Η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και οι ηγέτες της Ε.Ε. που τάσσονται υπέρ της λιτότητας μερικές φορές προτιμούν να μένουν στη θεωρία και να αλλάζουν τα δεδομένα, προκειμένου να υποστηρίξουν την αποτελεσματικότητα των μέτρων που δείχνουν οι αριθμοί, όπως υπογραμμίζει σε άρθρο του στο Project Syndicate ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς.

Σύμφωνα με τον Στίγκλιτς, η Ελλάδα και η Ισπανία είναι σε κατάθλιψη, ενώ ο ίδιος επιχειρεί να εξηγήσει πώς έχασε 6,5 τρισ. δολάρια η Ευρώπη.

Η λιτότητα έχει αποτύχει, υποστηρίζει ο διακεκριμένος οικονομολόγος. «Οι υπέρμαχοί της όμως είναι πρόθυμοι να ισχυριστούν ότι πέτυχε, βασιζόμενοι στην πιο αδύναμη απόδειξη: ότι δηλαδή η οικονομία δεν καταρρέει πλέον, άρα η λιτότητα είναι αποτελεσματική! Με την ίδια λογική όμως θα μπορούσαμε να πούμε ότι το να πηδήξεις από έναν γκρεμό είναι ο καλύτερος τρόπος για να κατέβεις το βουνό…

Κάθε πτώση κάποια στιγμή τελειώνει. Η επιτυχία όμως δεν θα πρέπει να μετριέται μόνο από το γεγονός ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει ανάκαμψη, αλλά από το πόσο γρήγορα έρχεται αυτή η ανάκαμψη και πόσο εκτεταμένη είναι η ζημιά που προκάλεσε η ύφεση», εξηγεί.

Και συμπληρώνει: «Η λιτότητα ήταν μια απόλυτη καταστροφή, κάτι που γίνεται όλο και πιο εμφανές καθώς οι οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έρχονται για μια ακόμα φορά αντιμέτωπες με στασιμότητα, εάν όχι με μια τριπλή ύφεση, με την ανεργία να παραμένει σε επίπεδα ρεκόρ και το κατά κεφαλήν πραγματικό ΑΕΠ σε πολλές χώρες να παραμένει χαμηλότερο των προ-κρίσεως επιπέδων. Μάλιστα, ακόμα και στις οικονομίες που εμφανίζουν τις καλύτερες επιδόσεις, όπως για παράδειγμα η γερμανική, η ανάπτυξη από το 2008 είναι τόσο αργή που, σε άλλες συνθήκες, θα χαρακτηρίζονταν ζοφερή».

Όπως επισημαίνει, οι πιο «ταλαιπωρημένες» χώρες βρίσκονται σε κατάσταση κατάθλιψης. Δεν υπάρχει άλλη λέξη που να περιγράφει τις οικονομίες της Ισπανίας ή της Ελλάδας, όπου σχεδόν ο ένας στους τέσσερις – και πάνω από το 50% των νέων – δεν μπορεί να βρει δουλειά. Το να πει κανείς ότι το «φάρμακο» είναι αποτελεσματικό διότι το ποσοστό της ανεργίας έχει μειωθεί κατά λίγες ποσοστιαίες μονάδες, ή διότι φαίνεται ότι μπορεί να υπάρξει μια ισχνή ανάπτυξη, είναι το ίδιο σαν να λέει ένας κουρέας του μεσαίωνα ότι η αφαίμαξη είναι αποτελεσματική διότι ο ασθενής δεν έχει πεθάνει ακόμα.

Βασιζόμενος στην μέτρια ανάπτυξη της Ευρώπης από το 1980 και ύστερα, ο Στίγκλιτς υπολογίζει η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται σήμερα τουλάχιστον 15% χαμηλότερα από εκεί που θα βρίσκονταν εάν δεν είχε συμβεί η οικονομική κρίση του 2008, κάτι που υποδηλώνει απώλεια 1,6 τρισ. δολαρίων μόνο για φέτος, και μια συνολική απώλεια άνω των 6,5 τρισ. δολαρίων.

Το πιο ανησυχητικό, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι το χάσμα διευρύνεται αντί να κλείνει, που σημαίνει απλά ότι η μακροχρόνια ύφεση μειώνει την προοπτική ανάπτυξης της Ευρώπης.

Το πιο τραγικό της υπόθεσης, καταλήγει ο νομπελίστας οικονομολόγος, είναι ότι όλα τα δεινά που υφίσταται η Ευρώπη, ήταν περιττά.