόσον το επιλέξει μπορεί να λάβει από τον ESM 4 δισ. ευρώ για αντιμετώπιση υγειονομικών δαπανών.
Σύμφωνα με τον Μάριο Σεντένο όλα τα προγράμματα θα είναι διαθέσιμα μέσα σε δύο εβδομάδες. Επίσης ο ίδιος διευκρίνισε πως το Eurogroup συμφώνησε να συσταθεί ένα ταμείο ανάκαμψης (recovery fund) το οποίο θα μπορεί μεσοπρόθεσμα να παράσχει χρηματοδοτική στήριξη στην ευρωζώνη. Όπως εξήγησε, το μέγεθος του ταμείου αυτού θα αποφασισθεί από τη Σύνοδο Κορυφής των αρχηγών κρατών της ευρωζώνης στην οποία θα κατατεθούν και οι εισηγήσεις του σημερινού Eurogroup.
«Συμφωνήθηκε να δημιουργηθεί κάτι νέο. Σε ότι αφορά το μέγεθος και τον χρόνο θα χρειαστεί καθοδήγηση από τους ηγέτες της ΕΕ, κάτι που θα είναι κρίσιμο», είπε. Από την πλευρά του ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις Πάολο Τζεντιλόνι δήλωσε πως έχουμε μια συμφωνία που μας φέρνει, πιο κοντά στη συντονισμένη απάντηση που χρειάζεται η Ευρωζώνη και στην προσπάθεια που ήδη κάνει η ΕΚΤ.
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ εμφανίσθηκε ικανοποιημένος για το γεγονός ότι επετεύχθη μια καλή συμφωνία στο Eurogroup. Ο ίδιος εκτίμησε πως η κρίση του κορωνοϊού θα αφήσει το στίγμα της στα επόμενα χρόνια που θα ακολουθήσουν και πως η σημασία των σημερινών αποφάσεων είναι πως με αυτές αποφεύγεται η ασυμμετρία στην απάντηση κατά της πανδημίας και ο κατακερματισμός. Ο ίδιος τόνισε πως η στήριξη κατά της πανδημίας θα γίνεται μέσω της πιστωτικής γραμμής ενισχυμένων όρων ( Enhanced Conditions Credit Line -ECCL ) του ESM και πως τα χρήματα που θα δίδονται θα πηγαίνουν αυστηρά σε δαπάνες κατά του κορωνοϊού.
«H ECCL θα παράσχει χρηματοδότηση με χαμηλό επιτόκιο και τα κράτη μέλη θα δεσμευτούν να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα αυτά μόνο για μέτρα που αφορούν την αντιμετώπιση του κορωνοϊού», είπε ο επικεφαλής του ESM.
Ικανοποίηση Σταϊκούρα
Μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε ότι το «Το Eurogroup κατέληξε τελικά, σε συμφωνία, μέσα από συμβιβασμούς. Μια ικανοποιητική συμφωνία που προσφέρει νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για να αντιμετωπισθούν οι πρωτόγνωρες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της εξάπλωσης του κορoνοϊού. Μία συμφωνία που έρχεται να συμπληρώσει τις πολύ θετικές πρόσφατες αποφάσεις των yπουργών Οικονομικών για δημοσιονομική ευελιξία και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για ενίσχυση της ρευστότητας. Πρόκειται για ένα νέο πακέτο μέτρων, τόσο για την αντιμετώπιση της τρέχουσας υγειονομικής κρίσης, όσο και για τη μεταγενέστερη ανάταξη των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Ως προς την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, προβλέπεται αυξημένη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, υλοποίηση ενός προσωρινού προγράμματος για τη διασφάλιση θέσεων εργασίας, και ενεργοποίηση της προληπτικής πιστοληπτικής γραμμής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, προσαρμοσμένης στις τρέχουσες υγειονομικές ανάγκες. Στόχος αυτού του πακέτου μέτρων, συνολικού ύψους άνω των 500 δισ. ευρώ, είναι η ενίσχυση των υγειονομικών συστημάτων, η τόνωση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, ο περιορισμός της διόγκωσης της ανεργίας και η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Ως προς την αναγκαία επανεκκίνηση της οικονομίας, προβλέπεται η δρομολόγηση ενός ταμείου ανάκαμψης, με χρηματοδότησή του από «καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία», καθώς και η αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, μέσα από την αναδιάταξη του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.
Η σημερινή, θετική απόφαση θα πρέπει να αποτελέσει το εφαλτήριο για ακόμη πιο φιλόδοξες – μελλοντικά – ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, με άγρυπνο το «μάτι» στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορονοϊού, αλλά και με το βλέμμα στραμμένο στην επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα».
