Νέο κυνήγι των οφειλετών προς τα ασφαλιστικά ταμεία ξεκινά άμεσα, καθώς το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, ΚΕΑΟ, μ ετοιμάζει ηλεκτρονικά κατασχετήρια, την στιγμή που η αναστολή των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης λήγει το Σάββατο, 31 Οκτωβρίου και δεν θα παραταθεί.

Εκτιμάται ότι σε άμεσο κίνδυνο για ηλεκτρονικές κατασχέσεις βρίσκονται 100.000 οφειλέτες των ταμείων.

Έχουν δρομολογηθεί οι ακόλουθες ενέργειες:

-Διασύνδεση με τη Γ.Γ.Π.Σ. για την άντληση στοιχείων των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών

-Έναρξη εφαρμογής του μέτρου των ηλεκτρονικών κατασχετηρίων, έχοντας ως βάση την υφιστάμενη διαδικασία που εφαρμόζεται από τις Δ.Ο.Υ.

-Συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες (Περιφέρειες, αρμόδια Υπουργεία κλπ.) για έλεγχο της νόμιμης λειτουργίας επιχειρήσεων που δημιουργούν οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές.

-Υλοποίηση Συστήματος Ανάλυσης Κινδύνου (Risk Analysis), το οποίο θα επεξεργάζεται δεδομένα από το ΟΠΣ-ΙΚΑ και θα υποστηρίζει το Κ.Ε.Α.Ο. στην ανάλυση των προφίλ οφειλετών, στον εντοπισμό των περιπτώσεων παραβατικότητας, στον διαχωρισμό των άμεσα εισπράξιμων οφειλών, στην καθοδήγηση των Υπηρεσιών των Κ.Ε.Α.Ο. στη λήψη κατάλληλων εισπρακτικών μέτρων κλπ.

Σύμφωνα με έκθεση, οι οφειλέτες που έχουν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ (για οφειλές άνω των 5000 ευρώ) ανέρχονται σε 275.857. Τα χρέη τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ) ανέρχονται σε  14,8 δισ. ευρώ έναντι 12,9 δισ. ευρώ που είχε καταγραφεί στην προηγούμενη τριμηνιαία έκθεση του ΚΕΑΟ.

Δύο βασικές ομάδες οφειλετών υπάρχουν ανάλογα με το χρόνο κατά τον οποίο άρχισαν να χρωστούν στα Ταμεία.

Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει οφειλέτες που δημιούργησαν για πρώτη φορά οφειλές πριν από το 2009 και η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει οφειλέτες που δημιούργησαν οφειλές για πρώτη φορά από το 2009 και μετά.

Για τις οφειλές ύψους 14.8 δισ. ευρώ, το 18,56% (ποσό 2.7 δισ. ευρώ) του συνολικού χρέους δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά.

Το 81,44% (ποσό 12.127.687.568 €) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2009 ή παλαιότερα.

Το ΚΕΑΟ εντοπίζει περιπτώσεις οργανωμένης εισφοροδιαφυγής και συστηματικής δημιουργίας οφειλών με μεθόδους που συνδυαζόμενες, πληρούν την αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος της απάτης, ανεξάρτητα από την ποινική ευθύνη για τα αδικήματα.

Για τις περιπτώσεις αυτές υποβάλλονται μηνυτήριες αναφορές και παράλληλα διαβιβάζονται φάκελοι στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης προκειμένου να εντοπιστούν οι πραγματικά υπεύθυνοι που ωφελούνται από την παράνομη δραστηριότητα και να προβούν σε άμεση τακτοποίηση των οφειλόμενων. Στο πλαίσιο της δράσης αυτής έχουν ήδη διαβιβαστεί στην συγκεκριμένη Αρχή οφειλές ύψους 230 εκατ. ευρώ.

Οι «πατέντες» της εισφοροδιαφυγής

Έντονη παραβατικότητα παρατηρείται σε επιχειρήσεις εταιρικής μορφής κεφαλαιουχικού χαρακτήρα, κυρίως μονοπρόσωπες Ε.Π.Ε. και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες (Ι.Κ.Ε.), που καταστρατηγούν τις διατάξεις της νομοθεσίας περί ευθύνης διοικούντων νομικά πρόσωπα για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών που οφείλονται από τα νομικά αυτά πρόσωπα.

Οι τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται στην πράξη το φαινόμενο αυτό ποικίλλουν. Οι συνηθέστεροι είναι οι εξής:

1. Δημιουργία οφειλών από επιχειρήσεις με σημαντικό κύκλο εργασιών, που ανήκουν σε επιχειρηματίες χωρίς προσωπική περιουσία, τα δε περιουσιακά στοιχεία που αυτοί ή άλλες επιχειρήσεις τους διέθεταν στο παρελθόν έχουν διοχετευθεί σε τρίτους.

2. Δημιουργία οφειλών από εταιρείες χωρίς περιουσιακά στοιχεία με εικονικούς υπεύθυνους, που δηλώνουν σαν έδρα κάποιο λογιστικό ή δικηγορικό γραφείο, εμφανίζουν πολλά παραρτήματα, ασφαλίζουν προσωπικό άλλων επιχειρήσεων και στο τέλος πτωχεύουν.

3. Δημιουργία οφειλών από εταιρείες με διαχειριστές, μέλη ή Διευθύνοντες Σύμβουλους πρόσωπα χωρίς περιουσιακά στοιχεία ή πρόσωπα κατά των οποίων δεν έχει νόημα η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Τέτοια πρόσωπα είναι συνήθως:

α) Υπερήλικοι, συνηθέστερα γονείς ή στενοί συγγενείς του επιχειρηματία, καθώς και άτομα πολύ νεαρής ηλικίας,
β) Οικονομικοί μετανάστες/αλλοδαποί, με κατοικία την έδρα της εταιρείας,
γ) Κάτοικοι εξωτερικού χωρίς περιουσία στην Ελλάδα,
δ) Υπάλληλοι της επιχείρησης, των οποίων η εμπειρία/προϋπηρεσία δεν δικαιολογεί την τοποθέτησή τους σε θέσεις ευθύνης.

4. Δημιουργία νέας επιχείρησης με την ίδια έδρα, το ίδιο αντικείμενο εργασιών και τον ίδιο διακριτικό τίτλο με επιχείρηση που δημιούργησε οφειλές και κατόπιν έπαψε να υποβάλλει ΑΠΔ. Στη νέα αυτή επιχείρηση ασφαλίζεται και το προσωπικό της παλιάς.

5. Δημιουργία οφειλών μεγάλου ύψους από επιχειρήσεις (συνηθέστερα εταιρείες φύλαξης ή καθαριότητας), που αναλαμβάνουν έργα σαν υπεργολάβοι και παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων. Πολλές φορές στις εταιρείες αυτές ασφαλίζεται και το προσωπικό του πραγματικού αναδόχου του έργου.

Οι παραπάνω «πατέντες» εισφοροδιαφυγής έχουν χρησιμοποιηθεί από δεκάδες επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα έχει εντοπίσει το ΚΕΑΟ. Οι εταιρείες που έχουν εντοπιστεί δραστηριοποιούνται στους τομείς τουρισμού, εστίασης, ψυχαγωγίας-κέντρα διασκέδασης, παροχής υπηρεσιών φύλαξης και καθαριότητας κ.λπ. και οι σχετικές οφειλές τους ξεπερνούν τα 200 εκατ. ευρώ.