Φορολογικές δηλώσεις 2022: Πότε και πως φορολογείται η ιδιοχρησιμοποίηση και η δωρεάν παραχώρηση ακινήτων

Εισόδημα από ακίνητα δεν είναι μόνο το εισόδημα που αποκτά ο φορολογούμενος από μακροχρόνια ή βραχυχρόνια μίσθωση μιας κατοικίας, ενός καταστήματος ή ενός γραφείου. Εισόδημα από ακίνητα θεωρείται και η περίπτωση της ιδιοχρησιμοποίησης αλλά και της δωρεάν παραχώρησης χρήσης γης και ακινήτων. Είναι μια από τις φορολογικές παγίδες στην οποία πιάνονται κάθε χρόνο χιλιάδες φορολογούμενοι και καλούνται να πληρώσουν φόρο για εισοδήματα που δεν είναι πραγματικά αλλά υπολογίζονται με τεκμαρτό τρόπο.

Στην περίπτωση της ιδιοχρησιμοποίησης ή της δωρεάν παραχώρησης, ο φορολογούμενος υπολογίζει το εισόδημα που αποκτά με τεκμαρτό τρόπο. Σύμφωνα με τον νόμο. «Το εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση τεκμαίρεται ότι συνίσταται στο 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου».

Η αντικειμενική αξία προκύπτει με βάση τα φύλλα υπολογισμού τις αντικειμενικής αξίας για τα εντός σχεδίου και τα έντυπα Κ για τα ακίνητα που βρίσκονται εκτός του αντικειμενικού υπολογισμού της αξίας των ακινήτων (εκτός σχεδίου).

Αν για παράδειγμα ένα ακίνητο που ιδιοχρησιμοποιείται έχει αντικειμενική αξία 100.000 ευρώ, το έσοδο που θα πρέπει να δηλωθεί είναι 100.000 Χ3% = 3.000 ευρώ.

Το ποσό αυτό στα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα θα φορολογηθεί ως εισόδημα στο φυσικό πρόσωπο, με τους συντελεστές της κλίμακας (με συντελεστή 22% έως και 45%, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος). Στα νομικά πρόσωπα, επειδή όλα τα έσοδα τους θεωρούνται έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, το ποσό αυτό είναι φορολογικά ουδέτερο αφού ο συντελεστής φορολόγησης είναι 29%. Στην περίπτωση που κάποιος φορολογούμενος χρησιμοποιεί ως έδρα την κατοικία του δεν υπολογίζεται αντικειμενική αξία.

Εξαιρέσεις

Το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. προς τα τέκνα ή τους γονείς του φορολογούμενου ή προς άλλους ανιόντες ή κατιόντες εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενείς, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία, δεν υπάγεται σε φόρο. Το ποσό αυτό δεν αναγράφεται στη δήλωση. Δεν δύναται να δηλωθεί μέρος της κατοικίας ως δωρεάν παραχωρούμενο και το υπόλοιπο να δηλωθεί ως κενό.

Στην επιφάνεια των 200 τ.μ. προσμετρώνται εκτός από κύριους και οι βοηθητικοί χώροι (θέσεις στάθμευσης, αποθήκες κ.λπ.), ακόμη κι αυτοί που βρίσκονται σε διαφορετική οικοδομή απ’ αυτή όπου βρίσκεται η κύρια κατοικία, πλησίον αυτής, και εφόσον δεν υπάρχουν στην οικοδομή της κύριας κατοικίας τέτοιοι χώροι.