Η έκθεση για την αξιολόγηση των ενεργειών της τρόικα, στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Κύπρο, στις χώρες που εφαρμόζονται δηλαδή τα προγράμματα προσαρμογής, εγκρίθηκε σήμερα, με μεγάλη πλειοψηφία, από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η δημιουργία του σχήματος της τρόικα ήταν αναπόφευκτη στην πρώτη φάση της κρίσης, λόγω της απουσίας κατάλληλων μηχανισμών και κατάλληλων πολιτικών στο ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ταυτοχρόνως, ασκείται έντονη κριτική στον τρόπο με τον οποίο λειτούργησαν οι «τρόικες» σε ζητήματα δημοκρατικής νομιμοποίησης των αποφάσεων σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, σε ζητήματα διαφάνειας, αλλά και στον συχνά ανεπαρκή συντονισμό μεταξύ της ΕΕ, του ΔΝΤ και της ΕΚΤ.
Έντονη κριτική επίσης ασκεί η έκθεση και για τις αστοχίες στον οικονομικό σχεδιασμό και στις προτάσεις πολιτικής.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, επισημαίνονται ο κίνδυνος χρεοκοπίας και μη βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών λόγω της συνεχούς μείωσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και του δημοσιονομικού εκτροχιασμού στα χρόνια πριν από την έναρξη του προγράμματος, ενώ αναφέρεται ότι:
«Η προβληματική κατάσταση στην Ελλάδα οφειλόταν επίσης και στη στατιστική απάτη στα χρόνια πριν από την έναρξη του προγράμματος», επισημαίνοντας, ωστόσο, την αποφασιστική δράση της κυβέρνησης για ανεξαρτητοποίηση της Εθνικής Στατιστικής Αρχής τον Μάρτιο του 2010.
Αναγνωρίζεται η άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή που επιτεύχθηκε στη χώρα, χάρη στις θυσίες των Ελλήνων πολιτών και στον μεγάλο αριθμό διαρθρωτικών αλλαγών που υλοποιούνται και ασκείται, παράλληλα, κριτική για αστοχίες και αδικίες στον επιμερισμό του κόστους.
Με την έκθεσή του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διατυπώνει συγκεκριμένες προτάσεις, με στόχο τη σταδιακή κατάργηση των σχημάτων τύπου τρόικας και την αντικατάστασή τους με έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό εποπτείας, όπως επίσης τη μετεξέλιξη των σημερινών μνημονίων σε προγράμματα που θα υπάγονται πλήρως στο κοινοτικό σύστημα και θα είναι συμβατά με το κοινοτικό δίκαιο, το κοινοτικό κεκτημένο και τις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ (Ευρώπη 2020).
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά, τέλος, τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, το οποίο θα αναλάβει σε συνδυασμό με τον ESM την ευθύνη της χρηματοδότησης, αλλά και της εποπτείας χωρών που εντάσσονται σε πρόγραμμα προσαρμογής.